Πώς να διορθώσουμε την ισορροπία καλίου νατρίου στον οργανισμό

Το κάλιο και το νάτριο είναι δυο ηλεκτρολύτες στον οργανισμό μας που λαμβάνουμε από τη διατροφή και πρέπει να φροντίζουμε να βρίσκονται σε ισορροπία, καθώς διαφορετικά μπορεί να οδηγηθούμε σε υπέρταση και καρδιαγγειακά προβλήματα. Κι ενώ ξέρουμε ότι το νάτριο, δηλαδή το αλάτι από τη διατροφή, ανεβάζει την πίεση αν το καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες, ακόμη πιο σημαντικό είναι να λαμβάνουμε σε επάρκεια κάλιο, το οποίο βοηθά στην εξισορρόπηση. Κι εφόσον το αλάτι ή το προσθέτουμε εμείς ή βρίσκεται σε επεξεργασμένες τροφές και το κάλιο σε φυτικές, καταλαβαίνουμε αυτό που έχουν δείξει και οι έρευνες, ότι η φυτοφαγία μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, όπως και στη φλεγμονή στον οργανισμό, αλλά και σε αυτοάνοσα νοσήματα, αρκεί να υπάρχει εξατομικευμένη καθοδήγηση από κλινικό διαιτολόγο-διατροφολόγο. Το κάλιο, μάλιστα, το οποίο περιέχουν πολλές πράσινες τροφές, είναι ένας από τους δυο τρόπους που μπορούμε να βελτιώσουμε τη λειτουργία των αρτηριών μας μέσα σε μερικά λεπτά από την κατανάλωση.

Περισσότερα από 1000 χρόνια πίσω, η θεραπεία για την υπέρταση βασιζόταν σε ένα αρχαίο ιατρικό κείμενο που συμβούλευε παρεμβάσεις στην καθημερινότητα όπως αποφυγή κρέατος και γλυκών και σύσταση για κατανάλωση σπανακιού. Έπειτα από 1000 χρόνια, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ακόμη κι αν ένα μόνο γεύμα περιλαμβάνει σπανάκι, μπορεί πράγματι να ρίξει την αρτηριακή πίεση χάρη στην περιεκτικότητά του σε νιτρικά.

Νιτρικά περιέχουν όλα τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και ο οργανισμός μας τα αξιοποιεί για να δημιουργήσει νιτρικό οξείδιο, το οποίο βελτιώνει την ευλυγισία και τη λειτουργία των αρτηριών μας. Και σε αυτό πιθανότατα οφείλεται το γιατί η κατανάλωση πράσινων λαχανικών μπορεί να είναι ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε για τη μείωση χρόνιων παθήσεων.

Όπως αναφέρει και ο  Michael Greger M.D. FACLM στο nutritionfacts.org, το να αντικαταστήσει κάποιος λαχανικά με χαμηλή περιεκτικότητα σε νιτρικά, με λαχανικά με υψηλή περιεκτικότητα σε αυτά (όπως σπανάκι, μαρούλι, καρότα, ρόκα, λαχανίδα, παντζάρι, νεροκάρδαμο, σκόρδο, κρεμμύδι, σέλερι)  για μία εβδομάδα, μπορεί να ρίξει την αρτηριακή πίεση περίπου 0,4 μονάδες. Το ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι όσο μεγαλύτερη ένδειξη αρτηριακής πίεσης έχει κάποιος, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το όφελος. Κι αν οι 0,4 μονάδες δεν σας ακούγονται ως κάτι τρομερό, να θυμάστε ότι ακόμη και πτώση 0,2 μονάδων μπορεί να προλάβει περισσότερα από 10 χιλιάδες θανατηφόρα εγκεφαλικά κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι τροφές που είναι πλούσιες σε κάλιο μπορούν επίσης να δράσουν με παρόμοιο μηχανισμό. Η κατανάλωση της ελάχιστης συνιστώμενης ημερήσιας δόση καλίου, μάλιστα, μπορεί να προλάβει 150 χιλιάδες εγκεφαλικά τον χρόνο. Ο λόγος είναι ότι το κάλιο φαίνεται να αυξάνει την απελευθέρωση  νιτρικού οξειδίου  που αποτελεί σημαντικό ρυθμιστή της αρτηριακής πίεσης. Συγκεκριμένα, μια εβδομάδα κατανάλωση δύο μπανανών και μιας μεγάλης ψητής πατάτας καθημερινά, φάνηκε να βελτιώνει την αρτηριακή λειτουργία. Ακόμη κι ένα γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο, το οποίο μπορεί να περιέχει το ισοδύναμο καλίου 2-3 μπανανών, μπορεί να βελτιώσει τη λειτουργία των αρτηριών μας, ενώ απεναντίας ένα γεύμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι (νάτριο) μπορεί να βλάψει τη λειτουργία τους μέσα στα επόμενα 30 λεπτά. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι το κάλιο αυξάνει την απελευθέρωση νιτρικού οξειδίου, ενώ το νάτριο τη μειώνει, που σημαίνει ότι η αρτηριακή μας πίεση και καρδιαγγειακή υγεία εξαρτάται από την αναλογία νατρίου-καλίου στη διατροφή μας. Κι αν καταναλώσουμε μια τροφή υψηλή σε νάτριο, μπορούμε κατά κάποιο τρόπο να αντισταθμίσουμε τις βλαβερές της συνέπειες, τρώγοντας τροφές με περισσότερο κάλιο.

Κατά την εξέλιξή μας ως άνθρωποι, καταναλώναμε 10 φορές περισσότερο κάλιο από νάτριο. Δυστυχώς, όμως, αυτό έχει πλέον αντιστραφεί και αυτό που πρέπει να βάλουμε ως στόχο είναι αφενός να μειώσουμε το νάτριο από τη διατροφή μας, με λιγότερη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών, και αφετέρου να αυξήσουμε το κάλιο μέσα από τροφές όπως φασόλια, γλυκοπατάτες και πράσινα φυλλώδη λαχανικά, που είναι πλούσια και σε νιτρικά.

Η σύσταση για κατανάλωση σπανακιού, άλλωστε υπάρχει εδώ και χιλιάδες χρόνια. Κάτι ήξεραν από τότε!

Πηγές
www.nutritionfacts.org
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25538828/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24120618/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15523086/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25683748/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12493255/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19202069/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24780514/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24875671/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11842945/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25538828/