Μεσογειακή αναιμία και διατροφή

Η Μεσογειακή αναιμία, θαλασσαιμία ή αναιμία Cooley είναι μια κληρονομική νόσος που παρατηρείται στην περιοχή της Μεσογείου θάλασσας και σε ανθρώπους που ζουν σε υγρά κλίματα, κατά την οποία δεν συντίθενται φυσιολογικά μόρια αιμοσφαιρίνης, το αίμα δεν παράγει αρκετή αιμοσφαιρίνη, με επακόλουθο την πρόκληση αναιμίας.

Αν και υπάρχουν διαφορετικοί τύποι της νόσου, οι διατροφικές ελλείψεις είναι συχνές και συστήνεται όσοι πάσχουν και πραγματοποιούν μεταγγίσεις αίματος, να ακολουθούν διατροφή με χαμηλό σίδηρο και να καλύπτουν τις ελλείψεις τους, καθώς η διατροφή μπορεί να έχει βοηθητικό ρόλο όσον αφορά τις επιπλοκές.

Η αποφυγή τροφών ενισχυμένων με σίδηρο και οι τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C που βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου, είναι επιλογές που πρέπει να κάνουν όσοι πάσχουν αν και η καλύτερη επιλογή είναι η συμβουλή ειδικού για ένα εξατομικευμένο πλάνο διατροφής, με βάση τις ελλείψεις και τις απαιτήσεις του οργανισμού που πάσχει.

Σύμφωνα και με το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), όσοι πάσχουν από Μεσογειακή Αναιμία, λόγω του ότι ο πλεονάζων σίδηρος μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική συγκέντρωση στο αίμα, χρειάζεται περιορισμός των τροφών με υψηλό σίδηρο όπως τα ενισχυμένα δημητριακά, το κόκκινο κρέας, το ψάρι, οι ενισχυμένοι χυμοί, το συκώτι, το χοιρινό κ.ο.κ. Σίδηρο βρίσκουμε και σε αρκετές φυτικές τροφές, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, το μπρόκολο, τις σταφίδες, τα φασόλια, τις φακές κ.ο.κ., αλλά οι φυτικές τροφές δεν οδηγούν σε πλεόνασμα και είναι πάντα προτιμότερες από τις ζωικές, γι’ αυτό αποφύγετε τις ζωικές.

Ακόμα, επειδή ότι η Μεσογειακή Αναιμία επηρεάζει τα οστά, είναι σημαντική η εξασφάλιση επαρκούς ασβεστίου και βιταμίνης D σε αυτή τη νόσο, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος της μείωσης οστικής πυκνότητας. Χρειάζεται, όμως, προσοχή στις τροφές που περιέχουν και ασβέστιο και σίδηρο, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και μπορεί να χρειαστεί συμβουλή ειδικού διαιτολόγου-διατροφολόγου για λήψη συμπληρωμάτων. Γενικότερα, συμπληρώματα μπορεί να δοθούν με βάση το διατροφικό ιστορικό, τις επιπλοκές της ασθένειας και αν αφορά παιδιά, την κατάσταση της ανάπτυξης. Συχνά μπορεί να δοθούν πολυβιταμίνες χωρίς σίδηρο.

Όσοι πάσχουν από Μεσογειακή Αναιμία θα πρέπει να επανεξετάζονται ετησίως από διαιτολόγο-διατροφολόγο για να εξακριβώνεται η επαρκής πρόσληψη ασβεστίου, βιταμίνης D, φυλλικού οξέος, χαλκού, ψευδαργύρου, σεληνίου, αντιοξειδωτικών (Ε και C), ενώ οι ετήσιες εξετάσεις αίματος πρέπει να περιλαμβάνουν αλβουμίνη, 25-υδρόξυ βιταμίνη D, σάκχαρο νηστείας, ψευδάργυρος, χαλκός, σερουλοπλασμίνη, σελήνιο, α-τοκοφερόλη, γ-τοκοφερόλη, ασκορβικό πλάσματος και φυλλικό οξύ. Όσοι πάσχουν από διαβήτη, έχουν δυσανεξία στη λακτόζη, είναι χορτοφάγοι, βρίσκονται σε εγκυμοσύνη ή λαμβάνουν κάποια συγκεκριμένα φάρμακα πρέπει να έχουν αυστηρή καθοδήγηση από ειδικό.

Για όσους δεν πραγματοποιούν μεταγγίσεις, συστήνεται η λήψη 1mg φυλλικού οξέος καθημερινά και η διατροφή με χαμηλό σίδηρο, με αποφυγή ενισχυμένων δημητριακών, κόκκινου κρέατος κ.ο.κ. Η κατανάλωση μαύρου τσαγιού με τα γεύματα μπορεί επίσης να μειώσει την απορρόφηση του σιδήρου, κάτι που είναι επιθυμητό εν προκειμένω. Όσοι κάνουν μεταγγίσεις και χρειάζονται χηλίωση, η διατροφή με χαμηλό σίδηρο δεν είναι απαραίτητη και μπορεί μάλιστα να μειώσει την ποιότητα ζωής κάποιων ασθενών.

Το κάπνισμα και το αλκοόλ πρέπει να αποφεύγονται για καλύτερη υγεία. Το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει τον σίδηρο σε οξειδωτική βλάβη και να επιδεινώσει την επίδραση ηπατίτιδας Β ή C στο ήπαρ.

Σημαντικό κομμάτι αποτελεί και η άσκηση. Δραστηριότητες όπως το ποδήλατο, το περπάτημα, το τρέξιμο, στο βαθμό που μπορεί να πραγματοποιηθεί από τον καθένα, είναι βοηθητικές. Αν το άτομο που πάσχει έχει προβλήματα με τις αρθρώσεις του, υπάρχουν διάφορα είδη άσκησης που μπορεί να ακολουθήσει, όπως γιόγκα ή κολυμβητήριο, ενώ η καθοδήγηση γιατρού κι εδώ για την ένταση και το είδος της άσκησης είναι απαραίτητη.