Νηστεία Πάσχα: τελικά χρειάζεται προσοχή;

Η αποχή από το κρέας και τα γαλακτοκομικά μετά την Καθαρά Δευτέρα και για τις 40 ημέρες που ακολουθούν μέχρι το Πάσχα είναι για κάποιους χριστιανούς ορθόδοξους μια συνθήκη που υπηρετούν ευλαβικά κάθε χρόνο, με έμφαση την Μεγάλη Εβδομάδα, όπου κάποιοι απέχουν και από το λάδι. Με εξαίρεση το λάδι, τα τρόφιμα που αποφεύγονται στη νηστεία είναι τα ίδια με αυτά που αποφεύγονται και στη vegan διατροφή. Η διαφορά είναι στο ιδεολογικό υπόβαθρο αυτής της προσπάθειας: οι πιστοί νηστεύουν για θρησκευτικούς λόγους, οι vegan απέχουν από τα ζωικά για ηθικούς. Το κοινό σημείο και των δύο, όμως, είναι, ότι η διατροφή αυτή μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη στην υγεία τους, ακόμη και για 40 ημέρες ή μια εβδομάδα, με την προϋπόθεση να μην γίνεται στροφή προς τις επεξεργασμένες τροφές. Ένα μοντέλο, λοιπόν, φυτοφαγίας που βασίζεται σε φυσικές τροφές, δηλαδή φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηρούς καρπούς και σπόρους, θα σας εξασφαλίσει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε, χωρίς ελλείψεις.

Πρωτεΐνη και νηστεία
Σίγουρα θα έχετε ακούσει ότι τα λαχανικά και τα όσπρια δεν μας παρέχουν πλήρη πρωτεΐνη, όπως τα κρεατικά και τα γαλακτοκομικά, οπότε και χρειάζεται να κάνουμε συνδυασμούς για να εξασφαλίσουμε επάρκεια. Οι συνδυασμοί αυτοί αφορούν όσπρια και ξηρούς καρπούς ή δημητριακά και ξηρούς καρπούς, ώστε να συνδυαστούν τα αμινοξέα των δύο διατροφικών ομάδων κι εμείς να είμαστε καλυμμένοι. Αν και δεν υπάρχει τίποτε κακό στο φακόρυζο, που πρωταγωνιστεί ως πλήρης πρωτεΐνη αυτές τις ημέρες, παρ’ όλ’ αυτά πρέπει να γνωρίζετε ότι δεν χρειάζεται να αγχώνεστε για τους παραπάνω συνδυασμούς. Όπως έχουμε ξαναναφέρει (μπορείτε να βρείτε εδώ ολόκληρο το άρθρο), όταν υπάρχει επάρκεια θερμίδων στη διατροφή, δεν υπάρχει καμία ανησυχία για τη λήψη πρωτεΐνης. Ο οργανισμός μας μπορεί να διατηρήσει ποσότητες ελεύθερων αμινοξέων, τα οποία στη συνέχεια αξιοποιούνται συμπληρωματικά. Πέραν τούτου, περίπου 90 γραμμάρια πρωτεϊνών πηγαίνουν καθημερινά στο πεπτικό μας, με σκοπό να… «ανακυκλωθούν», δηλαδή να διασπαστούν και να επανενωθούν, με τέτοιο τρόπο, ώστε να λάβουμε ό,τι χρειαζόμαστε από συνδυασμούς αμινοξέων.

Η επάρκεια του σιδήρου
Και στην περίπτωση του σιδήρου, κυκλοφορεί πολύ έντονα η αντίληψη ότι ο αιμικός σίδηρος του κρέατος απορροφάται καλύτερα από τον οργανισμό και με την αποχή από το κρέας κινδυνεύουμε από έλλειψη σιδήρου. Στην πραγματικότητα, όμως, το μόνο που χρειάζεται να κάνετε για να έχετε επάρκεια είναι να καταναλώνετε τροφές πλούσιες σε σίδηρο, όπως σύκα, σταφίδες, γλυκοπατάτα, σουσάμι, χουρμάδες σπανάκι, φακές, δαμάσκηνα, κολοκυθόσπορο, κολοκύθα και να τις συνδυάζετε πάντα με βιταμίνη C η οποία αυξάνει την απορρόφησή του. Βιταμίνη C σας χαρίζουν απλόχερα τα εσπεριδοειδή, τα ακτινίδια, οι φράουλες, ο ανανάς, οι πιπεριές, το μπρόκολο, το μάνγκο, η παπάγια κ.ά. Φροντίστε, μόνο, να προσέχετε την κατανάλωση τσαγιού και καφέ καθώς οι πολυφαινόλες τους δυσκολεύουν την απορρόφηση σιδήρου.

Τι συμβαίνει με το ασβέστιο
Το ασβέστιο έχει συνδεθεί στο μυαλό όλων με τα γαλακτοκομικά, γι’ αυτό και η αποφυγή τους τρομάζει. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι μπορούμε να λάβουμε το ασβέστιο που χρειαζόμαστε και από φυτικές πηγές, χωρίς την επιβάρυνση των λιπαρών των γαλακτοκομικών. Εκμεταλλευτείτε, λοιπόν, το διάστημα της νηστείας και φάτε μπρόκολο, σπανάκι, αμύγδαλα, σουσάμι, χαρούπι, φασόλια σόγιας, λαχανίδα που είναι πλούσια σε ασβέστιο.

Να ανησυχείτε για τη Β12;
Η Β12 έχει συνδεθεί με την κατανάλωση κρέατος, αλλά στην πραγματικότητα παρατηρείται έλλειψη και σε πολλούς καταναλωτές κρέατος, καθώς στην ουσία η βιταμίνη αυτή βρίσκεται στο χώμα και τα ζώα αποτελούν το όχημα μέσα από το οποίο τη λαμβάνουμε. Λόγω, όμως, της χρήσης αντιβιοτικών και χημικών, το χώμα πλέον είναι φτωχό σε Β12 γι’ αυτό και παρατηρούνται ελλείψεις. Συνεπώς, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για την αποφυγή κρέατος. Η βιταμίνη αυτή βρίσκεται και στο τόφου, στη διατροφική μαγιά, αλλά και σε ενισχυμένες τροφές όπως δημητριακά και φυτικά γάλατα. Αν δεν έχετε επάρκεια στη βιταμίνη, μιλήστε με ειδικό για την πιθανή λήψη συμπληρώματος. Δεν πρόκειται, όμως, να σας θέσει η νηστεία σε κίνδυνο.

Με λίγα λόγια, η νηστεία που μας στρέφει σε φυτικές –και όχι επεξεργασμένες- τροφές, σε φρούτα και λαχανικά, σε ξηρούς καρπούς, σε σπόρους σε όσπρια, μόνο καλό έχει να μας προσφέρει και δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας.