Πώς το ginkgo biloba μπορεί να τονώσει τη μνήμη και τον εγκέφαλο

Όσο μεγαλώνουμε και αυξάνονται οι υποχρεώσεις μας, το θέμα της μνήμης και της συγκέντρωσης αρχίζει να μας απασχολεί. Σίγουρα θα έχετε διαπιστώσει ότι δεν θυμάστε τόσο εύκολα πού παρκάρατε το αυτοκίνητο, πού αφήσατε τα γυαλιά σας, πότε ήταν το τελευταίο ραντεβού με τον γιατρό σας και άλλα καθημερινά πράγματα, που κάποτε δεν μας «ζόριζαν» σε αυτό το βαθμό –έχει συμβεί και σ’εσάς να μην βρίσκετε το αυτοκίνητο και να νομίζετε ότι σας το έκλεψαν; Αυτό που έχω διαπιστώσει, όμως, και το έχω δει να συμβαίνει τόσο σε εμένα και στον Βασίλη, όσο και σε ασθενείς που με επισκέπτονται, είναι ότι οι τροφές και οι φυτικές ουσίες που μπορούν να μας ενισχύσουν και να βελτιώσουν το κομμάτι της μνήμης, έχουν πράγματι αποτέλεσμα στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής και υγιεινού τρόπου ζωής.

Πέραν της φυσικής φθοράς της μνήμης, όμως, υπάρχουν και οι νευροεκφυλιστκές παθήσεις, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, που την επηρεάζουν σημαντικά και σταδιακά. Ακόμη, όμως, και σε αυτό το επίπεδο, υπάρχουν φυσικές λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν. Μια από αυτές είναι και το περιβόητο ginkgo biloba που φιγουράρει σε κάθε συμπλήρωμα memory boost και έχει σημαντική δράση στη μνήμη, ακόμη και στο πλαίσιο νευροεκφυλιστικών παθήσεων, και απ’ ό,τι φαίνεται όχι άδικα. Γι’ αυτό και σήμερα θα σας μιλήσω γι’ αυτό.

Το ginkgo biloba είναι το πιο παλιό, γνωστό δέντρο που υπάρχει –γι’ αυτό και αποκαλείται από πολλούς συχνά «ζωντανό απολίθωμα»- και έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην παραδοσιακή ιατρική, προωθώντας τη μακροζωία και την υγεία του εγκεφάλου. Τα αρχαία χρόνια, άλλωστε, αν κάτι λειτουργούσε στην πράξη, επικυρωνόταν, καθώς τότε δεν υπήρχε η πολυτέλεια της έρευνας όπως πραγματοποιείται σήμερα. Το ginkgo biloba είναι ένα από αυτά τα παραδείγματα, το οποίο μάλιστα σήμερα επικυρώνεται και από μελέτες.

Χαρακτηριστική είναι έρευνα του 2006 που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Neurology που πραγματοποιήθηκε για 24 εβδομάδες, τυχαιοποιημένη, double-blind (δηλαδή ούτε οι συμμετέχοντες, ούτε οι ερευνητές γνωρίζουν πότε δόθηκε το πειραματικό φάρμακο), η οποία έδειξε ότι το εκχύλισμα αυτού του φυτού ήταν κλινικά το ίδιο αποτελεσματικό με την δονεπεζίλη που χρησιμοποιείται για ήπιες έως μέτριες εκδηλώσεις της νόσου Αλτσχάιμερ. Σύμφωνα με την έρευνα αυτή, δεν υπάρχουν διαφορές στην επίδραση του EGb 761 (ginkgo biloba) και της δονεπεζίλης στη θεραπεία των ήπιων έως μέτριων συμπτωμάτων της νόσου, ενώ γίνεται καλά ανεκτό ειδικά στα μέτρια προς σοβαρά στάδια.

Αυτή, όμως, δεν ήταν η πρώτη μελέτη που επιβεβαίωσε τις ιδιότητές του. Έχει, μάλιστα, μελετηθεί η επίδρασή του σε πάνω από 100 διαφορετικές παθήσεις και έχουν αναγνωριστεί τουλάχιστον 50 ωφέλιμες δράσεις του στη φυσιολογία, πράγμα εκπληκτικό αν σκεφτείτε ότι ένα μέσο εγκεκριμένο φάρμακο από τον FDA έχει 75 γνωστές επιπτώσεις στην υγεία για κάθε όφελος που προσφέρει.

Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι ένα φυτό με τόση θεραπευτική δύναμη και τη δυνατότητα να ανταγωνιστεί φάρμακα σε μια ανίατη, νευροεκφυλιστική ασθένεια όπως το Αλτσχάιμερ, αξίζει να αναλυθεί σε βάθος.

Όσον αφορά τις αναγεννητικές του ιδιότητες στον εγκέφαλο, είναι γνωστό ότι το ginkgo biloba μπορεί να διεγείρει τον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα (BDNF), μια πρωτεΐνη στον εγκέφαλο και το περιφερικό νευρικό σύστημα, απαραίτητη για τη ρύθμιση, την ανάπτυξη και την επιβίωση των εγκεφαλικών κυττάρων, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την μακροπρόθεσμη μνήμη. Η ικανότητά του να αυξάνει τον BDNF υπονοεί ότι μπορεί να βελτιώσει την εγκεφαλική και γνωστική λειτουργία. Ακόμη, όμως, κι αυτό δεν φανερώνει όλη τη δυναμική που εξηγεί γιατί το gingko biloba είναι τόσο ιδιαίτερο, αφού κι άλλες ουσίες μπορούν να αυξήσουν τον BDNF, όπως ο καφές, το εκχύλισμα από κουκούτσι σταφυλιού, το πράσινο τσάι, ακόμη και η αεροβική άσκηση.

