Κρέας, αυγά και μικροβίωμα

Έχω παρατηρήσει πολλές φορές πως η εμφάνιση ενός προβλήματος υγείας, μικρότερου ή μεγαλύτερου, είναι αυτή που μας πυροδοτεί ανησυχία και μας ενεργοποιεί συνήθως προς έναν πιο ισορροπημένο και προσεγμένο τρόπο ζωής και διατροφής, με πολλούς να στρέφονται προς τη φυτοφαγία και τη vegan διατροφή. Όταν όλα πάνε φαινομενικά καλά, δεν υπάρχει κάποιο εμφανές πρόβλημα βάρους και η ηλικία είναι σχετικά νεαρή, τότε οι περισσότεροι νομίζουν ότι είναι… άτρωτοι, με γερό ανοσοποιητικό έτοιμο για τα πάντα. Δυστυχώς, όμως, τα πράγματα δεν είναι πάντα ακριβώς έτσι.

Δεν έχει σημασία αν είναι κάποιος νεότερος ή μεγαλύτερος, άντρας ή γυναίκα, καπνιστής ή μη καπνιστής, με υψηλή ή χαμηλή αρτηριακή πίεση, υψηλή ή χαμηλή χοληστερόλη. Αν εντοπίζονται υψηλά επίπεδα του τοξικού μορίου TMAO (Ν-οξείδιο της τριμεθυλαμίνης) στο αίμα, τότε υπάρχει σημαντικά υψηλότερος κίνδυνος εμφράγματος, καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού ή θανάτου μέσα στην επόμενη τριετία, όπως αναφέρει βάσει ερευνών και ο Dr. Michael Greger M.D. FACLM στο nutritionfacts.org (1).

Από πού προέρχεται, λοιπόν, το TMAO; Πρόσφατα μιλήσαμε ξανά γι’ αυτό στο θέμα με τη διατροφή Paleo και το έντερο και όπως ανέφερα κι εκεί, η χολίνη σε τροφές όπως τα αυγά, μπορεί να μετατραπεί από τα εντερικά βακτήρια σε TMAO, το οποίο στη συνέχεια απορροφάται από τον οργανισμό. Κι όσο περισσότερα αυγά καταναλώνει κάποιος, τόσο περισσότερο ανεβαίνουν τα επίπεδα (2).

Λόγω της δομικής ομοιότητας μεταξύ καρνιτίνης και χολίνης, οι ερευνητές της Cleveland Clinic εξέτασαν αν η καρνιτίνη στο κόκκινο κρέας, τα ενεργειακά ποτά και τα συμπληρώματα μπορεί και πάλι να οδηγήσει σε παραγωγή TMAO (3). Όπως μπορείτε να δείτε και στο βίντεο του Dr Greger (4), αν δώσουμε σε όσους καταναλώνουν τακτικά κρέας μια μπριζόλα, τα επίπεδα TMAO εκτοξεύονται. Όσοι ακολουθούν μια αυστηρή plant-based διατροφή, μπορεί να ξεκινήσουν χωρίς TMAO στον οργανισμό τους, καθώς δεν καταναλώνουν κρέας αυγά και γαλακτοκομικά κι ακόμη κι αν καταναλώσουν μπριζόλα, δεν παράγεται TMAO. Ο λόγος είναι πιθανότατα η απουσία ύπαρξης των βακτηρίων που «τρώνε» τη μπριζόλα στο έντερό τους (5). Πράγματι, βρέθηκε ότι δεν παράγεται TMAO όταν δεν υπάρχουν βακτήρια που να το παράγουν στο έντερο κι αν κάποιος δεν καταναλώνει τακτικά κρέας, τότε δεν ευνοεί την ανάπτυξη αυτών των βακτηρίων.

Αυτό σημαίνει ότι όταν αναπτύξουμε ένα plant-based οικοσύστημα στο έντερό μας, τα βακτήρια δεν θα παράγουν TMAO, ακόμη κι αν καταναλώνουμε κρέας ενίοτε (6). Δεν γνωρίζουμε, ωστόσο, πόσο γρήγορα μεταβάλλονται τα βακτήρια στο έντερο, έπειτα από μια αλλαγή στη διατροφή μας, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται η κατάσταση δεν είναι «όλα ή τίποτα». Αν άντρες που ακολουθούν την μέση δυτική διατροφή, καταναλώσουν δυο λουκάνικα, αυγό, κράκερ τυριού, πριν και μετά από 5 ημέρες κατανάλωσης παρόμοιων γευμάτων υψηλών σε λιπαρά, η παραγωγή TMAO εκτοξεύεται ακόμη πιο ψηλά (7). Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι μόνο θέμα αν έχουμε τα «κακά» βακτήρια ή όχι, αφού όπως φαίνεται όσο περισσότερο τα θρέφουμε, τόσο περισσότερο αναπαράγονται.

Μια διατροφή χωρίς κρέας, από την άλλη, έχει φανεί ότι παρουσιάζει μεγάλη επίδραση στον ανθρώπινο μεταβολισμό (8). Αναλύοντας μόνο ένα δείγμα ούρων, μπορεί να φανεί τι είδους διατροφή ακολουθεί κάποιος, με βάση μετρήσεις όπως πόσο χαμηλά επίπεδα TMAO ανιχνεύονται σε χορτοφάγους. Ακόμη και αν αναλυθούν οι ίδιοι άνθρωποι που θα ακολουθούν εκ περιτροπής τρία διαφορετικά μοντέλα διατροφής, μπορεί να φανεί ποιος ακολουθεί διατροφή με υψηλή ή χαμηλή περιεκτικότητα σε κρέας ή καθόλου κρέας, με βάση τη χλωρίδα του εντέρου και τη δραστηριότητα αυτής έπειτα από δύο εβδομάδες σε διαφορετική δίαιτα (9). Φαίνεται, λοιπόν, ότι ορισμένες από τις ωφέλιμες επιδράσεις των φυτικών τροφών στον οργανισμό μας, προέρχονται από τις επιδράσεις που έχουν στα βακτήρια του εντέρου (10). Από την άλλη, η δυτικού τύπου διατροφή μπορεί να αυξήσει τη σχετική επάρκεια των ανεπιθύμητων βακτηρίων που παράγουν τοξικά μόρια όπως το TMAO.

Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που η φυτοφαγία έχει κερδίσει την αποδοχή ως μια διατροφική στρατηγική για την πρόληψη και τη διαχείριση ασθενειών (11). Αυτό συμβαίνει πιθανόν λόγω της μοναδικής εντερικής χλωρίδας με λιγότερα κακά βακτήρια που οδηγούν σε ασθένειες και περισσότερα καλά, που προστατεύουν τον οργανισμό. Κι ενώ μέχρι τώρα η επιστημονική κοινότητα πίστευε ότι η φυτοφαγία παρουσιάζει μικρότερους δείκτες καρδιαγγειακών παθήσεων λόγω της μικρότερης κατανάλωσης κορεσμένων λιπαρών και χοληστερόλης, φαίνεται ότι και τα χαμηλότερα επίπεδα TMAO παίζουν ρόλο.

Προσαρμόστε, συνεπώς, τη διατροφή σας αναλόγως, για να μείνετε μακριά από τον νούμερο ένα κίνδυνο σε άντρες και γυναίκες, τις καρδιαγγειακές παθήσεις –κι όχι μόνο.

Πηγές
1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23614584
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24944063
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23563705
4. https://nutritionfacts.org/video/how-to-develop-a-healthy-gut-ecosystem/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23778590
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25431999
7. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26265295
8. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20016880
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17022649
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24495527
11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25365383