Μήπως σας λείπει κάλιο από τη διατροφή;

Στενά συνδεδεμένο με τις μπανάνες, με σχεδόν όλους να γνωρίζουν ότι το τροπικό αυτό φρούτο μας προσφέρει κάλιο, το σημαντικό αυτό μέταλλο το λαμβάνουμε μέσω της διατροφής μας και παίζει σημαντικό ρόλο σε διάφορες πτυχές της υγείας μας, παρ’ όλο που συχνά υποτιμάται. Ο ρόλος του στον οργανισμό μας είναι αναντικατάστατος και πολλαπλός, αφού εξασφαλίζει τη φυσιολογική μυϊκή συσταλτικότητα, την υγεία των αιμοφόρων αγγείων, τη δραστηριότητα και λειτουργία του νευρικού συστήματος, την ισορροπία υγρών και ηλεκτρολυτών στον οργανισμό και όπως καταλαβαίνετε, είναι σημαντικό να βρίσκεται σε επάρκεια.

Δυστυχώς, όμως, πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν έλλειψη καλίου (υποκαλιαιμία) την οποία αρχικά δεν γνωρίζουν, καθώς τα συμπτώματα σε πρώτη φάση δεν είναι έντονα, μέχρι να επέλθει οξεία ανισορροπία στους ηλεκτρολύτες και τα υγρά του οργανισμού, με διάρροιες, εμετούς κ.ο.κ.

Για να μην φτάσετε, όμως, σε τέτοιες καταστάσεις, έχετε υπ’ όψιν σας τα παρακάτω πιθανά αρχικά συμπτώματα, ώστε να μιλήσετε εγκαίρως με τον γιατρό σας και να αναπληρώσετε το κάλιο στον οργανισμό σας αν χρειαστεί.

Μυϊκή αδυναμία
Λόγω του ότι το κάλιο είναι σημαντικό στο να εξασφαλίζει τη συσταλτικότητα των μυών στις καθημερινές μας δραστηριότητες, μια πιθανή έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει σε αδύναμες μυϊκές συστολές. Αυτό μπορεί να μεταφράζεται στην καθημερινότητα σε αδυναμία να ανταπεξέλθουν οι μύες σας ακόμη και στο να κουβαλήσουν ένα μετρίου βάρους αντικείμενο.

Δυσκοιλιότητα
Αν είστε σίγουροι ότι πίνετε το νερό που χρειάζεστε καθημερινά και καταναλώνετε πολλές φυτικές ίνες από φρούτα, λαχανικά και ολική άλεση, χωρίς να έχετε παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο δυσκοιλιότητας, αλλά παρ’ όλ’ αυτά παρουσιάζετε δυσκολία, τότε ενδεχομένως να σας λείπει κάλιο. Το κάλιο είναι αυτό που εξασφαλίζει την ισορροπία στην αποθήκευση υγρών και την αποβολή κοπράνων, ενώ το νάτριο τείνει να ευνοεί την κατακράτηση υγρών και την απομάκρυνσή τους από τα κόπρανα, καθιστώντας τα πιο σκληρά και συμπαγή. Η έλλειψη καλίου οδηγεί στην υπερίσχυση του νατρίου κι έτσι η φυσιολογική εντερική κινητικότητα διαταράσσεται.

Πεπτικά προβλήματα
Στο στομάχι υπάρχει το πνευμονογαστρικό νεύρο, που είναι το μεγαλύτερο νεύρο στον οργανισμό και παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά σημάτων στον εγκέφαλο καθώς διέρχεται από τη σπονδυλική στήλη. Όταν το στομάχι σας παρουσιάζει νευρικότητα, αυτή οφείλεται σε αυτό το νεύρο και η έλλειψη καλίου μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία του. Σκεφτείτε ότι το πνευμονογαστρικό νεύρο συνδέεται με τον εγκέφαλο όταν φάμε πολύ, ώστε να σταματήσουμε. Όταν υπάρχει υποκαλιαιμία, αυτή η λειτουργία επηρεάζεται με αποτέλεσμα να τρώμε περισσότερο ή λιγότερο απ’ όσο πρέπει. Πέραν αυτού, η γαστρική κένωση και η φυσιολογική περισταλτική κίνηση που βοηθά στη μεταφορά τροφών, επίσης επηρεάζονται, με τα ενδεχόμενα ναυτίας, φουσκώματος, δυσπεψίας και γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης να αυξάνονται όταν το κάλιο είναι χαμηλά.

Ασυνήθιστοι καρδιακοί ρυθμοί
Όταν τα επίπεδα του καλίου στο αίμα είναι χαμηλά, θεωρητικά οι χτύποι της καρδιάς ανταποκρίνονται σε αυτά, ρίχνοντας τους ρυθμούς. Παρ’ όλ’ αυτά, λόγω διάφορων μηχανισμών, τελικά αυξάνονται, αφού τα αιμοφόρα αγγεία επίσης επηρεάζονται από την υποκαλιαιμία. Ο όγκος του αίματος αυξάνεται προσωρινά, καθώς λόγω του χαμηλού καλίου το νάτριο «τραβά» νερό στο αίμα και τα αιμοφόρα αγγεία μπορεί να συμπιεστούν υπό την επήρεια του νατρίου, οδηγώντας σε περισσότερο αίμα και μικρότερα αιμοφόρα αγγεία. Αυτό αυξάνει την πίεση που δέχεται η καρδιά, η οποία προσπαθεί να μεταφέρει περισσότερο αίμα με μικρότερα αγγεία κι έτσι χτυπά πιο γρήγορα.

