Νέα έρευνα: πώς μπορούμε να αυξήσουμε το προσδόκιμο ζωής;

Η αλήθεια είναι ότι ξέρουμε όλοι λίγο-πολύ την απάντηση σε αυτή την ερώτηση και τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει τρόπος. Τα κακά νέα, ωστόσο, είναι ότι παρά τις έρευνες και τις συστάσεις που θα μπορούσαν να μας οδηγήσουν σε ευημερία και μακροβιότητα, οι περισσότεροι συνεχίζουν τον δυτικού τύπου τρόπο ζωής και διατροφής, που δεν συμβάλλει σε περισσότερα και καλύτερα χρόνια –απεναντίας. Το βλέπω, μάλιστα, από ανθρώπους που με επισκέπτονται ως διαιτολόγο-διατροφολόγο με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, ότι ορισμένοι δεν είναι διατεθειμένοι να κάνουν τις βελτιώσεις που χρειάζεται για να έχουν καλύτερη και περισσότερη ζωή, όπως αλλαγή στη διατροφή, περισσότερη άσκηση, περισσότερη φύση, διακοπή καπνίσματος και αλκοόλ.

Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2023 στο Nature Food χρησιμοποιεί ένα μοντέλο που έχει αναπτυχθεί στο παρελθόν προκειμένου να εκτιμήσει το κέρδος ή την απώλεια στο προσδόκιμο ζωής σε άνδρες και γυναίκες ηλικίας 40-70 ετών μετά από συνεχείς διατροφικές αλλαγές. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν διατροφικά δεδομένα από 467.354 συμμετέχοντες της μελέτης UK Biobank Study και τα αποτελέσματα δεν αποτέλεσαν έκπληξη.

Τι δείχνουν τα ευρήματα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, λοιπόν, το διατροφικό πρότυπο που σχετίζεται με τη μακροζωία περιλάμβανε μέτρια πρόσληψη δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων, ψαριών και λευκού κρέατος, υψηλή πρόσληψη γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων, λαχανικών, ξηρών καρπών και οσπρίων, σχετικά χαμηλή πρόσληψη αυγών, κόκκινου κρέατος και ζαχαρούχων ποτών και χαμηλή πρόσληψη επεξεργασμένων δημητριακών και επεξεργασμένου κρέατος.

Το πρότυπο διατροφής που ήταν ανθυγιεινό περιλάμβανε καθόλου ή σε περιορισμένες ποσότητες δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά, φρούτα, ξηρούς καρπούς, όσπρια, ψάρια, γάλα και γαλακτοκομικά και λευκό κρέας, ενώ κατέγραφε σημαντική πρόσληψη επεξεργασμένου κρέατος, αυγών, επεξεργασμένων δημητριακών και ζαχαρούχων ποτών. Οι ισχυρότερες θετικές συσχετίσεις με τη θνησιμότητα αφορούσαν τα ζαχαρούχα ποτά/αναψυκτικά και το επεξεργασμένο κρέας, ενώ οι πιο ισχυρές αντίστροφες συσχετίσεις με τη θνησιμότητα αφορούσαν τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα και τους ξηρούς καρπούς.

Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης ότι ανεξαρτήτως ηλικίας, η μετάβαση προς ένα πιο υγιεινό πρότυπο διατροφής είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του προσδόκιμου ζωής. Για παράδειγμα, η μετάβαση από τη μέση βρετανική διατροφή σε μια ισορροπημένη διατροφή αύξησε το προσδόκιμο ζωής κατά περίπου 3 χρόνια για έναν 40χρονο και κατά 1,7 χρόνια για έναν 70χρονο. Η μετάβαση από μια ανθυγιεινή διατροφή σε μια υγιεινή διατροφή αύξησε το προσδόκιμο ζωής κατά 10 έτη σε έναν 40χρονο και κατά 5 έτη σε έναν 70χρονο. Να σημειώσουμε, ωστόσο, ότι οι εκτιμήσεις ήταν ελαφρώς χαμηλότερες μετά την προσαρμογή για την ενεργειακή πρόσληψη και τον δείκτη μάζας σώματος. Η κατανάλωση λιγότερων αναψυκτικών με ζάχαρη και επεξεργασμένων κρεατικών και η κατανάλωση περισσότερων δημητριακών ολικής άλεσης, φρούτων και ξηρών καρπών εκτιμήθηκε ότι θα είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη βελτίωση του προσδόκιμου ζωής.

Προηγούμενες μελέτες, πάντως, έχουν δείξει παρόμοια αύξηση του προσδόκιμου ζωής και ειδικά όταν γίνεται μετάβαση σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, με οφέλη που καταδεικνύονται ανεξαρτήτως ηλικίας. Μια παρόμοια ανάλυση, για παράδειγμα, σε Αμερικανούς έδειξε σημαντικό όφελος στο προσδόκιμο ζωής κατά τη μετάβαση από μια τυπική δυτική διατροφή σε μια ισορροπημένη διατροφή, ανεξάρτητα από την ηλικία και με τα μεγαλύτερο όφελος να σημειώνεται από την κατανάλωση περισσότερων δημητριακών ολικής αλέσεως, οσπρίων και ξηρών καρπών. Η επιτροπή Eat-Lancet, μάλιστα, εκτιμά ότι με τη μετάβαση σε ένα κατά βάση φυτοφαγικό μοντέλο διατροφής, θα μπορούσαν να προληφθούν 11 εκατομμύρια πρόωροι θάνατοι που σήμερα προκαλούνται από λανθασμένες διατροφικές επιλογές. Μια άλλη ανάλυση της UK Biobank δείχνει ότι η υιοθέτηση της διατροφής αναφοράς του Eat Lancet μείωνε τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου κατά 9% και τον θάνατο από όλες τις αιτίες κατά 10%.

Σε όλο αυτό θα έπαιζε φυσικά ρόλο και η αλλαγή πολιτικής, ώστε να υποστηρίζει την πρόσβαση σε πιο υγιεινά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένων των φόρων και των επιδοτήσεων τροφίμων με γνώμονα την υγεία, τη βελτίωση του περιβάλλοντος τροφίμων κ.ο.κ.

Πηγές
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-plant-based-nutrition-news-november-2023-15443a45e208

https://www.nature.com/articles/s43016-023-00868-w