Βιταμίνη D: μήπως έχετε έλλειψη και δεν το γνωρίζετε;

Η βιταμίνη D είναι γνωστό ότι μας είναι απαραίτητη για γερά οστά και δυνατό ανοσοποιητικό. Το διάστημα της πανδημίας, όμως, μπήκε ακόμη πιο ενεργά στο προσκήνιο, με έρευνες να δείχνουν ότι όσοι παρουσίαζαν επάρκεια στη βιταμίνη αυτή, φαίνεται να εκδήλωναν λιγότερο σοβαρά συμπτώματα της νόσου, ενώ οι θάνατοι ήταν λιγότεροι ανάμεσα στα άτομα με επάρκεια βιταμίνης D. Συν τοις άλλοις, η διατήρησή της σε επαρκή επίπεδα στον οργανισμό συμβάλλει στην καταπολέμηση του άγχους και της κατάθλιψης, που σημαίνει ότι μας είναι μια απαραίτητη βιταμίνη.

Πρόσφατη μελέτη, μάλιστα, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism έδειξε ότι πάνω από το 80% 216 ασθενών με Covid-19 που εξετάστηκαν, είχαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, σε σχέση με το 47% σε ομάδα ελέγχου που δεν παρουσίαζε τον ιό. Ακόμη, ο καθηγητής Angus Dalgleish, ογκολόγος στο Πανεπιστήμιο St. George του Λονδίνου και διευθυντής στο Institute for Cancer Vaccines and Immunotherapy είδε από πρώτο χέρι την επίδραση της βιταμίνης D3 ακόμη και σε καρκινοπαθείς, ειδικά σε περιπτώσεις μελανώματος, με καλύτερη απόκριση στη χημειοθεραπεία, σύμφωνα με έρευνα.

Δυστυχώς, όμως, περίπου 1 δισεκατομμύριο ανθρώπων παγκοσμίως παρουσιάζουν έλλειψη στην τόσο πολύτιμη βιταμίνη, ενώ είναι πολλοί αυτοί που δεν την έχουν εξετάσει ποτέ με μια απλή εξέταση αίματος. Και συνήθως είναι δύσκολο να έχει κάποιος επάρκεια μέσω της διατροφής ή από τον ήλιο, λόγω του ότι περίπου το 80% το λαμβάνουμε από την έκθεση στον ήλιο και τον χειμώνα ειδικά εκτιθέμεθα πλήρως καλυμμένοι ή και καθόλου, ειδικά τη χρονιά που πέρασε με το Lockdown. Κι αν βασίζεστε στο ότι οι δύο εβδομάδες διακοπών το καλοκαίρι σας καλύπτουν, θυμηθείτε ότι η βιταμίνη D μένει στον οργανισμό για 8 εβδομάδες –και μην ξεχνάτε τις στρώσεις αντιηλιακού που μπλοκάρουν τις ακτίνες UVB που είναι απαραίτητες για την παραγωγή βιταμίνης D στο δέρμα.

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε, λοιπόν, είναι μια απλή εξέταση αίματος για να δείτε τα επίπεδα της βιταμίνης D και να κινηθείτε στη συνέχεια αναλόγως, με την καθοδήγηση ειδικού.

Στο μεταξύ, δείτε τα σημάδια που δείχνουν ότι πιθανόν η βιταμίνη D σας να μην είναι σε επάρκεια στον οργανισμό σας.

#1: Κακή διάθεση
Περίπου 1 στους 4 παρουσιάζει κατάθλιψη κάποια στιγμή στη ζωή του, χωρίς να συνυπολογίζονται τα εκατομμύρια ανθρώπων που ζουν με μελαγχολία και κακή διάθεση τις περισσότερες ημέρες. Αν αισθάνεστε έτσι, καλό θα είναι να εξεταστείτε. Η βιταμίνη D εμφανίζεται σε πλήθος διαφορετικών ιστών του εγκεφάλου και συμβάλλει στο σχηματισμό νεύρων του εγκεφάλου. Συν τοις άλλοις, οι υποδοχείς της βιταμίνης D βρίσκονται και σε περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονται με την κατάθλιψη. Ακόμη, έρευνες δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να συμβάλλει στη διαμόρφωση επιπέδων νευροδιαβιβαστών όπως της σεροτονίνης, που είναι ζωτικής σημασίας στην εξέλιξη κατάθλιψης.

