Με το ζόρι χορτοφάγος;
Διαβάζω τώρα τελευταία το βιβλιο GoWild: Free Your Body and Mind from the Afflictions of Civilization του JohnJ. Ratey, Richard Manning το οποίο καταλήγει στο ότι οι άνθρωποι δεν ήρθαν στον πλανήτη Γη για να φάνε σώνει και ντε δημητριακά ή σπόρους αλλά κρέας κι ό,τι έβρισκαν διαθέσιμο. Δεν θα ήθελα να κάνω κριτική βέβαια σε ένα βιβλίο που θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να γίνουν ψυχικά ή και σωματικά πιο υγιή, αλλά η ιδέα ότι τα ανθρώπινα όντα είναι κατά κάποιο τρόπο σχεδιασμένα (από τον Θεό; από τη μητέρα φύση;) να καταναλώνουν μόνο αυτό ή μόνο το άλλο μου φαίνεται κάπως τραβηγμένο. Υπάρχουν πολλοί σκληροπυρηνικοί foodists που ισχυρίζονται ότι δεν πρέπει να τρώμε τίποτα μαγειρεμένο. Κάποιοι επίσης ακραίοι χορτοφάγοι θεωρούν ότι ο άνθρωπος είναι μόνο φυτοφάγο ον ή κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν τα οφέλη της paleodiet. Τι από όλα ισχύει;
Η πορεία της εξέλιξης
Μάντεψε: δεν υπήρξε ποτέ κάποιο συγκεκριμένο σχέδιο για την ανθρώπινη διατροφή. Μπορεί οι εξελικτοί βιολόγοι να αποκαλύπτουν πως είμαστε σχεδόν γενετικά πανομοιότυπα με το πώς ήμασταν 40-50.000 χρόνια πριν, αλλά δεν είναι τόσο απλό. Είμαστε, επίσης, γενετικά μιλώντας, 98% χιμπατζήδες ή 35% ασφόδελοι. Η εξέλιξη συμβαίνει σταδιακά και έχουν αλλάξει πολλά από τον πρωτόγονο πληθυσμό. Ορισμένοι πληθυσμοί έχουν αναπτύξει την ικανότητά τους να αφομοιώνουν τη λακτόζη μετά τον απογαλακτισμό περίπου 5-7.500 χρόνια πριν αλλά κάποιοι άλλοι όχι. Επιπλέον, υπάρχουν γονίδια που ελέγχουν την παραγωγή αμυλάσης, ένα ένζυμο που διασπά το άμυλο, και σε πληθυσμούς με μακρά ιστορία στη διατροφή με σπόρους, όπως στην Ιαπωνία, έχουν περισσότερα αντίγραφα των γονιδίων της αμυλάσης από ανθρώπους από άλλα μέρη του κόσμου, οπότε είναι σαφές ότι υπήρξαν πολλές γενετικές αλλαγές.
Η Δυτική διατροφή καταστρέφει το σώμα μας;
Σήμερα το 70% της διατροφής μας το λαμβάνουμε από τέσσερις κύριες πηγές: επεξεργασμένα κρεατικά και δημητριακά, εξευγενισμένα σάκχαρα, γαλακτοκομικά προϊόντα και κορεσμένα λιπαρά. Είναι σαφές ότι η σύγχρονη δυτική διατροφή δεν είναι ό,τι πιο υγιεινό για το σώμα μας. Πολλές ασθένειες που εκδηλώνουμε έχουν σοβαρή συσχέτιση με τη διατροφή. Και εδώ είναι που πολλοί στρέφονται σε διάφορες ακραίες μορφές διατροφής όπως για παράδειγμα η paleodiet που περιλαμβάνει πολύ κρέας, φρούτα, λαχανικά κι όχι επεξεργασμένα. Ωστόσο, μία τέτοια διατροφή μπορείτε να την κάνετε πραγματικά μόνον αν είστε πλούσιοι γιατί α) δεν μπορεί ολόκληρος ο πλανήτης να τραφεί με κρέας grassfed και, συγνώμη β) υπάρχουν πολλά μειονεκτήματα σε μία διατροφή που περιλαμβάνει πολύ κρέας. Ή άλλη μορφή είναι η ωμοφαγία όπου υπάρχει η απόψη ότι αν στους ανθρώπους ήταν στη μοίρα τους να τρώνε μαγειρεμένο φαγητό, θα είχαν γεννηθεί με ενσωματωμένους φούρνους! Όμως το μαγείρεμα έχει το πλεονέκτημα να μας παρέχει ασφαλέστερες τροφές να φάμε. Μπορεί οι πρωτόγονοι να μην ήταν σε θέση να μαγειρέψουν τα τρόφιμα μέχρι να ανακαλύψουν τη φωτιά. Αλλά το γονιδίωμά μας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Δεν είναι πρακτικό πια στις μέρες να τρώμε ωμά πράγματα επειδή ζούμε σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο και έτσι πρέπει να κάνουμε το καλύτερο για τον εαυτό μας και την οικογένειά μας.
