Θυρεοειδής και διατροφή: τι να γνωρίζετε

Ένας από τους σημαντικότερους αδένες του οργανισμού, ο θυρεοειδής, ο οποίος ελέγχει πολλαπλές βιολογικές διεργασίες, από τον μεταβολισμό, μέχρι τη διάθεση, την ενέργεια, την θερμοκρασία μας, δυστυχώς συχνά παρουσιάζει προβλήματα. Από την παρουσία όζων (οζώδης βρογχοκήλη), μέχρι υπερθυρεοειδισμό (υπερέκκριση ορμονών), υποθυρεοειδισμό (υπολειτουργία θυρεοειδούς) και αυτοάνοσα όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς μπορεί να μας αλλάξει τη ζωή με πλήθος συμπτωμάτων όπως κατάθλιψη, υπερδιέγερση, αύξηση βάρους, μείωση βάρους, αϋπνία, κόπωση, αλλαγές στον καρδιακό ρυθμό, προβλήματα με την αρτηριακή πίεση, τριχόπτωση, δυσκοιλιότητα και πολλά. Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες τροφές ή συμπληρώματα που μπορούν να διορθώσουν τη δυσλειτουργία του, παρ’ όλ’ αυτά για να εξασφαλίσουμε την υγεία του οργανισμού μας, είναι σημαντικό να καταναλώνουμε μια ποικιλία τροφών στις σωστές αναλογίες, με βάση τις αρχές της μεσογειακής διατροφής που επικεντρώνεται στα φρούτα, τα λαχανικά, τους ξηρούς καρπούς και σπόρους το ελαιόλαδο, όπως και η vegan και plant-based διατροφή.

Αυτό σημαίνει 5 μερίδες φρούτα και λαχανικά την ημέρα, προτίμηση της ολικής άλεσης σε ψωμί και ζυμαρικά, κατανάλωση γαλακτοκομικών ή φυτικών εναλλακτικών τους, κατανάλωση οσπρίων, προτίμηση μονοακόρεστων και πολυακόρεστων ελαίων και spread σε μικρές ποσότητες και επαρκή κατανάλωση υγρών (6-8 ποτήρια την ημέρα).

Λόγω του ότι δεν είναι πάντα εύκολο να διατηρήσουμε μια ισορροπημένη, υγιεινή διατροφή, πολλοί στρέφονται στη λύση των συμπληρωμάτων και των βιταμινών. Αν χρειαστεί να το κάνετε, θα πρέπει να προσέξετε να μην τα καταναλώσετε με υπερβολή αν δεν θέλετε να έχετε αντίθετα αποτελέσματα και να κινείστε πάντα με τη συμβουλή και καθοδήγηση γιατρού ή εξειδικευμένου διαιτολόγου-διατροφολόγου. Ο λόγος είναι ότι κάποια συμπληρώματα μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς ή τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή.

Τι ακριβώς, συμβαίνει, όμως, με κάποιες βιταμίνες, μέταλλα και τροφές σε σχέση με τον θυρεοειδή; Το British Thyroid Foundation εξηγεί τι πρέπει να προσέξουμε και τι να έχουμε σε επάρκεια στη διατροφή μας.

Βιταμίνη D
Η βιταμίνη του ήλιου βοηθά στη ρύθμιση του ασβεστίου και είναι απαραίτητη για υγιή οστά, δόντια και μυς. Κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι όσοι παρουσιάζουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D μπορεί επίσης να παρουσιάσουν διαταραχές του θυρεοειδούς, αν και η διασύνδεση δεν είναι σαφώς καθορισμένη. Εφόσον, όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν έλλειψη βιταμίνης D, ειδικά το φθινόπωρο και τον χειμώνα, καλό είναι να συμβουλευτείτε γιατρό ή ειδικό, διαιτολόγο-διατροφολόγο, για τη λήψη συμπληρώματος 10mcg την ημέρα, για όσους δεν εκτίθενται στο ηλιακό φως για 15-20 λεπτά την ημέρα, με εκτεθειμένο το πρόσωπο, τα χέρια και το στέρνο. Όσοι έχουν σκούρο δέρμα, παρουσιάζουν επίσης κίνδυνο έλλειψης βιταμίνης D και πιθανόν να χρειάζονται συμπλήρωμα όλο το χρόνο.

