Προϊόντα χωρίς γλουτένη: μόδα ή ανάγκη;

Από την ομιλία της Κλινικής Διαιτολόγου-Διατροφολόγου με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και πιστοποιημένης εκπαιδεύτριας για μενού χωρίς γλουτένη χωρίς κίνδυνο επιμόλυνσης από τον Coeliac UK, Δέσποινας Μαρσέλου, στην Έκθεση Τροφίμων και Ποτών ΕΞΠΟΤΡΟΦ.

Η αυτοανοσία στην Ευρώπη έχει αυξητική τάση έχοντας συνδεθεί ξεκάθαρα με το μικροβίωμα του εντέρου και τη δυτικοευρωπαϊκή διατροφή. Ενώ η αυτοάνοση νόσος κοιλιοκάκη πλήττει μόλις 1 στα 100 άτομα, η Αγγλία δηλώνει ότι πιθανότατα υπάρχουν μη διαγνωσθέντα περιστατικά στα 500 εκατομμύρια.

Επίσης, αυτοάνοσα όπως η κοιλιοκάκη, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, η σκλήρυνση κατά πλάκας, έχουν δείξει συσχέτιση με καλύτερη αντιμετώπιση συμπτωμάτων και λιγότερες υποτροπές, όταν ακολουθείται διατροφή χωρίς γλουτένη, είτε γιατί υπάρχει υποκείμενη κοιλιοκάκη, είτε γιατί υπάρχει ευαισθησία στη γλουτένη χωρίς την ύπαρξη κοιλιοκάκης και διαγνωστικών κριτηρίων ακόμα. Σε αυτούς τους ασθενείς προτείνεται διατροφή χωρίς γλουτένη για 6 εβδομάδες, υπό την παρακολούθηση ειδικού, και σε καλυτέρευση των συμπτωμάτων η διατροφή συνεχίζεται.

Το ευερέθιστο έντερο παρατηρείται στο 20% του πληθυσμού, με νέες οδηγίες του 2013 να αναφέρουν αποχή από γλουτένη-σκόρδο-κρεμμύδι καθώς και φαγητά υψηλά σε φρουκτο-oλιγοσακχαρίτες. Τα πεπτίδια της γλουτένης δεν πέπτονται καλώς, με αποτέλεσμα την έναρξη μιας σειράς ανοσολογικών αντιδράσεων (Volta et al 2016).

Σήμερα, σύμφωνα με τα 3 μεγαλύτερα trend παγκοσμίως, ο καταναλωτής ψάχνει:

1. Προϊόντα χωρίς ζάχαρη
2. Αντικατάσταση βουτύρου
3. Προϊόντα χωρίς γλουτένη με ιδιαίτερη έμφαση στις φυτικές ίνες

Τα βιολογικά ψευδοδημητριακά έχουν επίσης μεγάλη απήχηση (Source Euromonitor International 2016).

Σύμφωνα με στοιχεία, επίσης, τα προϊόντα χωρίς γλουτένη παρουσιάζουν αύξηση στην κατανάλωση από το 2015 από 50.9 εκατομμύρια λίρες σε 60.3 εκατομύρια λίρες το 2016 σε προϊόντα στην Αγγλία. Σημαντικό είναι ότι το 30% των ερωτηθέντων που καταναλώνουν αυτά τα προϊόντα δήλωσαν ότι νιώθουν καλύτερα και 24% λιγότερη κόπωση, αλλά και μείωση του συνδρόμου. (Broken brain)– (source:Statista)

Οι επιπτώσεις σε ασθενείς με κοιλιοκάκη που δεν ακολουθούν διατροφή χωρίς γλουτένη είναι σοβαρές για την υγεία και μπορεί να οδηγήσουν σε αδενοκαρκίνωμα και non hodgkin’s λέμφωμα. Δεν πρόκειται για μια απλή δυσανεξία με κάποιες γαστρεντερικές διαταραχές. Η ανάγκη του καταναλωτή να εμπιστευτεί το προϊόν που αγοράζει είναι μεγάλη και η πιστοποίηση θα πρέπει να γίνεται στα προϊόντα με το σύμβολο Crossed Grain, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, και όχι απλά με μια αναγραφή «χωρίς γλουτένη».

Όσον αφορά τα καφέ και τα εστιατόρια, το προσωπικό θα πρέπει να άρτια εκπαιδευμένο από ειδικό επαγγελματία και με τη σύσταση της Ελληνικής Εταιρίας Κοιλιοκάκης, όπως γίνεται και σε ανάλογες χώρες του εξωτερικού. Επιχειρήσεις που ακολουθούν τις άνω διαδικασίες έχουν αύξηση σε πωλήσεις έως και 30%, ενώ το 95% των ασθενών, είτε έχει κοιλιοκάκη είτε κάποιο άλλο αυτοάνοσο που απαιτεί διατροφή χωρίς γλουτένη, εμπιστεύεται χώρους που έχουν δεχτεί, εκπαιδευτεί και σχηματίσει ειδικό μενού χωρίς γλουτένη, αλλά και παιδικό μενού χωρίς γλουτένη σύμφωνα με coeliac.uk.

Στην έκθεση, συνάντησα εταιρία που ονόμαζε το προϊόν της «χωρίς γλουτένη», ενώ εμπεριείχε σιτάλευρο και σιμιγδάλι. Υπήρχαν, μάλιστα, σεφ που όταν ερωτήθηκαν για το «τι είναι κοιλιοκάκη» δεν γνώριζαν… Η εκπαίδευση σε επαγγελματίες είναι πιο αναγκαία από ποτέ και ο καταναλωτής θα πρέπει να λέει «όχι» και να επιμένει σε ό,τι δεν είναι πιστοποιημένο. Πάνω απ’ όλα, όμως, οι εταιρίες οφείλουν να πιστοποιούν αυτό που υποστηρίζουν και να σέβονται τον καταναλωτή.

Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε όλοι μας ότι η διατροφή χωρίς γλουτένη δεν απευθύνεται μόνο σε ασθενείς με κοιλιοκάκη, αλλά και σε όσους πάσχουν από άλλα αυτοάνοσα νοσήματα, γι’ αυτό και την ακολουθούν τόσα άτομα. Μπορεί κάποιοι bloggers και celebrities να την κατέστησαν μόδα, αλλά οι έρευνες παγκοσμίως, με πολλές από αυτές να είναι στατιστικά σημαντικές, δείχνουν ότι η γλουτένη αυξάνει τη φλεγμονή.

Μαζί με την Κλινική Διαιτολόγο-Διατροφολόγο με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια για μενού χωρίς γλουτένη, Δέσποινα Μαρσέλου, στην έκθεση EΞΠΟΤΡΟΦ, μίλησε και η κ. Ελπίδα Γαλανοπούλου από το ΔΣ της Ελληνικής Εταιρίας Κοιλιοκάκης για τις ανάγκες του ασθενούς που αντιμετωπίζει κοιλικοκάκη, τονίζοντας τη σημασία της απαλλαγμένης από τη γλουτένη διατροφής, καθώς και για τις δράσεις του συλλόγου. Η κ. Έλενα Σακαρέλη, Τεχνολόγος Τροφίμων, μίλησε για τα στάδια παραγωγής για προϊόντα χωρίς γλουτένη και τις διαδικασίες πιστοποίησης, ώστε να είναι όλοι ενημερωμένοι, όσο το δυνατόν περισσότερο και σε βάθος.