Γιατί το παιδί μου πεινάει συνεχώς;
Υπάρχουν δύο βασικά είδη πείνας: η συναισθηματική και η φυσική. Συναισθηματική πείνα είναι όταν τρώμε για να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας, ενώ η φυσική πείνα είναι το σήμα που στέλνει ο οργανισμός μας ότι χρειάζεται ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Μην φοβάστε να αφήνετε το παιδί σας να αισθάνεται οποιοδήποτε από τα δύο είδη πείνας μια στο τόσο, καθώς είναι πολύ σημαντικό να μάθουν να «ακούν» την πείνα τους. Μπορείτε, όμως, να χρησιμοποιήσετε την «κλίμακα πείνας» για να μάθει το παιδί τη διαφορά ανάμεσα στη φυσική πείνα και την κατανάλωση φαγητού για συναισθηματικούς λόγους.
Πριν φάει, λοιπόν, μιλήστε μαζί ώστε να αποφασίσετε πόσο πεινάει, από το 1 έως το 10, παίζοντάς το ως παιχνίδι μαζί του, όπως προτείνει και η Αμερικανική Ακαδημία Διατροφής και Διαιτολογίας, για παιδιά από 3-4 ετών. Το 1 σημαίνει ότι πεινάει πάρα πάρα πολύ, το 5 ότι δεν νιώθει ούτε πείνα ούτε είναι χορτάτο και το 10 ότι έχει φάει πολύ και είναι χορτάτο.
Χρησιμοποιώντας την κλίμακα για λίγο καιρό, θα δείτε ότι οι αριθμοί θα αρχίσουν να έχουν νόημα, αν και μπορεί να περάσει λίγος καιρός μέχρι να βρείτε πώς νιώθει στο 2 ή στο 7. Ζητήστε του να αξιολογήσει το ίδιο την πείνα του, με τη βασική ιδέα να είναι να τρώει όταν η πείνα είναι στο 2 ή στο 3, αφού σε αυτό το σημείο τρώει από φυσική πείνα.
Όταν πρόκειται περί φυσικής πείνας, ενθαρρύνετε το παιδί σας να τρώει θρεπτικές τροφές, όπως φρούτα, λαχανικά, ολική άλεση, χούμους, ξηρούς καρπούς ή γιαούρτι και ζητήστε του να σταματήσει να τρώει όταν φτάσει περίπου στο 7. Σε αυτό το σημείο πρέπει να νιώθει χορτάτο, αλλά όχι φουσκωμένο, δηλαδή να μπορεί να πάει μια βόλτα.
Μην αφήνετε ποτέ το επίπεδο πείνας να πέσει στο 1, γιατί αν φτάσει εκεί, τότε το πιθανότερο είναι να φάει περισσότερο απ’ όσο πρέπει.
Αν το επίπεδο πείνας κάποιου βρίσκεται πάνω από το 5 και αρχίσει να τρώει, τότε τρώει για συναισθηματικούς λόγους (άγχος, στεναχώρια κ.ο.κ.). Αν το κάνει και το παιδί σας, δείτε το σαν ευκαιρία να ανακαλύψετε τι βρίσκεται πίσω από την επιθυμία του να φάει. Αν και δεν είναι κακό να συμβαίνει ενίοτε να τρώμε για συναισθηματικούς λόγους, μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα αν το φαγητό είναι η μόνη στρατηγική που έχουμε για να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας.
Αν διαπιστώσετε ότι το παιδί έχει αυτό το είδος πείνας, ρωτήστε το πώς νιώθει και βοηθήστε το να το περιγράψει, καθώς μπορεί να δυσκολεύεται να βρει τις λέξεις. «Άγχος», «βαρεμάρα», «μοναξιά», «ντροπή», «ενθουσιασμός» είναι μερικές πιθανές συναισθηματικές καταστάσεις. Αν μπορεί να σας πει γι’ αυτά τα συναισθήματα, είναι καλή στιγμή να μιλήσετε μαζί του. Αν είναι μεγαλύτερης ηλικίας, μπορείτε να το ενθαρρύνετε να κρατά ημερολόγιο.
Μπορείτε, επίσης, να σκεφτείτε μαζί του και άλλες δραστηριότητες εκτός από το φαγητό. Αν, για παράδειγμα, νιώθει μοναξιά, μπορείτε να παίξετε μαζί ένα παιχνίδι ή αν έχει θυμώσει για κάτι, μπορείτε να μιλήσετε μαζί του και να βρείτε έναν τρόπο να το ξεπεράσει.
Τι να θυμάστε:
-Στη φυσική πείνα, αν τα παιδιά υπερκαταναλώνουν πολλά σιτηρά με υψηλό γλυκαιμικό δείκτη (λευκό ψωμί, μακαρόνια, ρύζι) και χυμούς θα έχουν διαταραγμένα επίπεδα γλυκόζης, οπότε θα πεινάσουν πιο γρήγορα. Βάλτε τους στο πιάτο λαχανικά ή μέσα στη σαλτσούλα τους αλεσμένα λαχανικά (δείτε εδώ την τέλεια συνταγή μου πέστο αρακά που ξετρελαίνει τα παιδιά) ή επιλέξτε ολικής άλεσης προϊόντα.
-Μην τα αφήνετε να τρώνε μπροστά σε τηλεόραση ή με το τάμπλετ κ.ο.κ. Όταν τρώνε χωρίς να προσέχουν το φαγητό τους, δεν «κατανοεί» ο εγκέφαλος ότι μόλις έφαγε. Προτιμήστε αντί για τάμπλετ/τηλεόραση, να του διαβάσετε ένα παραμύθι και να βλέπετε μαζί τις εικόνες (στον γιο μου 4 ετών πιάνει)!
-Ρωτήστε το αν πεινάει για γλυκό ή αλμυρό. Αν πεινάει για γλυκό, το πιο πιθανό είναι να μην είναι πραγματική πείνα. Σε αυτή την περίπτωση, μπορείτε να του δώσετε σταφίδες ή μπανάνα με κάποιο βούτυρο αρεσκείας του π.χ. ταχίνι σοκολάτα, αμυγδαλοβούτυρο ή υποσχεθείτε να φτιάξετε ένα κέικ μαζί.
-Καταγράψτε για λίγο καιρό τις συνήθειες του: το πρωινό του, τι έχει φάει στο σχολείο, αν του έδωσε κάτι η γιαγιά, κάποια έξτρα δραστηριότητα και πάντα να έχετε εξοπλισμένο το ψυγείο με τροφές που θα χαρίσουν υγεία στο παιδί σας -ενίοτε και γλυκά!
Μην ξεχνάτε ποτέ ότι το φαγητό είναι καύσιμο για το σώμα μας κι όχι τροφή για τα συναισθήματά μας.