Νέα έρευνα: ποιες τροφές μας προστατεύουν από το εγκεφαλικό

Πρόσφατα, οι UK Plant-based Professionals με τους οποίους συνεργάζομαι ως Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με εξειδίκευση στη διατροφή για αυτοάνοσα και τη φυτοφαγία, δημοσίευσαν ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο, με βάση μια πολύ σημαντική μελέτη που αφορά τη διατροφή και πώς μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο ενός ισχαιμικού ή αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, φανερώνοντας για ακόμη μια φορά τα οφέλη της χορτοφαγίας. Αν σκεφτούμε, μάλιστα, ότι στην Ελλάδα παρατηρούνται τα περισσότερα θανατηφόρα εγκεφαλικά επεισόδια στη Δυτική Ευρώπη κι ότι περίπου 35 χιλιάδες Έλληνες παθαίνουν εγκεφαλικό κάθε χρόνο με περίπου το 40% αυτών να πεθαίνει μέσα σε ένα χρόνο και 1 στους 3 να αποκτά σοβαρή αναπηρία λόγω του εγκεφαλικού, καταλαβαίνουμε ότι είναι σημαντικό να λάβουμε κάθε προληπτικό μέσο. Πριν μιλήσουμε, όμως, για τη νέα έρευνα και τη διατροφή, να επισημάνουμε τη διαφορά μεταξύ ισχαιμικού και αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, έτσι ώστε να γνωρίζετε για τι ακριβώς μιλάμε. Το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, που είναι και το πιο συνηθισμένο καθώς αφορά περίπου το 87% των περιπτώσεων, είναι το εγκεφαλικό που προκύπτει από την ύπαρξη θρόμβου που εμποδίζει τη ροή του αίματος σε τμήμα του εγκεφάλου. Το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν «σπάσει» ένα αιμοφόρο αγγείο ή μια προβληματική αρτηρία στον εγκέφαλο και έχουμε αιμορραγία. Σε αυτή την περίπτωση δημιουργείται έντονη πίεση στον εγκέφαλο, ενώ στο ισχαιμικό υπάρχει έλλειψη κυκλοφορίας του αίματος στον εγκέφαλο. Αναλόγως το πού ακριβώς θα συμβεί και πόσο θα επηρεάσει τον εγκέφαλο, ένα εγκεφαλικό μπορεί να είναι ελαφρύ ή και θανατηφόρο.

Τι λέει, λοιπόν, η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο European Heart Journal και συμπεριέλαβε 418.329 συμμετέχοντες από 9 ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Νορβηγία, Ισπανία, Σουηδία και Ηνωμένο Βασίλειο), οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 12,7 χρόνια; Πολύ απλά ότι υπάρχουν πολλές τροφές που επηρεάζουν θετικά ή αρνητικά τον κίνδυνο για τα δύο αυτά είδη εγκεφαλικού.

Σε γενικές γραμμές, να πούμε ότι οι συμμετέχοντες που παρουσίασαν εγκεφαλικό, ανέφεραν χαμηλότερη πρόσληψη τυριού, δημητριακών και προϊόντων δημητριακών, φρούτων και λαχανικών, οσπρίων, ξηρών καρπών και σπόρων και υψηλή κατανάλωση κόκκινού και επεξεργασμένου κρέατος, όπως και γάλατος. Όσον αφορά τις γεωγραφικές διαφορές που παρατηρήθηκαν, η μεγαλύτερη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών αναφέρθηκε στις χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία), ενώ η υψηλότερη πρόσληψη κρέατος σημειώθηκε στη Δανία και γιαουρτιού στην Σουηδία.