#2: Συχνά κρυολογήματα και βήχας
Η βιταμίνη C συνήθως είναι αυτή που μας έρχεται στο μυαλό όταν σκεφτόμαστε την υποστήριξη του ανοσοποιητικού μας, παρ’ όλο που συνήθως την λαμβάνουμε σε επάρκεια από τη διατροφή μας από πορτοκάλι, πιπεριές, ακτινίδια, μπρόκολο, κουνουπίδι, ντομάτες, πατάτες και άλλα φρούτα και λαχανικά. Η βιταμίνη D, όμως, συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη λοιμώξεων του άνω αναπνευστικού, δηλαδή ρινίτιδες, λαρυγγίτιδες, αμυγδαλίτιδες, όλα γνωστά ως το «κοινό κρυολόγημα». Μελέτη που δημοσιεύτηκε, μάλιστα, στο British Medical Journal (BMJ) έδειξε ότι σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση 25 τυχαιοποιημένων δοκιμών ελέγχου, όσοι παρουσίαζαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, ο κίνδυνος λοίμωξης μειωνόταν κατά 42% μετά τη λήψη συμπληρώματος.

#3: Πόνος ή μυϊκή αδυναμία
Περίπου το 1/3 όσων έχουν ανεπάρκεια σε βιταμίνη D παρουσιάζει μυϊκή αδυναμία, κάτι που δεν είναι περίεργο καθώς η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία των μυών. Ο πόνος στους μυς, τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά, έχει συνδεθεί με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D, καθώς η βιταμίνη αυτή παίζει σημαντικό ρόλο στα νευρικά κύτταρα αίσθησης πόνου. Μελέτη του 2014 έδειξε ότι το 71% των ατόμων με χρόνιο πόνο παρουσίαζαν έλλειψη βιταμίνης D, ενώ διαφορετική μελέτη έδειξε ότι η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D με καθοδήγηση ειδικού έφερε ανακούφιση πόνου σε μεγάλο ποσοστό ασθενών. Ακόμη, το γενικευμένο αίσθημα πόνου που δεν εντοπίζεται σε συγκεκριμένο σημείο και μπορεί να αλλάζει καθημερινά, μπορεί επίσης να οφείλεται σε έλλειψη D. Οι υποδοχείς της βιταμίνης βρίσκονται σε όλο το σώμα και στους αλγοϋποδοχείς (υποδοχείς του πόνου). Ο πόνος των μυών που προκύπτει από τα χαμηλά επίπεδα της βιταμίνης D μπορεί να είναι λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ της βιταμίνης και των νευρικών αυτών κυττάρων.

#4: Αίσθημα κόπωσης
Η βιταμίνη D είναι άκρως σημαντική στη διόρθωση της λειτουργίας των σκελετικών μυών κι αυτό είναι ένας λόγος που συνδέεται στενά με την κόπωση που μπορεί να αισθανόμαστε. Στο πλαίσιο μελέτης που δημοσιεύτηκε το 2014 στο North American Journal of Medical Science, από τους 174 ασθενείς με έντονη κόπωση βρέθηκε ότι το 77% παρουσίαζε έλλειψη. Έπειτα από λήψη βιταμίνης D για 5 εβδομάδες, οι πάσχοντες ανέφεραν βελτίωση όλων των συμπτωμάτων. Σε διαφορετική μελέτη όπου εξετάστηκε η σχέση βιταμίνης D και κόπωσης σε νεαρές γυναίκες, όσες παρουσίαζαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να παραπονεθούν από κόπωση. Το αίσθημα κόπωσης μπορεί να είναι αποτέλεσμα αδυναμίας των μυών ή οστεομαλακίας, μιας ασθένειας όπου τα οστά μαλακώνουν λόγω έλλειψης της βιταμίνης.

Μιλήστε με τον γιατρό σας για εξέταση των επιπέδων βιταμίνης D με το ετήσιο τσεκ-απ σας και σε περίπτωση έλλειψης, συζητήστε με τον ίδιο ή με διαιτολόγο-διατροφολόγο τη λήψη συμπληρώματος ανάλογα με την περίπτωσή σας.

Πηγές
https://academic.oup.com/jcem/advance-article/doi/10.1210/clinem/dgaa733/5934827
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15589699/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28202713/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24730754/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4158648/#ref12
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23511484/