Μήπως τρώτε ψυχαναγκαστικά; Ποια μπορεί να είναι η αιτία

Οι περισσότεροι κατά καιρούς περνούν μια φάση με το συναισθηματικό φαγητό, όπου το να σταματήσουμε στο «μόνο ένα» ή να πούμε «όχι» ακόμη κι αν είμαστε χορτάτοι μοιάζει πολύ δύσκολο. Το συναντώ συχνά ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, ενώ δεν θα ισχυριστώ ότι δεν το ζω κι εγώ κάποιες φορές. Τι μας δυσκολεύει, όμως, τόσο πολύ στο να σταματήσουμε; Πέρα από τα συναισθήματα όπως άγχος, θλίψη, μοναξιά, ακόμα και ανία, που μπορεί να μας οδηγούν στο φαγητό, υπάρχουν και τρόφιμα που δυσκολεύουν την κατάσταση.

Γιατί ορισμένα τρόφιμα είναι τόσο νόστιμα;
Έχετε προσπαθήσει ποτέ να φάτε μόνο ένα πατατάκι και να σταματήσετε εκεί; Όπως πολλά επεξεργασμένα πρόχειρα φαγητά, τα πατατάκια περιέχουν έναν συνδυασμό υδατανθράκων, ανθυγιεινών λιπαρών, αλατιού και συχνά ζάχαρης, που επηρεάζουν τα κυκλώματα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας. Αυτά υπερνικούν τα σήματα κορεσμού που μας λένε πότε έχουμε χορτάσει. Αυτά τα τρόφιμα έχουν χαρακτηριστεί «υπερ-γευστικά» (hyper-palatable) λόγω των ισχυρών επιδράσεών τους.

Το 2019, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Κάνσας όρισαν για πρώτη φορά τι ακριβώς συνιστά ένα τέτοιο τρόφιμο. Η επικεφαλής καθηγήτρια Fazzino και η ομάδα της πραγματοποίησαν μια μελέτη που διαπίστωσε ότι τα περισσότερα επεξεργασμένα τρόφιμα που καταναλώνονται συνήθως στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ πληρούν αυτά τα κριτήρια. Συγκεκριμένα, διαπίστωσαν ότι ένα πολύ γευστικό τρόφιμο είναι εκείνο στο οποίο «η συνέργεια μεταξύ βασικών συστατικών δημιουργεί μια τεχνητά ενισχυμένη γευστική εμπειρία, μεγαλύτερη από ό,τι θα παρήγαγε οποιοδήποτε βασικό συστατικό μόνο του», λέει η καθηγήτρια Fazzino.

Όπως είναι επόμενο, οι εταιρείες τροφίμων έχουν εκμεταλλευτεί αυτό το φαινόμενο και έχουν αναπτύξει καλά σχεδιασμένες φόρμουλες τροφίμων που αυξάνουν την ποσότητα που καταναλώνουμε. Οι επιστήμονες πιστεύουν, μάλιστα, ότι αυτά τα τρόφιμα μπορούν να ενεργοποιήσουν τα νευρωνικά κυκλώματα του εγκεφάλου μας με παρόμοιο τρόπο όπως η… κοκαΐνη. Και κάπως έτσι, είναι πιθανό οι τροφές αυτές να υπερνικούν τα σήματα κορεσμού και πληρότητας που μας λένε πότε να σταματήσουμε να τρώμε.

Είναι τα τρόφιμα με χαμηλή ή μειωμένη περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λιπαρά ή αλάτι καλύτερα;
Αυτό είναι κάτι που πιστεύει πολύ κόσμος, επιλέγοντας τέτοιους είδους τρόφιμα, αλλά δυστυχώς, δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Η ίδια μελέτη διαπίστωσε ότι το 49% αυτών των τροφίμων πληρούν επίσης τα κριτήρια των υπερ-γευστικών τροφίμων.

