Κεφίρ: τα οφέλη του και πώς να το φτιάξετε μόνοι σας

Ένας από τους τίτλους με τους οποίους συναντάμε συχνά το κεφίρ είναι «το μυστικό της μακροζωίας» και όλα δείχνουν ότι δεν είναι αυθαίρετος. Οι κάτοικοι του Καυκάσου, απ’ όπου προέρχεται, φαίνεται να είναι από τους μακροβιότερους του κόσμου και πολλοί αποδίδουν την υγεία τους στα οφέλη του κεφίρ, αφού το καταναλώνουν από τις νεαρές ηλικίες σαν νερό. Τι ακριβώς είναι όμως το κεφίρ και γιατί έχει τέτοιες επιδράσεις στην υγεία;

Το κεφίρ είναι ένας είδος ροφήματος που μπορεί να προκύψει από οποιοδήποτε είδος γάλακτος (αγελαδινό, κατσικίσιο, πρόβειο, σόγιας, καρύδας κ.ο.κ.), το οποίο υπόκειται σε ζύμωση με σπόρους κεφίρ, δηλαδή καλλιέργειες ζυμομυκητών και βακτηρίων γαλακτικού οξέος (προβιοτικά), που χαρίζουν στο ρόφημα αυτό την ιδιαίτερη αξία του. Οι οργανισμοί αυτοί περνούν στον οργανισμό μας, συμβάλλουν στην ισορροπία της χλωρίδας του εντέρου και εμποδίζουν την ανάπτυξη παθογόνων μικροβίων, παρέχοντάς μας προστασία.

Η δημιουργία του κεφίρ προέκυψε από τις προσπάθειες των ανθρώπων να διατηρήσουν και να επεξεργαστούν το γάλα και σήμερα θεωρείται ότι είναι πιο ισχυρό σε προβιοτικά από το γιαούρτι. Η γεύση του θυμίζει γιαούρτι σε πιο ρευστή μορφή, αλλά πιο πηχτή από αυτή του σκέτου γάλακτος. Ας δούμε, όμως, αναλυτικά τη διατροφική αξία και τα οφέλη του κεφίρ, όταν καταναλώνεται τακτικά, πριν το πιούμε στην υγειά μας!

Η διατροφική αξία του κεφίρ

Σε μια μερίδα 175ml, το κεφίρ αποδίδει περίπου 100 θερμίδες, 6 γραμμάρια πρωτεΐνης, περίπου το 20% του ασβεστίου και του φωσφόρου που χρειαζόμαστε καθημερινά, το 14% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης βιταμίνης Β12, το 19% της ριβοφλαβίνης (βιταμίνη Β2) που χρειαζόμαστε, όπως επίσης και βιταμίνη D, Ε, A, νιασίνη, σίδηρο, χαλκό και ψευδάργυρο. Οι υδατάνθρακες σε αυτή τη μερίδα φτάνουν τα 7-8 γραμμάρια και τα λιπαρά κυμαίνονται από 3-6 γραμμάρια, ανάλογα με το είδος γάλακτος που χρησιμοποιείται. Ακόμη, το κεφίρ περιέχει ποικιλία βιοενεργών συστατικών, συμπεριλαμβανομένων οργανικών οξέων και πεπτιδίων που συμβάλλουν στα οφέλη του.

Τα οφέλη του

Βελτιώνει την υγεία των οστών και μειώνει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης Χάρη στην περιεκτικότητά του σε ασβέστιο, αλλά και βιταμίνη Κ2, που παίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολισμό του ασβεστίου, κάνει καλό στα οστά και φαίνεται ότι συμβάλει στη μείωση κινδύνου καταγμάτων. Έρευνες σε ζώα, μάλιστα, έχουν δείξει ότι το κεφίρ μπορεί να αυξήσει την απορρόφηση ασβεστίου από τα κύτταρα των οστών κι έτσι να αυξήσει την πυκνότητά τους, αποτρέποντας κατάγματα.

Δρα κατά του καρκίνου

Τα προβιοτικά που συναντάμε σε προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση θεωρείται ότι μπορούν να παίξουν το ρόλο τους εμποδίζοντας την ανάπτυξη όγκων, μειώνοντας την πιθανότητα καρκινογόνων συνθέσεων και τονώνοντας το ανοσοποιητικό. Μελέτες έχουν δείξει, μάλιστα, ότι το κεφίρ μείωσε τον αριθμό των καρκινικών κυττάρων στο στήθος κατά 56% σε σύγκριση με το γιαούρτι που έφτασε το 14%, αν και όλα αυτά πρέπει να ερευνηθούν περαιτέρω σε ανθρώπους.

Κάνει καλό στο έντερο και βοηθά σε πεπτικά προβλήματα

Τα προβιοτικά στο κεφίρ, όπως είναι γνωστό, συμβάλλουν στην ισορροπία της εντερικής χλωρίδας και άρα στην υγεία του εντέρου, βοηθώντας σε περιπτώσεις διάρροιας και δυσκοιλιότητας, σε φλεγμονώδεις ασθένειες του εντέρου κ.ά. Ακόμη, μπορεί να συμβάλλει σε διάφορα πεπτικά προβλήματα, όπως στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, σε έλκη που προκύπτουν από μόλυνση από H. Pylori και μπορεί να ωφελήσει όσους έχουν πρόβλημα στην πέψη.