Επομένως τι διατροφή επιλέγουμε;
Προσωπικά επέλεξα τη χορτοφαγική διατροφή και χωρίς γλουτένη επειδή είδα διαφορές στην υγεία του οργανισμού μου και στη διάθεσή μου. Είδα αλλαγή και στην υγεία της οικογένειάς μου. Η ειδικότητά μου βέβαια, αυτή της κλινικής διαιτολόγου, με βοήθησε να γνωρίζω πολλά πράγματα για τη διατροφή και τις συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Οπότε αυτά που λέω σε όλους, πελάτες και φίλους, είναι τα εξής:
1 Δεν χρειάζεται να γίνετε χορτοφάγοι με το ζόρι. Επιλέξτε το μοντέλο διατροφής που θέλετε να ακολουθήσετε αρκεί να είσαστε πραγματικά ενημερωμένοι και αρκετά ψύχραιμοι, όχι βαθιά παραπληροφορημένοι και πολύ φοβισμένοι. Το να αποφασίσετε να ακολουθήσετε μια διατροφή χωρίς κρέας, να είναι χορτοφαγική, είναι επειδή έχετε συνειδητοποίησει τα μειονεκτήματα της κατανάλωσης κρέατος και τα πλεονεκτήματα της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών ή σπόρων. Ακόμη και η διατροφή χωρίς γλουτένη, πρέπει να είναι μια συνειδητή επιλογή από εσάς κι όχι επειδή είναι μόδα ή τάση τα τελευταία χρόνια. Εξάλλου δεν έχουν σχεδιαστεί όλοι οι οργανισμοί για να καταναλώνουν τροφές με γλουτένη, και δεν αναφερόμαστε μόνον σε όσους πάσχουν από κοιλιοκάκη αλλά και σε όσους έχουν ευαισθησία στη γλουτένη.
2 Τίποτα δεν πρέπει να γίνεται καταναγκαστικά. Αν πάρετε την απόφαση και σε ένα μήνα επιθυμήσετε να φάτε λίγο τυρί δεν θα γίνει και κάτι. Δεν υπάρχουν κανόνες. Το ζήτημα είναι να έχετε μέτρο και να αισθάνεστε καλά. Γίνετε πιο δημιουργικοί, μεταμορφώστε τα πιάτα που ήδη γνωρίζετε και αγαπάτε με αντικαστάσεις πιο υγιεινές και απολαύστε μία καλύτερη ζωή.
3 Το να επιλέξετε να ακολουθήσετε μία χορτοφαγική διατροφή, χωρίς ιδιαίτερες ακρότητες, είναι μία πράξη αγάπης και φροντίδας στον εαυτό σας και στην οικογένειά σας. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου. Ελπίζω να την ενστερνιστείτε χωρίς να φοβάστε να αποτύχετε. Όπως έλεγε και η Julia Child, Αμερικανίδα σύμβουλος μαγειρικής: «Το μόνο πραγματικό εμπόδιο είναι ο φόβος της αποτυχίας. Στο μαγείρεμα, πρέπει να έχεις μια αντιμετώπιση του τύπου «Ε, και τι έγινε…!». Κι αυτό δεν λειτουργεί μόνον στο μαγείρεμα…