Ποιες είναι οι κυρίαρχες διαφωνίες στη φυτοφαγία

Ήρθε η ώρα να λύσουμε κάποιες από τις πιο διαδεδομένες διαφωνίες που αφορούν τη vegan διατροφή, μέσα από ένα πολύ χρήσιμο paper που υπέγραψαν διάφοροι γιατροί που ασχολούνται με την plant-based διατροφή στις Ηνωμένες Πολιτείες και το οποίο δημοσίευσαν και οι UK Plant-based Health Professionals. Ο στόχος του είναι να αποσαφηνίσει τη σύγχυση που επικρατεί σε αυτό το είδος διατροφής, ώστε οι επαγγελματίες υγείας να έχουν τη δυνατότητα να ενημερώσουν σωστά τους ασθενείς τους και το κοινό για τις καλύτερες επιλογές που μπορούν να κάνουν για βέλτιστη υγεία. Πρόκειται για follow-up προηγούμενων paper από το 2017 και 2018 και τα βασικά σημεία θα τα δούμε μαζί παρακάτω.

Τεχνητά γλυκαντικά
Τα δεδομένα σχετικά με τα γλυκαντικά αυτά ως υποκατάστατα της ζάχαρης είναι μάλλον μπερδεμένα, αλλά συνολικά έχει φανεί ότι αυξάνουν τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκίας, υπέρτασης και θνητότητας από κάθε αιτία. Οι συγγραφείς καταλήγουν ότι το αν μπορούν τα γλυκαντικά αυτά να καταναλωθούν με ασφάλεια αντί για τη ζάχαρη δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο. Με βάση πάντα τα τρέχοντα στοιχεία, μάλλον δεν είναι ασφαλή.

Κακάο
Εδώ έχουμε καλά νέα, αφού η τακτική κατανάλωση κακάο έχει συνδεθεί με οφέλη για την υγεία, ειδικά την καρδιομεταβολική υγεία. Τα οφέλη αυτά, ωστόσο, ακυρώνονται κατά κάποιο τρόπο, αν το κακάο καταναλώνεται με ζάχαρη και γαλακτοκομικά. Προτιμήστε, λοιπόν, προϊόντα με τουλάχιστον 70% περιεκτικότητα σε κακάο, έχοντας στο μυαλό σας ότι όσο περισσότερο τόσο καλύτερα και αποφύγετε τον συνδυασμό με γαλακτοκομικά.

Σόγια
Η διαμάχη αυτή πλέον έχει αρχίσει να φθίνει, καθώς υπάρχει πια επάρκεια στοιχείων που δείχνουν ότι η κατανάλωση ελάχιστα επεξεργασμένης σόγιας και γάλακτος σόγιας σχετίζεται με οφέλη για την υγεία, με μεγαλύτερη τη μείωση του κινδύνου θανάτου από καρδιαγγειακές παθήσεις και καρκίνο. Το ίδιο, ωστόσο, δεν ισχύει για τα βαριά επεξεργασμένα προϊόντα σόγιας.

Plant-based υποκατάστατα κρέατος
Υπάρχει μια τάση για προσοχή σε αυτά τα νεότερα και πιο επεξεργασμένα προϊόντα, τα οποία έχουν μια τάση να παρουσιάζουν υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και κορεσμένα λιπαρά, συνήθως από λάδι καρύδας ή φοινικέλαιο. Αν και οι μικρότερες μελέτες μέχρι σήμερα δείχνουν ότι μάλλον είναι καλύτερη επιλογή από το κρέας, δεν πρέπει να θεωρούνται υγιεινές τροφές, τουλάχιστον όχι μέχρι να έχουμε περισσότερες πληροφορίες διαθέσιμες και η καλύτερη εναλλακτική για αντικατάσταση της ζωικής πρωτεΐνης να παραμείνει η επιλογή των οσπρίων, της σόγιας, των ξηρών καρπών.

Νιτρικά άλατα
Τα νιτρικά άλατα από φυσικές, φυτικές τροφές όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το παντζάρι έχουν συσχετιστεί με οφέλη στην αρτηριακή πίεση, την ενδοθηλιακή λειτουργία και την αθλητική απόδοση. Η κατανάλωση αυτών των τροφών, λοιπόν, πρέπει να ενθαρρύνεται. Τα νιτρικά και νιτρώδη άλατα, ωστόσο, από το επεξεργασμένο κρέας δεν θεωρούνται υγιεινά, καθώς δημιουργούνται σε όξινες συνθήκες, με συγκεκριμένες ουσίες που συγκεντρώνονται στο κρέας, συμπεριλαμβανομένων αμινών και αλκυλαμινών, ώστε να σχηματίσουν δυνητικά καρκινογόνες ουσίες. Η αντίδραση αυτή εμποδίζεται από την πρόσληψη βιταμίνης C και άλλων αντιοξειδωτικών που βρίσκονται σε υψηλές ποσότητες σε φυτικές τροφές.

Κρέας από ζώα που τρέφονται με χορτάρι ή καλαμπόκι
Πολλοί εξακολουθούν να θεωρούν το κρέας που προέρχεται από ζώα που τρέφονται με χόρτα ως μια υγιεινή επιλογή. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε, όμως, είναι ότι τα ζώα αυτά δεν τρέφονται με χόρτα για όλη τους τη ζωή αλλά για ένα διάστημα. Αυτή η πρακτική σίγουρα αλλάζει τη διατροφική αξία του κρέατος, το οποίο μπορεί να παρουσιάζει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά και υψηλότερα επίπεδα πολυακόρεστων λιπαρών οξέων και ορισμένων αντιοξειδωτικών. Υπήρξαν, μάλιστα, δύο μικρές σύντομες μελέτες που διερεύνησαν την επίδραση του κρέατος από ζώα που τρέφονται με χόρτα, αλλά δεν φάνηκε τελικά κανένα όφελος για καρδιαγγειακούς βιοδείκτες όπως η χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια, η ευαισθησία στην ινσουλίνη ή η αρτηριακή πίεση και ταυτόχρονα δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες. Επομένως, προς το παρόν δεν υπάρχουν δεδομένα που να υποστηρίζουν την υπόθεση ότι το συγκεκριμένο κρέας είναι μια υγιεινή επιλογή. Η καλύτερη επιλογή που μπορείτε να κάνετε είναι η πρωτεΐνη από φυτικές πηγές σύμφωνα με εθνικές και διεθνείς συστάσεις.

Πηγές
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0002934321005659
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-14th-november-2021-e071d956b166