Πόσο γρήγορα αλλάζει το μικροβίωμα μέσω της διατροφής;

Ξέρουμε ότι η διατροφή, vegan ή μη, και ο τρόπος ζωής μας μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο μικροβίωμα του εντέρου μας και το ανοσοποιητικό μας. Πόσο γρήγορα, όμως, μπορεί να επέλθει αλλαγή στη μικροχλωρίδα του εντέρου;

Μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί από τον μικροβιολόγο και καθηγητή Lawrence David από το Duke Institute for Genome Sciences and Policy θέλησε να εξηγήσει ποια ακριβώς είναι η σχέση μεταξύ των τροφών που καταναλώνουμε και των βακτηρίων του εντέρου μας.

Αν και από πάντα γνωρίζαμε ότι «είμαστε αυτό που τρώμε» η εν λόγω μελέτη απέδειξε ότι όταν καταναλώνουμε συγκεκριμένες τροφές, το μικροβίωμα αλλάζει εξαιρετικά γρήγορα, ξεκινώντας μόλις μερικές ώρες έπειτα από ένα γεύμα. Αυτή η άμεση επίδραση είναι σημαντικό εύρημα στην επιστημονική κοινότητα, αφού παλιότερα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι μπορεί να πάρει μήνες ή ακόμη και χρόνια για να αλλάξει η σύνθεση του μικροβιώματος.

Πώς, όμως, αλληλεπιδρά το φαγητό με τα βακτήρια του εντέρου;
Η εν λόγω μελέτη παρατήρησε τις εμφανείς αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου, όπως διακυμάνθηκαν με βάση το είδος διατροφής που ακολούθησε η κάθε ομάδα. Από τους συμμετέχοντες στη μελέτη ζητήθηκε, λοιπόν, να ακολουθήσουν είτε μια διατροφή κυρίως φυτοφαγική (plant-based) είτε μια κρεατοφαγική διατροφή, ώστε οι ερευνητές να δουν πώς ανταποκρίνεται το μικροβίωμά τους. Καθώς οι συμμετέχοντες άλλαζαν από τη μία διατροφή στην άλλη, το μικροβίωμά τους παρουσίαζε αλλαγή στα βακτήρια, με το καθένα να παρουσιάζει ένα μοναδικό «σετ» μικροβίων» αναλόγως των θρεπτικών στοιχείων που λάμβανε από τη διατροφή.

Εδώ να σημειώσουμε ότι το κρέας, λόγω του ότι προέρχεται από ζωντανούς οργανισμούς, είναι γεμάτο βακτήρια, γι’ αυτό και όσοι συμμετέχοντες έτρωγαν αποκλειστικά ζωικά τρόφιμα, όπως κρέας και τυρί, παρουσίαζαν τις πιο δραματικές αλλαγές στη βακτηριακή τους χλωρίδα –με 22 είδη μικροβίων από τα ζώα, μαζί με μείωση των ωφέλιμων βακτηρίων που χρειαζόμαστε για να μεταβολίσουμε σύνθετους υδατάνθρακες.

Στην αντίπερα όχθη, όσοι κατανάλωναν περισσότερες φυτικές τροφές, παρουσίαζαν λιγότερες δραματικές αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και κάθε φορά που κατανάλωναν ένα γεύμα, ένας επιπρόσθετος μικρός αριθμός ωφέλιμων βακτηρίων ανιχνευόταν στο έντερο.  Τα ευρήματα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την ομάδα των κρεατοφάγων, οι οποίοι παρουσίασαν μείωση σε συγκεκριμένα είδη ωφέλιμων βακτηρίων κατά τη διάρκεια της μελέτης.

Αν και δεν γνωρίζουμε αν οι σύγχρονες πρακτικές καλλιέργειας και επεξεργασίας στις οποίες συχνά υπόκειται το κρέας που αγοράζουμε (ορμόνες, χημικά, αντιβιοτικά, τοξίνες) είναι αυτές που ευθύνονται για τη μείωση των ωφέλιμων βακτηρίων, παρουσιάζει ενδιαφέρον το γεγονός ότι τα ίδια βακτήρια που παρουσίαζαν μείωση στην ομάδα των κρεατοφάγων, παρέμεναν σε επάρκεια σε όσους καταναλώνουν πολλά φρούτα και λαχανικά.

Για άλλη μια φορά, λοιπόν, επιβεβαιώνονται τα οφέλη της vegan, plant-based διατροφής στο μικροβίωμα του εντέρου και κατ’ επέκταση στο ανοσοποιητικό. Οι πρεβιοτικές φυτικές ίνες των φυτικών τροφών θρέφουν τα καλά βακτήρια στη μικροχλωρίδα του εντέρου, ώστε να μεταβολίσουμε καλύτερα τις τροφές που τρώμε και να απορροφάμε στο μέγιστο τις θρεπτικές ουσίες που καταναλώνουμε. Πλούσιες σε φυτικές ίνες, βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, οι φυτικές τροφές είναι άκρως σημαντικές για το ανοσοποιητικό και τις πεπτικές λειτουργίες –μην ξεχνάτε ότι το 80% του ανοσοποιητικού μας συνδέεται με το περιβάλλον του εντέρου. Καταναλώνοντάς τες, λοιπόν, έχουμε θετική επίδραση σε κάθε μας γεύμα, σε αντίθεση με την δυτικού τύπου διατροφή, πλούσια σε επεξεργασμένες τροφές, τεχνητά συστατικά, ζάχαρη, τηγανητά, κρέατα, που έχει ακριβώς την αντίθετη επίδραση στο μικροβίωμα.

Πηγές
1. David, L. A., Maurice, C. F., Carmody, R. N., Gootenberg, D. B., Button, J. E., Wolfe, B. E., . . . Turnbaugh, P. J. (2013). Diet rapidly and reproducibly alters the human gut microbiome. Nature, 505(7484), 559-563.
2. Shehata, A. A., Schrödl, W., Aldin, A. A., Hafez, H. M., & Krüger, M. (2012). The Effect of Glyphosate on Potential Pathogens and Beneficial Members of Poultry Microbiota In Vitro. Current Microbiology, 66(4), 350-358.