Ωστόσο, θα ήθελα εδώ να πούμε ότι είναι κατανοητό ότι για τους περισσότερους ανθρώπους είναι σχεδόν αδύνατο να περιηγηθούν στους διαδρόμους των σούπερ μάρκετ και να αποφύγουν αυτά τα προϊόντα που χειραγωγούν τον εγκέφαλό μας.  Ωστόσο, η μάχη είναι πολύ πιο περίπλοκη από το να έχει κάποιος δύναμη θέλησης. Ο εθιστικός χαρακτήρας αυτών των τροφίμων είναι ένας από τους πολλούς παράγοντες που καθιστούν δύσκολη την αντιμετώπιση του προβλήματος. Παρ’ όλ’ αυτά είναι δυνατό να ανακτήσετε τον έλεγχο και να ξεφύγετε από τον φαύλο κύκλο της υπερκατανάλωσης τροφής, των υπερφαγικών επεισοδίων και των εξαντλητικών διαιτών.

Οι συμβουλές που θα σας βοηθήσουν
Ενσωματώστε τη συνειδητή διατροφή στη ζωή σας
Το να τρώτε συνειδητά σημαίνει να έχετε πλήρη επίγνωση του τι τρώτε τη στιγμή που το τρώτε. Δώστε προσοχή στη γεύση και στο πώς σας κάνει να νιώθετε. Αυτό είναι το κλειδί της διαδικασίας, και μαθαίνοντας να τρώτε συνειδητά, θα μπορείτε να διακρίνετε αν πεινάτε πραγματικά ή αν η πείνα σας είναι συναισθηματική. Αν ισχύει το δεύτερο – σκεφτείτε τι μπορεί πραγματικά να χρειάζεστε.

Η συνειδητή διατροφή σας βοηθά επίσης να τρώτε πιο αργά και να χωνεύετε καλύτερα την τροφή σας, επιτρέποντας στο σώμα και τον μεταβολισμό σας να λειτουργούν σε καλύτερα επίπεδα. Η βαθιά αναπνοή από την κοιλιά είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο που μπορείτε να χρησιμοποιείτε πριν από το γεύμα, ώστε να μεταβείτε από την κατάσταση του στρες σε αυτήν της «ανάπαυσης και πέψης».

Κατανοήστε τα ερεθίσματά σας
Τα ερεθίσματά σας μπορεί να σχετίζονται με ένα συγκεκριμένο μέρος, μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας, μια συνομιλία με κάποιο μέλος της οικογένειας, έναν συνάδελφο ή φίλο. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν το να κάθεστε να δείτε τηλεόραση το βράδυ μετά το δείπνο, να έχετε μια δύσκολη συζήτηση ενώ πίνετε έναν καφέ ή να περνάτε μπροστά από ένα συγκεκριμένο κατάστημα. Όποια κι αν είναι τα ερεθίσματά σας, μόλις τα αναγνωρίσετε, μπορείτε να αρχίσετε να βρίσκετε λύσεις για να τα αντιμετωπίσετε, προετοιμάζοντας τον εαυτό σας ή αλλάζοντας τις συνήθειές σας.

Αποφύγετε την αυστηρή στέρηση
Ο περιορισμός της τροφής είναι πολύ πιο πιθανό να οδηγήσει σε υπερφαγικά επεισόδια. Είναι απαραίτητο να τρώτε τακτικά και ισορροπημένα γεύματα καθημερινά, ώστε το σώμα σας να γνωρίζει πότε να περιμένει την επόμενη τροφή του. Αυτό ρυθμίζει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, μειώνοντας τις έντονες λιγούρες και την ανάγκη για υπερκατανάλωση τροφής.

Το ψυχαναγκαστικό φαγητό δεν είναι απλώς μια μάχη με τις επιθυμίες μας για συγκεκριμένα τρόφιμα, αλλά μια ευκαιρία να κατανοήσουμε καλύτερα τις βαθύτερες ανάγκες μας. Είναι μια πρόσκληση να δούμε τα συναισθήματά μας με κατανόηση και συμπόνια και να μάθουμε να τα διαχειριζόμαστε με τρόπους που δεν βλάπτουν το σώμα μας. Αντιμετωπίζοντας το φαγητό με συνειδητότητα μπορούμε να αποκαταστήσουμε την ισορροπία και να απολαύσουμε τη διαδικασία της φροντίδας του εαυτού μας με τρόπους που τρέφουν και το σώμα και την ψυχή μας.

Πηγή
https://www.lattelounge.co.uk/hyper-palatable-foods/