Ζωικό γάλα, ορμόνες και καρκίνος

Είναι γνωστό ότι όλα τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης περιέχουν ορμόνες, οι οποίες χορηγούνται στα ζώα για αύξηση της παραγωγής. Το μεγαλύτερο μέρος, ωστόσο, της έκθεσής μας σε αυτές τις ορμόνες γίνεται μέσω της κατανάλωσης γαλακτοκομικών. Η αλήθεια, μάλιστα, είναι ότι στην επαγγελματική μου πορεία ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων που με επισκέπτεται, μου έχει εκφράσει ανησυχία και απορίες γι’ αυτό το θέμα κι απ’ ό,τι φαίνεται δικαιολογημένα.

Οι ορμόνες για τις οποίες μιλάμε εν προκειμένω είναι κυρίως η προλακτίνη, τα κορτικοστεροειδή και η προγεστερόνη, αλλά υπάρχουν και οιστρογόνα, τα οποία βρίσκονται σε ακόμη μεγαλύτερη συγκέντρωση στην παραγωγή άλλων γαλακτοκομικών προϊόντων. Και για να μιλήσουμε με νούμερα, σύμφωνα με το άρθρο του Michael Greger, MD, FACLM από το American College of Lifestyle Medicine, οι ορμόνες είναι σε 5 φορές μεγαλύτερη συγκέντρωση στην κρέμα γάλακτος και το τυρί και δέκα φορές περισσότερο στο βούτυρο.

Όσον αφορά τις στεροειδείς ορμόνες στη διατροφική αλυσίδα, περίπου τα ¾ της έκθεσής μας σε θηλυκές ορμόνες προέρχονται από τα γαλακτοκομικά προϊόντα και το υπόλοιπο ¼ μοιράζεται εξίσου μεταξύ αυγών (λογικό, αφού προέρχονται από την ωοθήκη της κότας) και κρέατος, συμπεριλαμβανομένων και των ψαριών. Όσον αφορά το κρέας και τα είδη του, τόσο το λευκό κρέας (ψάρια και πουλερικά), όσο και το χοιρινό και το μοσχαρίσιο μας παρέχουν περίπου την ίδια ποσότητα φυσικών ορμονών,  που σημαίνει ότι δεν έχει σημασία αν το κρέας είναι βιολογικό. Τα ζώα παράγουν ορμόνες επειδή είναι ζώα, και οι ορμόνες τους όπως είναι λογικό καταλήγουν στο πιάτο μας, εφόσον καταναλώνουμε ζωικά προϊόντα.

Εσείς ξέρατε ότι το γάλα περιέχει ορμόνες;
Να σημειώσουμε ότι περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που συμμετείχαν στην έρευνα δεν γνώριζαν ότι το γάλα περιέχει φυσικά ορμόνες και πολλοί επίσης δεν είχαν βασικές γνώσεις. Για παράδειγμα, το 22% δεν γνώριζε ότι οι αγελάδες δίνουν γάλα μόνο μετά τον τοκετό, δηλαδή, δεν είχαν συνειδητοποιήσει για ποιο λόγο χρησιμοποιείται το γάλα, που είναι φυσικά για να ταΐζουν τα μικρά τους.

Όπως είναι φανερό, ο κόσμος ενδεχομένως να μη γνωρίζει το βαθμό στον οποίο εκτίθεται σε οιστρογόνα μέσω της κατανάλωσης ζωικού γάλακτος που παράγεται από έγκυες αγελάδες, γεγονός που έχει πιθανές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Οι σύγχρονες γενετικά βελτιωμένες γαλακτοπαραγωγές αγελάδες, όπως η Holstein, η στερεότυπη ασπρόμαυρη αγελάδα, μπορούν να ξανακυοφορήσουν μετά τον τοκετό και να θηλάζουν σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της επόμενης εγκυμοσύνης τους, πράγμα που σημαίνει ότι, αναπόφευκτα, το γάλα τους περιέχει μεγάλες ποσότητες ορμονών εγκυμοσύνης, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη.

Κατά τη διάρκεια των πρώτων οκτώ μηνών της 9μηνης κυοφορίας μιας εγκύου αγελάδας, τα επίπεδα ορμονών στο γάλα της αυξάνονται πάνω από 20 φορές. Αυτό μεταφράζεται σε ένα εκατομμυριοστό του γραμμαρίου ανά λίτρο και 10 έως 20 φορές λιγότερες ορμόνες οιστρογόνων από ό,τι θα βρίσκατε σε ένα αντισυλληπτικό χάπι.

Έχει, λοιπόν, η κατανάλωσή του πραγματικά επίδραση στα επίπεδα των ανθρώπινων ορμονών; Απ’ ό,τι φαίνεται, ναι.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τρία διαφορετικά οιστρογόνα και έναν μεταβολίτη της προγεστερόνης που διέρχονταν από το σώμα επτά ανδρών πριν και μετά την κατανάλωση περίπου ενός λίτρου ζωικού γάλακτος. Τα ευρήματα έδειξαν ότι μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωση του γάλακτος, τα επίπεδα των ορμονών τους εκτοξεύτηκαν.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης τα μέσα επίπεδα των στεροειδών του θηλυκού φύλου που διέρχονταν από το σώμα έξι μαθητών (με μέση ηλικία οκτώ ετών) πριν και μετά την κατανάλωση περίπου δύο φλιτζανιών γάλακτος. Μέσα σε λίγες ώρες από την κατανάλωση, τα επίπεδά τους εκτοξεύτηκαν, τριπλασιάζοντας ή τετραπλασιάζοντας τα βασικά επίπεδα των ορμονών τους.

Όσον αφορά τις γυναίκες, ίσως υποθέτετε ότι θα έχουν εξαρχής υψηλά επίπεδα οιστρογόνων στο σώμα τους. Δεν είναι, όμως, όλες οι γυναίκες το ίδιο. Τι γίνεται με τις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες και τον καρκίνο του ενδομητρίου, για παράδειγμα; Τα οιστρογόνα έχουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη του καρκίνου του ενδομητρίου, του καρκίνου του βλεννογόνου της μήτρας. Το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή στεροειδών ορμονών και αυξητικών παραγόντων που μπορεί να έχουν επίδραση στον άνθρωπο. Έτσι, οι ερευνητές του Χάρβαρντ παρακολούθησαν δεκάδες χιλιάδες γυναίκες και την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων για δεκαετίες και διαπίστωσαν σημαντικά υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου του ενδομητρίου μεταξύ των μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών που κατανάλωναν περισσότερα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού, η κατανόηση του ρόλου της διαιτητικής έκθεσης σε ορμόνες στην επιβάρυνση του πληθυσμού από τη νόσο δεν είναι δυνατή προς το παρόν, ωστόσο, η ασφαλής πλευρά φαίνεται πως είναι η αποχή από τα γαλακτοκομικά.

Πηγή
https://nutritionfacts.org/blog/dairy-milk-hormones-effects-on-cancer/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26258087/
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0308814697001507
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26874425/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27528567/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19496976/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3320320/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19496976/