Υγιεινή και ανθυγιεινή vegan διατροφή: τι λένε οι έρευνες

Όταν ξεκίνησα με τον Βασίλη το ταξίδι μου στη χορτοφαγία και πριν ακόμη γίνουμε vegan, ήξερα ότι η αποχή από το κρέας μόνο καλό θα μπορούσε να κάνει, τόσο σε εμάς, όσο και στο περιβάλλον και τα ζώα. Μπαίνοντας σταδιακά αργότερα στη διαδικασία να αφαιρέσουμε και τα γαλακτοκομικά και τα υπόλοιπα ζωικά από τη διατροφή μας, διαπιστώσαμε πόσες εναλλακτικές επιλογές υπάρχουν για να καλύψουν το «κενό» με πλήθος φυτικών τυριών, φυτικών μπιφτεκιών, τόφου θαλασσινών κ.ο.κ. Αρχικά είναι πολύ βοηθητικό για ψυχολογικούς λόγους να ξέρεις ότι περίπου την ίδια γεύση και υφή μπορείς να την έχεις σε μια εναλλακτική, μη ζωική μορφή. Στη συνέχεια, όμως, διαπιστώσαμε ότι όλες αυτές οι επιλογές αρχίζουν να μας απομακρύνουν πολύ από μια ισορροπημένη και υγιεινή plant-based διατροφή με ολόκληρες τροφές κι όχι επεξεργασμένες. Υπάρχει, μάλιστα, κι ένας δείκτης PBDI (plant-based diet index) που βοηθά στην ανάλυση διαιτητικών πληροφοριών και δίνει θετικούς πόντους σε υγιεινές, φυτικές ολόκληρες τροφές και αρνητικούς σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ανθυγιεινές φυτικές τροφές και επεξεργασμένες τροφές, αλλά και αναψυκτικά με ζάχαρη. Το λογικό, λοιπόν, ήταν να προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε απολαυστικά πιάτα όσο το δυνατόν με φυτικές τροφές με θετικό πρόσημο, κάτι που νομίζω το καταφέρνουμε σε μεγάλο βαθμό και πιστέψτε με, αισθανόμαστε τη διαφορά, η οποία επιβεβαιώνεται και από έρευνες.

Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Nutrition εξέτασε τη συνολική επίδραση που έχει μια plant-based διατροφή στη θνητότητα από διάφορες αιτίες, με δεδομένα από την US National Health and Nutrition Examination Survey, στην οποία συμπεριλήφθηκαν 40.074 συμμετέχοντες με μέση ηλικία τα 47,3 έτη. Κατά τη διάρκεια των 7,8 ετών σε follow-up της μελέτης καταγράφηκαν 4904 θάνατοι, συμπεριλαμβανομένων 1029 θανάτων από καρδιαγγειακές παθήσεις και 1068 θάνατοι από καρκίνο.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, αυτό που φάνηκε ήταν ότι όσο πιο πιστή ήταν η υιοθέτηση μιας plant-based διατροφής (ανεξαρτήτως από το αν ήταν υγιεινή και ισορροπημένη ή όχι), τόσο περισσότερο μειωνόταν ο κίνδυνος. Πιο συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μείωση 20% κινδύνου θανάτου από οποιαδήποτε αιτία και 32% μείωση κινδύνου θανάτου από καρκίνο, αν και δεν υπήρχε συσχετισμός με θνητότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα. Μια υγιεινή plant-based διατροφή φανέρωσε 14% μειωμένο κίνδυνο θανάτου, χωρίς συσχετισμό με θνητότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα ή καρκίνο, ενώ μια ανθυγιεινή φυτοφαγική διατροφή συνδέθηκε με 33% αυξημένο κίνδυνο θανάτου από κάθε αιτία και 42% αυξημένου κινδύνου από καρδιαγγειακές παθήσεις. Στο πλαίσιο της μελέτης εκτιμήθηκε η επίδραση των διαφορετικών τροφών σε σχέση με τη θνητότητα και βρέθηκε μόνο ένας μικρός θετικός συσχετισμός στην κατανάλωση λαχανικών και καρπών, τονίζοντας τη σημασία μιας συνολικά ποιοτικής διατροφής κι όχι της εμμονής σε συγκεκριμένες τροφές.

Κάτι που αποτέλεσε έκπληξη ήταν το ότι δεν βρέθηκε επίδραση της plant-based διατροφής στη μείωση του κινδύνου θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα, δεδομένου ότι προηγούμενες μελέτες υποστηρίζουν ξεκάθαρα ότι μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες με μειωμένες ζωικές τροφές συμβάλλει στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Η υπόθεση των επικεφαλής της μελέτης είναι ότι αυτό μπορεί να συνέβη λόγω ανακρίβειας στην καταγραφή αιτίας θανάτου ή στο ότι οι συμμετέχοντες με καρδιαγγειακά νοσήματα μπορεί να άλλαξαν τις διατροφικές τους συνήθειες λόγω άλλων προβλημάτων υγείας.

Οι επικεφαλής καταλήγουν ότι οι οδηγίες και παρεμβάσεις τονίζουν τη σημασία της αύξησης πρόσληψης φυτικών τροφών και της μείωσης της πρόσληψης λιγότερο υγιεινών φυτικών τροφών (επεξεργασμένων), αλλά και συγκεκριμένων ζωικών τροφών, προωθώντας τελικά την υγεία και τη μακροζωία.

Για μια ακόμη φορά, η μελέτη αυτή μας παρέχει την απόδειξη ότι οποιαδήποτε αύξηση στην κατανάλωση ολόκληρων φυτικών τροφών είναι ωφέλιμη για την υγεία. Μας προειδοποιεί, ωστόσο, ταυτόχρονα πως οι επεξεργασμένες τροφές, ακόμη κι αν είναι φυτικές, επηρεάζουν αρνητικά την υγεία. Πρόκειται, επίσης, για την πρώτη μελέτη που χρησιμοποιεί τον δείκτη PBDI για να δείξει την επίδραση στη μείωση του κινδύνου όσον αφορά τη θνητότητα από καρκινοπάθειες.

Σε κάθε περίπτωση, αυτό που γνωρίζουμε ήδη επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά: οι φυσικές κι όχι οι επεξεργασμένες τροφές είναι αυτές που μας εξασφαλίζουν υγεία και προστασία κι αν είστε vegan, μην παρασύρεστε από όλες τις επεξεργασμένες εναλλακτικές εκεί έξω. Εκπαιδεύστε τον ουρανίσκο σας σε φυσικές, φυτικές τροφές και θα δείτε σύντομα ότι όλα τα υπόλοιπα είναι περιττά.

Πηγή
UK Plant-based Health Professionals https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-22nd-august-2021-346c009c1c6d