Τροφές και ισχαιμικό εγκεφαλικό
Πιο συγκεκριμένα, οι τροφές που συνδέονται με μείωση του κινδύνου ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, σύμφωνα με τα δεδομένα, ήταν τα φρούτα, τα λαχανικά, η ολική άλεση και τα γαλακτοκομικά. Περίπου 200 γραμμάρια την ημέρα αύξηση στην κατανάλωση φρούτων και λαχανικών παρουσιάζει 13% μειωμένο κίνδυνο, ενώ αύξηση της τάξης των 10 γραμμαρίων στην ολική άλεση παρουσιάζει 23% μείωση κινδύνου. Τα γαλακτοκομικά μείωσαν επίσης τον κίνδυνο του ισχαιμικού εγκεφαλικού κατά 5-12%.

Στην αντίπερα όχθη, το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας αύξησε τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού –όπου παρατηρήθηκε ότι ποσότητα 50 γραμμαρίων την ημέρα αύξησε τον κίνδυνο κατά 14%. Αυτό που σημειώθηκε, όμως, ήταν ότι όταν τα αποτελέσματα προσαρμόζονταν στην κατανάλωση άλλων τροφών όπως φρούτα και λαχανικά, ο κίνδυνος εξαφανιζόταν.

Τροφές και αιμορραγικό εγκεφαλικό
Στην περίπτωση του αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, η βασική τροφή που επηρέασε τον κίνδυνο ήταν τα αυγά, καθώς βρέθηκε ότι 20 γραμμάρια αυγού την ημέρα, αύξησαν τον κίνδυνο κατά 25%. Οι ωφέλιμες τροφές γενικότερα ήταν αυτές που σχετίζονταν με μείωση χοληστερίνης και αρτηριακής πίεσης, ενώ η επίδραση των φρούτων, των λαχανικών και των φυτικών ινών φάνηκε ωφέλιμη ακόμη και μετά την ρύθμιση του επιπέδου της αρτηριακής πίεσης. Τα φρούτα και τα λαχανικά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, φυλλικό οξύ, ενώ αποτελούν διατροφική πηγή νιτρικών αλάτων, που είναι ωφέλιμα για την αγγειακή υγεία.

Απ’ ό,τι δείχνουν τα αποτελέσματα, χρειάζεται καταρχάς ο διαχωρισμός και η εκτίμηση των δύο ειδών εγκεφαλικού και η συνειδητοποίηση που επιβεβαιώνεται για ακόμη μια φορά ότι οι φυτικές ίνες από φρούτα και λαχανικά μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, με έξτρα οφέλη στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων, καρκίνου, διαβήτη τύπου 2 κ.ο.κ.

Η κατανάλωση αυγών φαίνεται να μην είναι απαραίτητη στη διατροφή και στην περίπτωση αιμορραγικού εγκεφαλικού μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο, ενώ παλιότερες μελέτες έχουν συνδέσει το αυγό με αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και διαβήτη τύπου 2.

Όπως θα είδατε, η κατανάλωση γαλακτοκομικών φαίνεται να ωφελεί στην πρόληψη του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, με τους ερευνητές να υποθέτουν ότι ρόλο παίζει η υψηλή περιεκτικότητά τους σε κάλιο και ασβέστιο. Στο πλαίσιο της μελέτης δεν μπόρεσε να γίνει διαχωρισμός μεταξύ των γαλακτοκομικών με χαμηλά και υψηλά λιπαρά, έτσι δεν ελέγχθηκε αν οι συσχετισμοί θα διέφεραν με βάση το περιεχόμενο των λιπαρών. Μην ξεχνάμε, όμως, ότι παρ’ όλο που τα γαλακτοκομικά φαίνονται ωφέλιμα σε αυτή την περίπτωση, δεν είναι απαραίτητα στη διατροφή αν έχετε επίκεντρο τις ολόκληρες φυτικές τροφές, στο πλαίσιο μια φυτοφαγικής ή vegan διατροφής.

Αν ακόμη δεν είστε έτοιμοι, παρά τα δεδομένα και τις οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, να «κόψετε» το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, προσπαθήστε τουλάχιστον να το ελαχιστοποιήσετε στη διατροφή σας και να εξασφαλίσετε την υψηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών.

Πηγή
https://academic.oup.com/eurheartj/advance-article/doi/10.1093/eurheartj/ehaa007/5748325