Υψηλή αρτηριακή πίεση
Αν και η υπέρταση μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους, η έλλειψη καλίου θα μπορούσε να είναι ένας από αυτούς. Σε αντίθεση με το νάτριο, το οποίο αυξάνει τον όγκο του αίματος και προκαλεί περιορισμό των αιμοφόρων αγγείων, αυξάνοντας έτσι την πίεση, το κάλιο διευκολύνει την απομάκρυνση των πλεοναζόντων υγρών και του νατρίου και χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία, μειώνοντάς τη.

Μουδιάσματα
Ένας από τους λόγους που μπορεί να έχετε μουδιάσματα στα πόδια είναι και η έλλειψη καλίου στα νεύρα. Αν και μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε μέρος του σώματος, πιο συχνά εμφανίζεται στα δάχτυλα, καθώς η ροή του αίματος προς τα εκεί επηρεάζεται πρώτα και άρα το κάλιο που φτάνει εκεί είναι λιγοστό. Τα προσωρινά μουδιάσματα ή «γαργαλητά» συνήθως είναι ανεκτά, αλλά μην επαναπαύεστε, καθώς μπορεί να εξελιχθούν ακόμη και σε μακροπρόθεσμη απώλεια της αίσθησης στην περιοχή, πράγμα επικίνδυνο για την υγεία και την ασφάλειά σας.

Ψυχολογικές επιδράσεις
Το κάλιο παίζει επίσης ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης και της λειτουργία του εγκεφάλου. Το κάλιο είναι απαραίτητο για τις δραστηριότητες των νευρώνων και βοηθά στην παραγωγή πολλών νευροδιαβιβαστών. Σύμφωνα με μελέτες, 1 στους 5 ασθενείς που έχει διαγνωστεί με κάποια νοητική δυσλειτουργία, παρουσιάζει έλλειψη καλίου, ενώ η μόνιμη αίσθηση νύστας και η ανικανότητα συγκέντρωσης αποδίδονται κι αυτά σε μια πιθανή υποκαλιαιμία.

Δίψα
Σίγουρα θα έχετε προσέξει ότι έπειτα από ένα αλμυρό γεύμα διψάτε. Ο λόγος γι’ αυτό είναι η αλλαγή στην ισορροπία των υγρών, λόγω του νατρίου, το οποίο μετακινεί νερό από εξωκυτταρικές πηγές (όπως το σάλιο) σε ενδοκυτταρικές, οδηγώντας σε σχεδόν άμεση αίσθηση δίψας. Έτσι ο οργανισμός μας δίνει σήμα να πιούμε περισσότερο νερό. Παρ’ όλο που το νάτριο είναι ένας σημαντικός παράγοντας δίψας, μπορεί να προκύψει και έμμεσα κατάσταση, αν το κάλιο αποβάλλεται από τον οργανισμό, όπως για παράδειγμα από λήψη διουρητικών χαπιών.

Μυϊκές κράμπες
Το υπερβάλλον κάλιο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη συσταλτικότητα των μυικών ινών και η έλλειψή του νευρομυϊκή δυσλειτουργία. Αυτό γίνεται πιο έντονα φανερό στους μυς της γάμπας, οι οποίοι μπορεί να δημιουργήσουν ξαφνικές κράμπες.

Δυσκολία στην αναπνοή
Το κάλιο χρειάζεται στα νεύρα όλου του σώματος που σημαίνει ότι μια έλλειψή του μπορεί να οδηγήσει τους πνεύμονες να μην χαλαρώνουν ή να συσπώνται όπως θα έπρεπε, οδηγώντας σε ανεπαρκή οξυγόνωση του αίματος. Όταν συμβαίνει αυτό, ο οργανισμός οδηγείται σε μικρές και κοφτές ανάσες (υπεραερσιμός). Τότε η καρδιά ανταποκρίνεται σε αυτή την κατάσταση αυξάνοντας τους παλμούς ανά λεπτό και μπορεί να επηρεάσει και άλλα όργανα. Σε σοβαρές περιπτώσεις, οι πνεύμονες μπορεί να μην καταφέρουν να διασταλούν και συσταλούν, κατάσταση που χρειάζεται εισαγωγή στο νοσοκομείο. Για να μην οδηγηθείτε ποτέ στις παραπάνω καταστάσεις από έλλειψη καλίου, φροντίστε να το έχετε στη διατροφή σας σε επάρκεια, καταναλώνοντας καθημερινά τροφές όπως μπανάνα, μαγειρεμένο σπανάκι, μαγειρεμένο μπρόκολο, πατάτες, γλυκοπατάτες, αρακά, μανιτάρια, σταφίδες, αποξηραμένα δαμάσκηνα, πορτοκάλια, βερίκοκα, κολοκύθα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, φασόλια σόγιας, αβοκάντο.