Υποστηρίζει την αποτοξίνωση του οργανισμού

Τα μεταλλαξιογόνα αποτελούν παράγοντες που μπορούν να μεταβάλλουν το DNA και βρίσκονται παντού στο περιβάλλον. Οι αφαλατοξίνες, για παράδειγμα, είναι τοξικές ουσίες που βρίσκονται στη φύση, σε τροφές και ανιχνεύονται σε πολλά φυτικά έλαια, στο σιτάρι, στο καλαμπόκι, στη σόγια, σε φιστίκια (γι’ αυτό άλλωστε και το φιστικοβούτυρο δημιουργεί σε πολλούς αλλεργίες και αντιδράσεις). Το κεφίρ, χάρη στα καλά του βακτήρια, μπορεί να απωθήσει τις αφαλατοξίνες και άλλες τοξίνες, διατηρώντας την υγεία.

Τονώνει το ανοσοποιητικό

Μελέτη του University College Cork της Ιρλανδίας συνέκρινε φαρμακευτικά σκευάσματα γαλακτοβάκιλλου (προβιοτικό) με συμβατικά αντιβιοτικά και τα δοκίμασε σε τρία μοντέλα ζώων παρόμοιων με τους ανθρώπους. Αυτό που ανακάλυψαν ήταν ότι στις παθήσεις τους, τα προβιοτικά είχαν θετική επίδραση που δρούσε προφυλακτικά. Οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα προβιοτικά λειτούργησαν το ίδιο καλά ή και καλύτερα σε κάποιες περιπτώσεις από τα αντιοβιοτικά, αντιμετωπίζοντας τον μολυσματικό παράγοντα και τα συμπτώματα.

Κάνει καλό σε αλλεργίες και άσθμα

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Immunology, το κεφίρ φάνηκε να έχει θετική επίδραση στις αλλεργίες και το άσθμα, με τους ερευνητές να αναφέρουν ότι παρουσιάζει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που θεωρούνται χρήσιμες στην πρόληψη του άσθματος.

Βελτιώνει τη δυσανεξία στη λακτόζη

Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά τα γαλακτοκομικά προϊόντα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το κεφίρ, μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους που παρουσιάζουν δυσανεξία στη λακτόζη. Ο λόγος είναι ότι η ζύμωση αλλάζει τη χημική σύσταση των τροφών, κάτι που συμβαίνει και στην περίπτωση των γαλακτοκομικών, ενώ περιέχουν ένζυμα που βοηθούν στη διάσπασή της. Το κεφίρ έχει σχετικά χαμηλή περιεκτικότητα σε λακτόζη και αν το καταναλώνουν σε μικρές ποσότητες όσοι έχουν δυσανεξία, μπορεί να βελτιώσουν την πέψη και την ανοχή στη λακτόζη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Dietetic Association. Μην ξεχνάτε ότι μπορείτε να φτιάξετε κεφίρ χωρίς καθόλου λακτόζη, αρκεί να χρησιμοποιήσετε μη γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως π.χ. γάλα καρύδας.

Πώς να φτιάξετε κεφίρ μόνοι σας

Το κεφίρ φτιάχνεται με τη βοήθεια των σπόρων κεφίρ, που είναι ένα σύνθετο συμβιοτικό μίγμα μικροοργανισμών, με καζεΐνη (πρωτεΐνη γάλακτος) που συγκρατεί ένας υδατοδιαλυτός πολυσακχαρίτης. Οι σπόροι μοιάζουν στην όψη σαν κομμάτια από κουνουπίδι κι έχουν διάφορα μεγέθη, από μέγεθος σπόρου, μέχρι φουντουκιού. Οι σπόροι αυτοί είναι που προκαλούν ζύμωση στο γάλα, ενσωματώνοντας τους φιλικούς μικροοργανισμούς κι όταν αργότερα το γάλα στραγγίζεται και οι σπόροι αφαιρούνται, το κεφίρ είναι έτοιμο.

Μπορείτε να αγοράσετε σπόρους κεφίρ είτε σε καταστήματα με είδη υγιεινής διατροφής, είτε online και στη συνέχεια:

• Βάζετε 1-2 κουταλιές σπόρους κεφίρ σε μια κανάτα. Όσο πιο πολλούς χρησιμοποιήσετε, τόσο πιο γρήγορα θα γίνει η καλλιέργεια.

• Προσθέτετε περίπου 2 φλιτζάνια ή παραπάνω βιολογικό γάλα, αφήνοντας κενό 3 εκατοστά στο πάνω μέρος.

• Τοποθετείτε επάνω ένα καπάκι και το αφήνετε για 12-36 ώρες σε θερμοκρασία δωματίου, χωρίς να το κουνήσετε.

• Όταν αρχίσει να είναι πιο συμπαγές, είναι έτοιμο. Στραγγίζετε το γάλα και ξεπλένετε τους σπόρους με νερό, για να τους χρησιμοποιήσετε στο επόμενο γάλα, με την ίδια διαδικασία.