Γιατί δεν πέπτονται κάποιες τροφές;

Πιθανόν να έχει συμβεί και σ’ εσάς κάποιες φορές να έχετε παρατηρήσει άπεπτες τροφές στα κόπρανα έπειτα από μια επίσκεψη στην τουαλέτα και ενδεχομένως να σας έχει ανησυχήσει. Στην πραγματικότητα, τις περισσότερες φορές το άπεπτο φαγητό δεν κρύβει κάποιο λόγο ανησυχίας, ούτε σημαίνει ότι η υγεία σας ή το ανοσοποιητικό σας βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ο οργανισμός μας δεν μπορεί να διασπάσει απόλυτα τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες και τροφές με σκληρό περίβλημα, όπως το καλαμπόκι, οπότε δεν είναι περίεργο να περάσουν κάποια μέρη τους άθικτα από το γαστρεντερικό μας σύστημα. Στο καλαμπόκι, για παράδειγμα, ο οργανισμός μας καταφέρνει να χωνέψει το εσωτερικό του που είναι πιο μαλακό, και το σκληρό εξωτερικό του μπορεί να το αποβάλλει άθικτο.

Τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες που έχουν μεγάλη πιθανότητα να μη διασπαστούν είναι, εκτός από το καλαμπόκι, τα όσπρια, οι σπόροι, οι φλούδες των λαχανικών, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, κάποια δημητριακά, τα καρότα, οι σταφίδες και οι ξηροί καρποί. Σε μια vegan διατροφή, όπου η κατανάλωση τροφών με φυτικές ίνες είναι μεγάλη, αλλά και γενικότερα σε όποιον καταναλώνει μεγάλες ποσότητες τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, συμβαίνει συχνά να παρατηρεί μέρος αυτών των τροφών αδιάσπαστο στα κόπρανα, καθώς ο οργανισμός δεν μπορεί να διασπάσει τις φυτικές ίνες τους.

Ταυτόχρονα, οι φυτικές ίνες δίνουν ώθηση στην κινητικότητα του εντέρου, προσθέτοντας όγκο στα κόπρανα, κάτι που κάνει τα εντερικά τοιχώματα να κινούνται περισσότερο και να «σπρώχνουν» την τροφή στο πεπτικό. Αν, λοιπόν, η τροφή περάσει γρήγορα από το πεπτικό, είναι πιθανόν να έχουμε άπεπτα στοιχεία.

Κάτι ακόμη που ίσως παίζει ρόλο είναι η ταχύτητα με την οποία τρώμε. Αν τρώμε πολύ γρήγορα και καταπίνουμε την τροφή χωρίς να τη μασήσουμε επαρκώς, τότε είναι πιθανό να περάσει από το πεπτικό χωρίς να διασπαστεί τελείως. Ακόμη, όταν τρώμε γρήγορα, πραγματοποιείται και η πέψη πιο γρήγορα, που επίσης μπορεί να οδηγήσει σε άπεπτα στοιχεία. Καλό είναι, λοιπόν, να προσπαθείτε να τρώτε αργά και να μασάτε σωστά και πολύ την κάθε σας μπουκιά για καλύτερη πέψη.

Για να βελτιώσετε την κατάσταση, μπορείτε επίσης να εισάγετε σταδιακά τις φυτικές ίνες στη διατροφή σας, λίγο καθημερινά, να αλέθετε τα όσπρια και να τα ενσωματώνετε καθημερινά σε κάποιο πιάτο σας, να αναμειγνύετε ωμά και βραστά λαχανικά σε ένα γεύμα, όπως επίσης και να αυξήσετε τη φυσική σας δραστηριότητα για ενίσχυση της κινητικότητας του εντέρου.

Αν, ωστόσο, παρατηρήσετε ότι οι άπεπτες τροφές συνοδεύονται και από αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου, απώλεια βάρους ή διάρροια και ότι τα συμπτώματα επιμένουν παρά τις αλλαγές που κάνετε, τότε ενδεχομένως να μιλάμε για κάποια παθολογία που χρειάζεται επίσκεψη στον γιατρό.

Ποιες ιατρικές παθήσεις μπορεί να ευθύνονται;
Το πιο συνηθισμένο αίτιο άπεπτων τροφών είναι οι φυτικές ίνες, αλλά μπορεί να ευθύνονται και κάποιες παθήσεις, ειδικά αν παρουσιάζουμε συμπτώματα όπως διάρροια ή στομαχόπονο, όπως:

Νόσος του Crohn: Πρόκειται για μια φλεγμονώδη νόσο του εντέρου που προκαλεί φλεγμονή στο πεπτικό και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή διάρροια, κοιλιακό πόνο και υποσιτισμού.

Κοιλιοκάκη: Η κοιλιοκάκη είναι αυτοάνοσο νόσημα, όπου η ο οργανισμός δεν μπορεί να πέψει τη γλουτένη, την πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, το κριθάρι και άλλα δημητριακά.

Παγκρεατική ανεπάρκεια: Αν κάποιο άτομο έχει παγκρεατική ανεπάρκεια, σημαίνει ότι του λείπουν ένζυμα του παγκρέατος, τα οποία οδηγούν σε ανικανότητα διάσπασης τροφών.

Δυσανεξία στη λακτόζη: Συμβαίνει όταν το πεπτικό δεν μπορεί να διασπάσει την πρωτεΐνη στο γάλα και τα γαλακτοκομικά.

Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο σύνδρομο που επηρεάζει το παχύ έντερο και προκαλεί φούσκωμα, πόνο, διάρροια ή δυσκοιλιότητα.

Μπορεί επίσης να ευθύνεται και μικρόβιο ή ιός, αν και σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως υπάρχουν και άλλα συμπτώματα, όπως πυρετός, φούσκωμα, κοιλιακές κράμπες, διάρροια, εμετός, ναυτία, κοιλιακοί πόνοι, αίσθημα κακουχίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα περνούν μέσα σε μερικές ημέρες.

Αν, όμως, έχετε έντονο κοιλιακό πόνο ή κράμπες, ανεξήγητη απώλεια βάρους, αίμα στα κόπρανα, αλλαγή στις εντερικές συνήθειες, απώλεια ελέγχου του εντέρου, χρόνια διάρροια ή έντονο φούσκωμα που δεν φεύγει, σε συνδυασμό με τις άπεπτες τροφές, τότε θα χρειαστεί να επισκεφτείτε τον γιατρό σας, προκειμένου να σας καθοδηγήσει σε διαγνωστικές εξετάσεις που καλό είναι να γίνουν, όπως εξετάσεις αίματος, κολονοσκόπηση, δείγμα κοπράνων, γαστροσκόπηση ή βιοψία, αν χρειαστεί.