Κετογονική δίαιτα: γιατί ΔΕΝ πρέπει να την ακολουθήσετε

Μέσα στο πλήθος των διαφόρων πλάνων δίαιτας που κυκλοφορούν, σίγουρα θα έχετε ακούσει και για την κετογονική, για την οποία, μάλιστα, με ρωτούν αρκετοί, ανάμεσά τους και πολλοί που έχουν στραφεί στη χορτοφαγία ή τον vegan τρόπο ζωής.

Ως κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, ποτέ δεν συνιστώ ένα προκαθορισμένο μοντέλο δίαιτας, αλλά με βάση τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα θέματα υγείας που αντιμετωπίζει ο ενδιαφερόμενος, προσπαθώ πάντα να του δημιουργήσω το πλάνο διατροφής που θα τον βοηθήσει. Επειδή, όμως, η κετογονική έχει απασχολήσει πολύ, ήθελα να την εξετάσω μεμονωμένα και να σας μεταφέρω την άποψη του πρώην Προέδρου του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, Dr. Kim Williams, με την οποία συμφωνώ απόλυτα: «Κανείς δεν πρέπει να ακολουθήσει την κετογονική δίαιτα, εκτός κι αν η απώλεια βάρους είναι πιο σημαντική γι’ αυτόν από την υγεία του».  

Τι συμβαίνει με αυτή τη δίαιτα; Καταρχάς να πούμε ότι η κετογονική είναι μια διατροφή που περιλαμβάνει μεγάλες ποσότητες λιπαρών και πολύ λίγους υδατάνθρακες, σε μια προσπάθεια να οδηγήσουμε τον οργανισμό σε «κέτωση». Κέτωση συμβαίνει όταν καταναλώνουμε πολύ λίγους υδατάνθρακες ή έχουμε να φάμε για πολλές ώρες, κάτι που μειώνει τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα και οδηγεί στην απελευθέρωση λιπαρών από τα λιποκύτταρα, προκειμένου να έχουμε την ενέργεια που χρειαζόμαστε και δεν έχουμε λάβει από το φαγητό. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το συκώτι γεμίζει λίπος, μετατρέποντας ένα μέρος του σε κετόνες. Τότε είναι που ο οργανισμός «καίει» κετόνες, βάζοντας το σώμα και τον εγκέφαλο σε μια διαδικασία να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.

Οι λάτρεις της κετογονικής δίαιτας τονίζουν την απώλεια βάρους που έχουν καταφέρει με αυτή, όπως και τη βελτίωση κάποιων σημείων που αφορούν τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Τα οφέλη της, όμως, είναι περιορισμένα, ενώ φαίνεται πως σε τελική ανάλυση είναι επιβλαβής.

Όπως τονίζει και ο Dr. Williams, η επιστήμη γύρω από την κετογονική δίαιτα είναι λάθος. Αν και η βασική ιδέα, ότι δηλαδή αλλάζουμε τις διατροφικές μας συνήθειες για να αλλάξουμε κάτι στον εαυτό μας είναι σωστή, το θέμα εν προκειμένω είναι ότι η δίαιτα αυτή το μόνο θετικό που προσφέρει είναι βραχυπρόθεσμη απώλεια βάρους (και όταν λέμε βραχυπρόθεσμη, εννοούμε 1 με 2 χρόνια) και ως συνέπεια της απώλειας βάρους, εφόσον χάνεται κοιλιακό λίπος, βελτιώνεται και η ευαισθησία στην ινσουλίνη, με βελτίωση του σακχάρου του αίματος.

Πέραν αυτών, όμως, υπάρχει πρόβλημα όσον αφορά το καρδιαγγειακό. Σύμφωνα με μια μεγάλη τυχαιοποιημένη μελέτη του 2007, η κετογονική δίαιτα αυξάνει τη θνητότητα κατά 22%. Μερικά χρόνια αργότερα, άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Heart Association, η οποία απομόνωσε τα άτομα που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή στο παρελθόν και ακολουθούσαν κετογονική δίιατα, έδειξε αύξηση κατά 53% στη θνητότητα.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτές οι μελέτες. Έχουν γίνει 13 με 16 μελέτες πάνω στο θέμα και η κατακλείδα είναι 31% αύξηση της θνητότητας, που σημαίνει ότι αυτή η διατροφή είναι κάτι που κάνεις μόνο αν το να χάσεις βάρος είναι πιο σημαντικό από την ίδια σου τη ζωή, όπως αναφέρει ο Dr. Williams.

O πρώην Πρόεδρος του Αμερικανικού Κολλεγίου Καρδιολογίας, αναφερόμενος και στις μελέτες για τα διάφορα μοντέλα διατροφής, ανέφερε ότι χρειάζονται τυχαιοποιημένες μελέτες με τουλάχιστον 50 άτομα σε κάθε γκρουπ, που θα συγκρίνουν την κετογονική δίαιτα, τη μεσογειακή διατροφή, τη χορτοφαγία και τον vegan τρόπο διατροφής, ώστε να δοθούν αποτελέσματα που είναι αξιόπιστα και μπορούν να σταθούν ως οδηγίες.

Ο Dr. Williams, ως vegan και ο ίδιος, αναφέρθηκε και σε μελέτες (όπως την Nurses Health Study) που αναφέρουν ότι δεν υπάρχουν ασφαλή ζωικά προϊόντα. Μπορεί το κοτόπουλο και το ψάρι να είναι πολύ πιο υγιεινά από το κόκκινο κρέας, αλλά όλα αυξάνουν το δείκτη θνητότητας κατά κάποιο ποσοστό. Ο γιατρός αναφέρει, μάλιστα δύο μεγάλες εκπλήξεις βάσει ερευνών: 1) ότι τα γαλακτοκομικά δεν σχετίζονταν με θάνατο από καρκίνο και 2) ότι τα αυγά ήταν χειρότερα από το επεξεργασμένο κόκκινο κρέας όσον αφορά τον καρκίνο.

Για την plant-based διατροφή ανέφερε επίσης ότι έχει τρομερή επίδραση στον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, τονίζοντας το δικό του παράδειγμα που από 140/90 όσο κατανάλωνε ζωικά προϊόντα, έπεσε στο 120/8 όταν μείωσε το αλάτι και στο104 από τότε που έγινε vegan, παρ’ όλο που η ηλικία του είναι μεγαλύτερη σε σχέση με την εποχή που είχε υψηλότερη πίεση.

Προτού, λοιπόν, κάνετε σημαντικές αλλαγές στη διατροφή σας και ακολουθήσετε δημοφιλή μοντέλα δίαιτας, επισκεφτείτε έναν ειδικό για να τον συμβουλευτείτε και να σας καθοδηγήσει. Μόνο έτσι θα μπορέσετε να εξασφαλίσετε ότι χάνοντας κιλά, δεν βλάπτετε ταυτόχρονα την υγεία σας.