Έχει βρεθεί, λοιπόν, ότι υπάρχει ένας μηχανισμός πίσω από τις θεραπευτικές ιδιότητες του gingko biloba στον εγκέφαλο και τον νευρολογικό ιστό, που αποκαλύφθηκε στη δημοσίευση ενός άρθρου στο Cell and Molecular Neurobiology το 2015 με τίτλο «Το εκχύλισμα του ginkgo biloba ενισχύει τη διάκριση και την απόδοση των νευρικών βλαστοκυττάρων στον κοχλία των ποντικών».

Στην εν λόγω μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν το ότι η ευρεία γκάμα οφελών στη θεραπεία των νευρικών βλαβών και δυσλειτουργιών οφείλεται εν μέρει στην ικανότητά του να τροποποιεί θετικά τα νευρικά βλαστοκύτταρα, μια υποομάδα κυττάρων στον εγκέφαλο, που μπορεί να δημιουργήσουν πολλά διαφορετικά είδη κυττάρων που συνθέτουν τον εγκέφαλο. Τα ευρήματά τους, χρησιμοποιώντας τα νευρικά βλαστοκύτταρα από τον κοχλία των ποντικιών, έδειξαν ότι υπάρχουν πολλοί τρόποι που το ginkgo biloba μπορεί να παρουσιάσει οφέλη.

Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα δεδομένα δείχνουν ότι η θεραπεία με εκχύλισμα ginkgo biloba προωθεί την επιβίωση των κυττάρων και αυξάνει τη διάκριση των νευρικών βλαστοκυττάρων στους νευρώνες, ενώ ενισχύει την απόδοση των ώριμων νευρικών δικτύων και μπορεί ακόμη να έχει και θεραπευτική χρήση στην απώλεια ακοής.

Φανερώνεται, λοιπόν, μια ευρεία γκάμα τρόπων με τους οποίους το εκχύλισμα ginkgo biloba μπορεί να προωθήσει την υγεία του εγκεφάλου, αυξάνοντας την κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή, μειώνοντας τη φλεγμονή στον εγκέφαλο και το οξειδωτικό στρες, αυξάνοντας τον εγκεφαλικό νευροτροφικό παράγοντα και τώρα διεγείροντας τη διαμεσολαβημένη αναγέννηση των νευρικών βλαστοκυττάρων και τη βελτιωμένη τους λειτουργία. Αυτό μπορεί να αυξήσει των αριθμό των γιατρών που το προτείνουν ως εναλλακτική σε νευρολογικά και γνωστικά προβλήματα που προκύπτουν με την αύξηση της ηλικίας και ενδεχομένως να βοηθήσει αρκετό κόσμο, βελτιώνοντας την κατάσταση που τον ταλαιπωρεί.

Να σημειώσω κάπου εδώ ότι η διέγερση νευρικών βλαστοκυττάρων και η επακόλουθη βελτίωση στον εγκέφαλο έχει παρατηρηθεί σε προκλινικές έρευνες και με ένα λιγότερο γνωστό συστατικό του κουρκουμά, την αρωματική τουρμερόνη, το οποίο βρίσκεται σε ολόκληρο τον κουρκουμά, αλλά όχι στα περισσότερα εκχυλίσματά του που κυκλοφορούν στην αγορά.

Είναι επίσης πιθανό, πολλές ουσίες από τροφές που καταναλώνουμε σήμερα να έχουν αναγεννητικές ιδιότητες όσον αφορά τον εγκέφαλο, όπως τα μύρτιλα, το τζίνσενγκ, το πράσινο τσάι, η απιγενίνη που βρίσκεται στον μαϊντανό μεταξύ άλλων, η ρεσβερατρόλη στη φλούδα των σταφυλιών, τα μούρα κ.ο.κ.

Σημαντικό! Οι σπόροι του ginkgo biloba και σε μικρότερο βαθμό τα φύλλα του περιέχουν μια τοξίνη που προκύπτει φυσικά, την τζινγκοτοξίνη, η οποία δομικά συνδέεται με την πυριδοξίνη (βιταμίνη Β6) και μπορεί να μπλοκάρει τη διαστηριότητά του ως αντι-βιταμίνη. Αν και η τοξικολογική σημασία της τζινγκοτοξίνης στα φύλλα στις ποσότητες που ανιχνεύεται στα συμπληρώματα διατροφής θεωρείται σχετικά μικρή, χρειάζεται προσοχή στην επιλογή του συμπληρώματος. Ιδανικά, η εταιρία θα πρέπει να αναλύει τα επίπεδά της και να εξασφαλίζει τα χαμηλότερα δυνατά στο τελικό προϊόν.

Πηγή
M Mazza, A Capuano, P Bria, S Mazza. Ginkgo biloba and donepezil: a comparison in the treatment of Alzheimer’s dementia in a randomized placebo-controlled double-blind study. Eur J Neurol. 2006 Sep;13(9):981-5. PMID: 1693036