Βιταμίνη D και νόσος του Crohn: τι λένε νέες έρευνες

Η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος που προκαλεί κοιλιακό πόνο, διάρροια και απώλεια βάρους και περιλαμβάνει τη νόσο του Crohn και την ελκώδη κολίτιδα. Η νόσος έχει μελετηθεί αρκετά και υπάρχει κάτι αξιοπερίεργο: σε περιπτώσεις πανομοιότυπων διδύμων, παρ’ όλο που έχουν τα ίδια γονίδια, στις περισσότερες περιπτώσεις αν το ένα δίδυμο έχει IBD, το άλλο δεν έχει. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν σημαντικοί παράγοντες που πυροδοτούν την πάθηση και δεν έχουν σχέση με τη γενετική, σύμφωνα και με το nutritionfacts.org. Ποιοι μπορεί, όμως, να είναι;

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι αυτό που συμβαίνει στις ΗΠΑ: οι κάτοικοι στις νότιες πολιτείες φαίνεται να έχουν χαμηλότερη δείκτη εμφάνισης IBD σε σχέση με αυτούς που ζουν στα βόρεια και οι ερευνητές υποπτεύονται ότι η έκθεση στον ήλιο στα νότια που σημαίνει περισσότερη βιταμίνη D, μπορεί ταυτόχρονα να σημαίνει μικρότερη φλεγμονή.

Αυτό σημαίνει άραγε πως όσοι πάσχουν από τη νόσο του Crohn και ελκώδη κολίτιδα, αν έχουν χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D περνούν πιο άσχημα την ασθένεια; Μάλλον, αφού φαίνεται ότι όχι μόνο υπάρχει αυξημένος κίνδυνος χειρουργείου και νοσηλείας, αλλά όσοι ομαλοποιούν τα επίπεδα της βιταμίνης D, φαίνεται να μειώνουν τον κίνδυνο υποτροπής. Από την άλλη, αντί τα καλύτερα επίπεδα βιταμίνης D Να οδηγούν σε καλύτερη μορφή της νόσου, μάλλον ο καλύτερος έλεγχος της ασθένειας οδήγησε σε καλύτερα επίπεδα βιταμίνης. Αυτό που ίσως συμβαίνει είναι ότι λόγω του ότι οι πάσχοντες αισθάνονται καλύτερα, ίσως βγαίνουν περισσότερο έξω, αυξάνοντας τη φυσική τους δραστηριότητα και την έκθεση στον ήλιο. Δεν μπορεί, λοιπόν, να λεχθεί με σιγουριά κάτι, αν δεν γίνει έρευνα.

Η πρώτη πιλοτική μελέτη που έγινε, δοκίμασε 1000 μονάδες βιταμίνης D την ημέρα, χωρίς να παρατηρήσει όμως αλλαγές στη δραστηριότητα της νόσου του Crohn. Έξι εβδομάδες αργότερα, όμως, ίσως παρατηρήθηκε μια μικρή αύξηση στα σκορ της ποιότητας ζωής στους πάσχοντες με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, αλλά ακόμη κι αυτή εξαφανίστηκε μέχρι το τέλος του χρόνου, οπότε τα αποτελέσματα ήταν συνολικά απογοητευτικά.

Μήπως, όμως, οι ερευνητές δεν χρησιμοποίησαν αρκετή βιταμίνη D; Τι συνέβη με τη λήψη 1200 μονάδων; Σε αυτά τα επίπεδα βιταμίνης ο δείκτης υποτροπής φαίνεται να μειώθηκε στο μισό, αν και υπήρχαν λίγες συμμετοχές στη μελέτη για να έχουν στατιστική σημασία. Στις 2000 μονάδες την ημέρα, η διαπερατότητα του εντέρου συνέχιζε να χειροτερεύει στην ομάδα που λάμβανε το placebo, αλλά φάνηκε να σταθεροποιείται στην ομάδα με τη βιταμίνη D, αν και μόνο όσοι έφτασαν επίπεδα στο αίμα 75nmol/λίτρο φάνηκε να παρουσιάζουν σημαντική πτώση στη φλεγμονή. Και πράγματι, οι ασθενείς με νόσο του Crohn αν ξεκινήσουν με λήψη 1000 μονάδων βιταμίνης D την ημέρα και έπειτα η δόση αυξηθεί μέχρι τα επίπεδα στο αίμα που πρέπει, είναι πιθανό να παρουσιάσουν σημαντική βελτίωση στην ποιότητα ζωής και σημαντική μείωση της δραστηριότητας της ασθένειας. Σκορ κάτω του 150 θεωρούνται αδράνεια της ασθένειας και απ’ ό,τι φαίνεται, οι περισσότεροι ασθενείς σημείωναν αδράνεια, με βελτίωση στη δραστηριότητα της ασθένειας σε όλους εκτός ενός από τους συμμετέχοντες της μελέτης.

Αυτό δείχνει ότι οι ασθενείς με νόσο του Crohn μπορεί να χρειάζεται να λάβουν 5000 μονάδες βιταμίνης D την ημέρα, ποσότητα που ξεπερνά σχεδόν 10 φορές τη συνιστώμενη ημερήσια δόση. Γιατί χρειάζονται τόσο πολύ; Γιατί ίσως τόσο χρειάζεται για να φέρουμε τα επίπεδα της βιταμίνης D στα σωστά επίπεδα για τον άνθρωπο. Αυτά είναι τα επίπεδα που πιθανόν να είχαμε αν… τρέχαμε μισόγυμνοι όλη μέρα στον ήλιο στην Αφρική, όπως συνέβαινε για εκατομμύρια χρόνια.

Πηγές
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22241842
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23751398
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19408329
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20491740
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26137304
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23594800
https://www.cambridge.org/core/journals/proceedings-of-the-nutrition-society/article/optimal-vitamin-d-levels-in-crohns-disease-a-review/E041A64165B65124937A5652A55E62EE