Πώς να ζούμε και να τρώμε πιο συνειδητά

Σίγουρα θα έχετε νιώσει πολλές φορές στη ζωή σας ότι η καθημερινότητα σας προσπερνά, σαν να βιάζεται πιο πολύ από εσάς κι εσείς μηχανικά προσπαθείτε να ακολουθήσετε. Σηκώνεστε από το κρεβάτι μηχανικά, τρώτε μηχανικά, περπατάτε μηχανικά, μέχρι που έρχεται το Σαββατοκύριακο που έχετε περισσότερο χρόνο κι όλα γίνονται λίγο πιο απολαυστικά, στο δικό σας χρόνο. Αυτό είναι κάτι που ενδεχομένως το νιώθουν σχεδόν όλοι οι άνθρωποι με αυξημένες υποχρεώσεις και λιγοστό χρόνο, άνθρωποι στις πόλεις, που τρέχουν να προλάβουν το χρόνο.

Κάπου ανάμεσα σε όλα αυτά, μας λείπει η ενσυνειδητότητα, το να καταλάβουμε τι ακριβώς κάνουμε, τι γευόμαστε, πού πάμε, πού περπατάμε, τι στόχους βάζουμε, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα πώς ζούμε τη ζωή μας, τι απολαμβάνουμε, τι μας λείπει και τι αξίζει για να παλέψουμε –με λίγα λόγια να κοιτάξουμε βαθύτερα μέσα μας και να έρθουμε σε επαφή με αυτό. Κι αν το mindfulness σας ακούγεται ως μια ακόμη μόδα, αν το καλοσκεφτείτε δεν είναι τίποτα παραπάνω από την απλή συνειδητοποίηση της καθημερινότητάς μας. Να της δώσουμε, δηλαδή, το χρόνο που χρειάζεται, για να τη ζήσουμε όπως πρέπει. Κι αυτό φυσικά έχει οφέλη για την υγεία, το ανοσοποιητικό και την ψυχολογία μας, που μας βοηθούν να πάμε παρακάτω, ειδικά όταν μας ταλαιπωρούν και διάφορα προβλήματα, και να θέσουμε τους στόχους για τους οποίους αξίζει πραγματικά να αφιερώσουμε. Πώς τα καταφέρνουμε, όμως, όλα αυτά; Πώς μπορούμε να είμαστε τόσο «παρόντες» στα πάντα;

Δώστε σημασία στο πώς νιώθετε
Μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο Journal Perspectives on Psychological Science έδειξε ότι η ενσυνειδητότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση των στόχων μας και σε αλλαγές στη συμπεριφορά μας. Το να συμπεριφερόμαστε με τρόπο που εναρμονίζεται με τους στόχους και τις αξίες μας μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα, καθώς πολλές φορές αγνοούμε το φυσικό μας ένστικτο και ελέγχουμε λογικά τη συμπεριφορά μας. Όταν αυτά τα δύο λειτουργούν αρμονικά, η ζωή μας αμέσως καλυτερεύει. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με παρατήρηση του σώματός μας, των σκέψεών μας και των συναισθημάτων μας συστηματικά. Έτσι αναγνωρίζουμε ποια συμπεριφορά μας μας δίνει τελικά κάτι πίσω, ώστε να επιλέξουμε ποια θέλουμε να θέσουμε ως στόχο. Πρώτα, λοιπόν, χρειάζεται να εντοπίσουμε τις συμπεριφορές που είναι απαραίτητες για να επιτύχουμε το στόχο μας, έπειτα να παρατηρήσουμε τα συναισθήματα που μας προκαλούν κι έτσι να κατορθώσουμε να κατακτήσουμε διάφορους στόχους, όπως την πιο υγιεινή διατροφή, τη διακοπή του καπνίσματος, τη μείωση του άγχους κ.ο.κ., μειώνοντας σταδιακά τις συμπεριφορές γύρω από ανθυγιεινές συνήθειες. Αν, για παράδειγμα, ο στόχος σας είναι να πηγαίνετε για τρέξιμο κάθε μέρα, αναρωτηθείτε τι παίρνετε ξυπνώντας τόσο πρωί για να τρέξετε. Ή αν δεν βρίσκετε τον χρόνο να τρέχετε καθημερινά, αναρωτηθείτε πόσο σας ικανοποιεί το να χαζεύετε στα social media μετά τη δουλειά. Αναρωτηθείτε πώς σας κάνει να αισθάνεστε κάτι τέτοιο σε σωματικό επίπεδο, πέρα από συναισθηματικό.