Ασβέστιο
Κάποιες τροφές και συμπληρώματα πλούσια σε ασβέστιο επηρεάζουν την απορρόφηση της λεβοθυροξίνης. Χρειάζεται μια απόσταση περίπου 4 ωρών μεταξύ των δύο έτσι ώστε να εξασφαλίσετε ότι δεν θα επηρεαστούν τα επίπεδα θυροξίνης του αίματος.

Ιώδιο
Ένα ιχνοστοιχείο άμεσα συνδεδεμένο με τον θυρεοειδή, το ιώδιο, είναι απαραίτητο για την παραγωγή της θυροξίνης, στα άτομα που έχουν φυσιολογική λειτουργία του θυρεοειδούς. Είναι, επίσης, ιδιαιτέρως σημαντικό για τις γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη, καθώς συμβάλλει στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του εμβρύου κατά την εγκυμοσύνη, αλλά και το πρώτο διάστημα της ζωής του. Αν, όμως, λαμβάνετε λεβοθυροξίνη για τον υποθυρεοειδισμό ή για βρογχοκήλη (πρήξιμο και διόγκωση του θυρεοειδούς), δεν χρειάζεται να λάβετε συμπληρώματα ιωδίου. Αν λαμβάνετε θεραπεία για υπερθυρεοειδισμό και πάλι το συμπλήρωμα ιωδίου όχι μόνο δεν χρειάζεται, αλλά μπορεί να χειροτερέψει την κατάσταση. Ο λόγος είναι ότι το έξτρα ιώδιο επιδρά στα οφέλη των αντιθυρεοειδικών φαρμάκων.

Σόγια
Αν λαμβάνετε θυροξίνη, πρέπει να ξέρετε ότι η σόγια επηρεάζει την απορρόφησή της και το British Thyroid Foundation αναφέρει να την αποφεύγετε. Παρ’ όλ’ αυτά, αν συνεχίσετε να την καταναλώνετε, φροντίστε να υπάρχει απόσταση μεταξύ της κατανάλωσής της και της λήψης θυροξίνης ή να κάνετε ήπια κατανάλωση, καθώς σε μικρές ποσότητες δεν φαίνεται να επηρεάζει.

Kelp
Το kelp είναι φύκι που αποτελεί φυτική πηγή ιωδίου, αλλά όπως είπαμε παραπάνω, χρειάζεται προσοχή στην κατανάλωση ιωδίου σε ορισμένες περιπτώσεις. Πολλά προϊόντα kelp, λόγω της φυσικής περιεκτικότητάς τους σε ιώδιο, μπορεί να τα βρείτε ως «ενισχυτικά» του θυρεοειδούς, αποξηραμένα ή σε ταμπλέτες. Όπως, όμως, και με το ιώδιο, δεν παρουσιάζουν οφέλη σε όσους παρουσιάζουν δυσλειτουργία του θυρεοειδούς.

Συμπληρώματα σιδήρου
Κάποια φάρμακα, όπως ο σίδηρος (ferrous sulphate) μπορεί να επηρεάσει την απορρόφηση της θυροξίνης. Γι’ αυτό συστήνεται να υπάρχει απόσταση δύο ωρών μεταξύ της λήψης θυροξίνης και σιδήρου και μην ξεχνάτε ότι και οι πολυβιταμίνες μπορεί να περιέχουν σίδηρο ή άλλα στοιχεία που επηρεάζουν και χρειάζεται συμβουλή ειδικού.

Σταυρανθή λαχανικά
Σταυρανθή λαχανικά όπως το λάχανο, το κουνουπίδι, η λαχανίδα μπορεί να παίξουν ρόλο στο σχηματισμό βρογχοκήλης σε κάποιες περιπτώσεις, αλλά για να συμβεί κάτι τέτοιο, πρέπει να υπάρξει πολύ υψηλή κατανάλωση. Σε φυσιολογική κατανάλωση, ο κίνδυνος είναι πολύ μικρός και δεν υπάρχει πρόβλημα.