Νέα έρευνα: μικροβίωμα και καρδιά

Το μικροβίωμα του εντέρου, δηλαδή το σύνολο των μικροοργανισμών που το απαρτίζουν, ξέρουμε ότι είναι πολύ σημαντικό όσον αφορά το ανοσοποιητικό, αλλά και πολλαπλά μεταβολικά, νευροενδοκρινικά «μονοπάτια» στον οργανισμό μας. Η δυσβίωση, δηλαδή διαταραχή της ισορροπίας του, που σημαίνει ότι τα «κακά» και τα «καλά» βακτήρια δεν βρίσκονται σε σωστή αναλογία, συνδέεται σύμφωνα με έρευνες με διάφορες παθήσεις, όπως παχυσαρκία, διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακές παθήσεις, μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, ακόμη και καρκίνο. Το έχω πει πολλές φορές, τόσο μέσα από αυτό εδώ το blog, όσο και μέσα από τις συναντήσεις μου στο γραφείο, αλλά και στα σεμινάρια που έχω κάνει, πως το υγιές έντερο και η ισορροπία στη χλωρίδα του είναι πηγή υγείας για ολόκληρο τον οργανισμό. Κάτι που φυσικά δεν το λέω εγώ, αλλά πολλαπλές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί και συνεχίζουν να πραγματοποιούνται γύρω από το έντερο.

Όπως μια τελευταία που διάβασα πρόσφατα και έχει δημοσιευτεί στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine, η οποία έφτασε σε ένα σημαντικό συμπέρασμα που αφορά την υγεία της καρδιάς. Στο πλαίσιο της έρευνας, λοιπόν, βρέθηκε ότι η προσθήκη του βακτηρίου Akkermansia muciniphila σε συμπληρώματα διατροφής μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου. Αν και πρόκειται για παλιότερη θεώρηση που επιβεβαιώνεται ξανά, η κατανάλωση ενός συμπληρώματος με αυτό το βακτήριο μπορεί να μειώσει τους παράγοντες εκείνους που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως την υπερχοληστερολαιμία και την αντίσταση στην ινσουλίνη.

Συγκεκριμένα, οι 32 εθελοντές που έλαβαν μια παστεριωμένη έκδοση του συμπληρώματος σε βάθος 3 μηνών, έχασαν κατά μέσο όρο 2,5 κιλά, ενώ τα επίπεδα χοληστερίνης τους έπεσαν κατά 9% και η εξέλιξη του προ-διαβήτη επιβραδύνθηκε. Η ευαισθησία τους στην ινσουλίνη βελτιώθηκε κατά 30% σε σχέση με την ομάδα που έλαβε placebo, όπου η ευαισθησία χειροτέρεψε.

Να σημειώσω ότι οι 32 εθελοντές ήταν παχύσαρκοι ή υπέρβαροι και είχαν μεταβολικό σύνδρομο, παρουσιάζοντας παράγοντες κινδύνου για διαβήτη τύπου 2 και καρδιαγγειακές παθήσεις, όπως αυξημένη αρτηριακή πίεση, χοληστερίνη και σάκχαρο αίματος, αλλά και μεγάλο ποσοστό κοιλιακού λίπους. Παρουσίαζαν, επίσης, αντίσταση στην ινσουλίνη, προάγγελο του διαβήτη, όπου ο οργανισμός χάνει σταδιακά την ευαισθησία του στην ινσουλίνη, που ρυθμίζει το σάκχαρο του αίματος.

Αν και η έρευνα ήταν μικρή, στόχος της ήταν να δείξει ότι τα βακτήρια αυτά μπορούν να δοθούν σε μορφή συμπληρώματος και να ληφθούν με ασφάλεια, με τα πρώτα αποτελέσματα να είναι πολύ ελπιδοφόρα. Στόχος, πλέον, είναι ο σχεδιασμός μιας μεγαλύτερης έρευνας που θα επιβεβαιώσει τα ευρήματα και θα δώσει νέα στοιχεία.

Οι ερευνητές γνώριζαν ήδη εδώ και χρόνια πως το Akkermansia muciniphila βρισκόταν σε μικρές ποσότητες στο έντερο ατόμων με παχυσαρκία ή διαβήτη τύπου 2. Αυτό, όμως, ήταν μέχρι τώρα ένας απλός συσχετισμός, γι’ αυτό και αρκετά χρόνια μετά, άρχισαν να το ψάχνουν πιο βαθιά. Πρώτα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι σε ποντίκια σε εργαστηριακές συνθήκες, το βακτήριο αυτό που τους δόθηκε, βοήθησε στην αποτροπή πρόσληψης βάρους στο πλαίσιο διατροφής με υψηλά λιπαρά, ενισχύοντας τον εντερικό φραγμό και μειώνοντας τη διαρροή ουσιών στο αίμα, κάτι που οδήγησε σε καλύτερο έλεγχο του σακχάρου και καλύτερη αξιοποίηση της ζάχαρης και του λίπους. Έπειτα, κάποια πειράματα έδειξαν ότι η παστερίωση των βακτηρίων αύξησε τα οφέλη των ζωντανών Akkermansia. Κανείς, όμως, μέχρι τώρα δεν είχε δοκιμάσει να δώσει τα βακτήρια αυτά σε ανθρώπους.

Κάτι άλλο σημαντικό που αποδείχτηκε στη μελέτη αυτή είναι ότι σε αντίθεση με τα ζωντανά βακτήρια, τα παστεριωμένα δεν κάνουν «αποικίες» στο έντερο και γι’ αυτό οι ερευνητές δεν διαπίστωσαν αλλαγή στη συνολική σύνθεση του μικροβιώματος.

Τα νέα ευρήματα είναι ελπιδοφόρα και επιβεβαιώνουν την ασφάλεια αυτών των συμπληρωμάτων, ανοίγοντας τον δρόμο για μεγαλύτερες μελέτες που θα μας βοηθήσουν να ενισχύσουμε την υγεία μας στο μέλλον.