Αγκαλιάστε την αβεβαιότητα
Το να βάζουμε ενσυνείδητους στόχους μπορεί να μας βοηθήσει να εναρμονιστούμε καλύτερα με τη δική μας αίσθηση προσωπικής δύναμης, ειδικά σε περιόδους χάους, όπως αυτή που ζούμε. Και παρ’ όλο που είναι ενάντια στην ανθρώπινη φύση να αγκαλιάζουμε την αβεβαιότητα, αυτό μπορεί να είναι μια μεγάλη ευκαιρία για εμάς να εξασκήσουμε την ενσυνειδητότητα και την περιέργειά μας. Η αβεβαιότητα μας δίνει την ικανότητα να μάθουμε καλύτερα πώς να επεξεργαζόμαστε, να αναγνωρίζουμε και να εξερευνούμε τα συναισθήματα που προκύπτουν από το να μη γνωρίζουμε τι μέλλει γενέσθαι. Και παρ’ όλο που ίσως μοιάζει μια κακή εποχή να βάζουμε στόχους, τελικά μας βοηθούν να αντιμετωπίσουμε την αβεβαιότητα, όταν τεθούν σωστά. Με ή χωρίς Covid, το μέλλον πάντα θα είναι αβέβαιο για όλους μας.Δεν μπορούμε εύκολα να αλλάξουμε αυτό που μπορεί να συμβαίνει γύρω μας, αλλά μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο αντιδράμε σε αυτό –κάτι που αξίζει να θυμάστε.

Κάντε διαλογισμό
Υπάρχει ένα είδος διαλογισμού (mindfulness meditation) στον οποίο μπορεί να επικεντρωθεί κάποιος σε ένα συγκεκριμένο πράγμα ή αίσθηση, είτε αυτό είναι μια αναπνοή, είτε ένα αντικείμενο, είτε ένα μέρος του σώματος κ.ο.κ. για συγκεκριμένο χρόνο. Αυτό φαίνεται να έχει πλήθος οφελών, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της συγκέντρωσης, της μείωσης του άγχους και της ενίσχυσης αθλητικών επιδόσεων, ενώ σύμφωνα με ειδικούς, μπορεί να είναι ο καλύτερος τρόπος να ενθαρρύνετε την «αντανάκλαση» του εαυτού σας που σχετίζεται με την δημιουργία στόχων που εναρμονίζονται με εσάς. Ο διαλογισμός αυτός μας επιτρέπει να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα τι συμβαίνει μέσα μας σε βαθύτερο επίπεδο, πέρα από το φράγμα των πεποιθήσεων και των «πρέπει» μας.

Φάτε συνειδητά
Η ενσυνειδητότητα μπορεί να εφαρμοστεί και στο φαγητό (mindful eating) και αφορά το πώς αισθανόμαστε για το φαγητό μας τη δεδομένη στιγμή, στο συγκεκριμένο περιβάλλον, με εμβάθυνση στις ρίζες του και την προέλευσή του. Εξωτερικά, πρέπει να επικεντρωθούμε στην επίδρασή του στις αισθήσεις μας, που σημαίνει να εκτιμήσουμε την υφή, τα χρώματα, τα αρώματα και τις γεύσεις του, να ρίξουμε τους ρυθμούς μας και να καταλάβουμε τις συγκεκριμένες απολαύσεις που προέρχονται από αυτό. Πιο πρακτικά, υπάρχουν κάποιες συμβουλές που μπορούν να σας βοηθήσουν. Ξεκινήστε σταδιακά, εφαρμόζοντας αυτή την πρακτική σε ένα γεύμα της ημέρας ή της εβδομάδας κι όχι απευθείας σε όλα. Αφιερωθείτε στο φαγητό σας, χωρίς τηλεόραση, κινητά, εφημερίδες, i-pad και δώστε όλη σας την προσοχή σε αυτό. Γευτείτε την κάθε μπουκιά, μασήστε αργά (δείτε περισσότερα εδώ) , μυρίστε τα αρώματα, παρατηρήστε την ομορφιά του φαγητού που τρώτε. Απολαύστε το και κάντε παύσεις. Αφήστε κάτω τα μαχαιροπίρουνα μεταξύ των μπουκιών που τρώτε και χαλαρώστε. Μιλήστε χαλαρά με τους υπόλοιπους, ειδικά για το φαγητό που τρώτε και αναλογιστείτε από πού προέρχεται αυτό που τρώτε και τις επιδράσεις του στο περιβάλλον. Αναγνωρίστε τον λόγο που τρώτε, αν είναι επιδή πεινάτε ή αναζητάτε απόλαυση και μην παραλείπετε να εμπλέκεστε στη διαδικασία, καλλιεργώντας όπου μπορείτε τα δικά σας βότανα ή λαχανικά και ετοιμάζοντας τα γεύματά σας. Αυτό θα σας βοηθήσει να εκτιμήσετε τη διαδικασία ακόμη περισσότερο και μην ξεχνάτε ότι το να απολαμβάνουμε αργά και συνειδητά ένα φαγητό βοηθά και στην πέψη, αλλά και στην ενέργειά μας, αφού όταν μασάμε σωστά την τροφή, παίρνουμε περισσότερη ενέργεια και θρεπτικές ουσίες από αυτή, τις οποίες ο οργανισμός αξιοποιεί στη συνέχεια.

Μπορεί πολλές φορές η καθημερινότητα να μην μας δίνει το περιθώριο να εντρυφήσουμε σε τόσο απλά πράγματα ή να βρούμε τον χρόνο να εμβαθύνουμε, αλλά όσο μπορείτε να το κάνετε, θα δείτε ότι η ζωή ξαφνικά θα σταματήσει να ξεγλιστράει και θα κυλάει πιο συνειδητά και εναρμονισμένα με τις δικές μας επιθυμίες.