Βότανα και μπαχαρικά στη μαγειρική: οι καλύτεροι συνδυασμοί

Ίσως ο καλύτερος τρόπος να δώσουμε γεύση και άρωμα στο φαγητό μας, τα βότανα και τα μπαχαρικά (η αποξηραμένη δηλαδή εκδοχή των φρέσκων) είναι πλούσια σε ευεργετικές ιδιότητες, με τα περισσότερα να ωφελούν το μικροβίωμα του εντέρου και το ανοσοποιητικό και σε πολλές περιπτώσεις να βοηθούν να μειώσουμε το αλάτι, τα λιπαρά και την ζάχαρη στις συνταγές μας. Ταιριάζουν σε κάθε είδος διατροφής, είτε τη χορτοφαγία, είτε τη vegan διατροφή, είτε τη μεσογειακή κ.ο.κ. και πάντα δίνουν χαρακτήρα, χρώμα και άρωμα, με οφέλη.

Τα περισσότερα βότανα είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά, βοηθώντας στη μείωση της κακής χοληστερόλης και προστατεύοντας μας ενάντια στον καρκίνο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα το σκόρδο, το κρεμμύδι, το σχοινόπρασο, τα πράσα, τον δυόσμο, το βασιλικό, τη ρίγανη κ.ο.κ. Το σκόρδο είναι επίσης γνωστό για την υπερτασική του δράση, ενώ ο λιναρόσπορος, το λεμονόχορτο, το σκόρδο ξανά και η τριγωνέλλα ρίχνουν τη χοληστερίνη, με την τριγωνέλλα να έχει έξτρα δράση και στον έλεγχο του σακχάρου του αίματος, αλλά και τη δραστηριότητα της ινσουλίνης (όπως επίσης ο λιναρόσπορος και η κανέλα). Γενικότερα, η κατανάλωση βοτάνων μπορεί να συμβάλλει στην πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιακών παθήσεων, καρκίνου και διαβήτη, ενώ έχει αντιφλεγμονώδεις και αντικαρκινικές ιδιότητες. Τα φρέσκα βότανα έχουν υψηλότερα επίπεδα αντιοξειδωτικών και καλό είναι να τα προσθέτετε στο φαγητό σας τα τελευταία λεπτά, ώστε να διατηρήσουν και τις ιδιότητές τους και το άρωμά τους.

Βότανα και μπαχαρικά μπορείτε να αξιοποιήσετε σε ζωμούς και φαγητά κατσαρόλας, σε σούπες, στο ψωμί, στις μαρινάδες σας, στις σάλτσες, στα ντρέσινγκ, στο ξίδι, στη βινεγκρέτ, στο γιαούρτι, στα επιδόρπια, σε ποτά και όπου αλλού σας οδηγεί η φαντασία σας. Μπορείτε, επίσης να τα προσθέσετε στο τέλος για γαρνιτούρα, π.χ. λίγο βασιλικό πάνω στη σάλτσα ντομάτας, διατηρώντας το άρωμα και τα οφέλη τους.

Ποιοι είναι οι καλύτεροι συνδυασμοί
Υπάρχουν άπειροι τρόποι να χρησιμοποιήσει κάποιος τα βότανα στη μαγειρική του, αλλά αν δεν ξέρετε πώς να ξεκινήσετε, κάποιοι παραδοσιακοί συνδυασμοί είναι οι εξής:

Βασιλικός: πέστο, σάλτσα ντομάτας, ντοματόσουπα, χυμός ντομάτας, πατάτες, ζυμαρικά, ρύζι, φράουλες και σε κρέας, πουλερικά και γαρίδες
Φύλλα δάφνης: σούπες, φακές, ζωμούς, φαγητά κατσαρόλας, μαρινάδες
Τσίλι: κάρυ, πιάτα με κρεατικά και πουλερικά, οστρακοειδή
Σχοινόπρασο: σαλάτες, σούπες, κοτόπουλο, βινεγκρέτ, πιάτα με αυγά
Κόλιαντρο: ασιατικά πιάτα, stir fry, curry, σούπες, σαλάτες, θαλασσινά, γουακαμόλε
Άνηθος: σαλάτες, σάλτσες, ψάρι, ξινόκρεμα, τζατζίκι, πιάτα με τυρί και παράτες
Μάραθος: σάλτσες, θαλασσινά, σαλάτες, σε γεμίσεις
Σκόρδο: σούπες, σάλτσες, ζυμαρικά, πέστο, ντρέσινγκ σαλάτας, ψωμί, κρέας, κοτόπουλο, θαλασσινά
Τζίντζερ: κέικ, μπισκότα, ασιατικά πιάτα, κολοκυθόσουπα
Λεμονόχορτο: ασιατικά πιάτα, stir fry, curry, θαλασσινά, σούπες, τσάι
Μαντζουράνα: πίτσα, πιάτα με τυρί ή με αυγά, κρέας, ψάρι
Δυόσμος: ποτά, κοκτέιλ, ζαχαροπλαστική, κοτόπουλο, κρέας, γιαούρτι, επιδόρπια, σάλτσες, πιάτα με λαχανικά
Ρίγανη: πιάτα με τυρί, πιάτα με αυγό, σάλτσα ντομάτας, πίτσα, κρέας, σε γεμίσεις, ψωμί, πίτσα, χωριάτικη
Μαϊντανός: πέστο, πιάτα με αυγά, ζυμαρικά, πιάτα με ρύζι, σαλάτες, σάλτσες, θαλασσινά, πιάτα λαχανικών
Δεντρολίβανο: σάλτσες, σούπες, ψωμί, κρέας, πουλερικά, ψάρι
Φασκόμηλο: πιάτα ντομάτας, πιάτα με τυριά, με κολοκύθα, με κοτόπουλο, σε γεμίσεις
Εστραγκόν: ντρέσινγκ σαλάτας, πιάτα με αυγά
Θυμάρι: ψωμί, σούπες, ζωμός, τυρί, μουστάρδα, ξίδι, σε γέμιση, πουλερικά

Θυμηθείτε μόνο ότι για καλύτερα οφέλη στην υγεία, καλύτερα να αποφεύγετε πιάτα με κρεατικά, τυριά και κρέμες και να προτιμάτε να συνδυάζετε μπαχαρικά και βότανα με τροφές φυτικής προέλευσης.

Tips μαγειρικής με βότανα
-Τα αποξηραμένα βότανα έχουν πιο έντονη γεύση από τα φρέσκα. Σαν γενικό κανόνα να θυμάστε ότι 1 κ.γ. αποξηραμένα βότανα ισούται με 4 κ.γ. φρέσκα.
-Αν χρησιμοποιείτε τακτικά βότανα, μπορείτε να δημιουργήσετε μικρά μπουκετάκια, συνδυάζοντας μαζί βότανα και δένοντάς τα σε μικρά σακουλάκια μουσελίνας. Αυτά μπορείτε στη συνέχεια να τα προσθέσετε στο φαγητό σας για γεύση και να τα αφαιρέσετε πριν σερβίρετε.
-Κάποια βότανα, όπως το δεντρολίβανο, είναι πιο σκληρά από άλλα και μπορούν να διατηρήσουν τη γεύση τους κατά τη διαδικασία μαγειρέματος. Αυτά μπορείτε να τα προσθέσετε από την αρχή της διαδικασίας.
-Ορισμένα βότανα, όπως τα φύλλα δάφνης, χρησιμοποιούνται μόνο για γεύση και άρωμα, αλλά δεν τρώγονται.
-Η γεύση των βοτάνων φθίνει με το χρόνο, γι’ αυτό αν έχουν περάσει 12 μήνες και δεν έχετε χρησιμοποιήσει τα αποξηραμένα σας βότανα, καλύτερα να τα πετάξετε.
-Τα αποξηραμένα ολόκληρα βότανα, όπου τα φύλλα είναι ακόμη επάνω στον βλαστό, συνήθως έχουν πιο δυνατή γεύση από αυτά που πωλούνται σε πακέτα ή βαζάκια.

Συνδυασμοί βοτάνων που μπορείτε να δοκιμάσετε
Αν και συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε ένα βότανο τη φορά, μπορούμε να κάνουμε και διάφορους συνδυασμούς με βότανα που ταιριάζουν μεταξύ τους. Παραδοσιακοί συνδυασμοί είναι:

-Βασιλικός με σχοινόπρασο, τσίλι, σκόρδο, ρίγανη
-Φύλλα δάφνης με μαϊντανό, θυμάρι, σκόρδο, ρίγανη, μαντζουράνα
-Τσίλι με κόλιαντρο, σκόρδο, τζίντζερ, λεμονόχορτο, δυόσμο, ρίγανη
-Σχοινόπρασο με βασιλικό, σκόρδο, εστραγκόν
-Άνηθος με σχοινόπρασο, σκόρδο, μαϊντανό, εστραγκόν
-Σκόρδο με βασιλικό, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, μάραθο, τσίλι, κόλιαντρο
-Ρίγανη με βασιλικό, μαϊντανό, σχοινόπρασο, θυμάρι, δάφνη, τσίλι
-Φασκόμηλο με δεντρολίβανο, σκόρδο, μαντζουράνα
-Θυμάρι με δάφνη, μαϊντανό, σκόρδο, δεντρολίβανο

Δοκιμάστε να φυτέψετε και τα δικά σας βότανα σε γλάστρες, όπως ρίγανη, βασιλικό, θυμάρι, μαϊντανό, δεντρολίβανο, σχοινόπρασο για να τα έχετε εύκαιρα κάθε στιγμή!