Πώς να καταπολεμήσετε τη χρόνια φλεγμονή με τις κατάλληλες χορτοφαγικές τροφές και συμπληρώματα

Ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα έχω ταχθεί υπέρ της βιβλιογραφίας που ρίχνει φως στο ότι κάποιες φυτικές τροφές μπορούν να καταπολεμήσουν τη φλεγμονή, μια κατάσταση που θέτει τον οργανισμό σε αντίδραση, ώστε να αντιμετωπίσει ξένους «εισβολείς». Μια μεσογειακή διατροφή με κατεύθυνση τη χορτοφαγία, που περιλαμβάνει πολλά φρούτα, λαχανικά και όσπρια, και γενικά μια διατροφή που το 80% είναι προϊόντα μη επεξεργασμένα, μπορεί να καταπολεμήσει καταστάσεις φλεγμονής και θα δούμε ακριβώς τον τρόπο.

Τι συμβαίνει στις φλεγμονώδεις καταστάσεις;
Mια φλεγμονή μπορεί να μας χτυπήσει την πόρτα σε διάφορες περιπτώσεις, αλλά σήμερα θα μιλήσουμε για τις περιπτώσεις που η φλεγμονή συνιστά την αντίδραση του οργανισμού, όχι για να επιδιορθώσει μια βλάβη όπως σε έναν τραυματισμό, αλλά γιατί αντιλαμβάνεται κάποια όργανα και ιστούς ως «εισβολείς» και τους επιτίθεται. Τις περιπτώσεις, δηλαδή, των αυτοάνοσων νοσημάτων.

Στη ρευματοειδή αρθρίτιδα, για παράδειγμα, η φλεγμονή χτυπά στις αρθρώσεις, οι οποίες πρήζονται και πονούν, παρ’ όλο που δεν έχει προηγηθεί τραυματισμός. Σε ακόμη χειρότερες περιπτώσεις, η φλεγμονή μπορεί να συμβεί σε όλο το σώμα, σαν να βρίσκεται όλο το σύστημα σε συναγερμό, έτοιμο να επιτεθεί σε πιθανές μολύνσεις και να επιδιορθώσει τραυματισμούς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα κύτταρα απελευθερώνουν διάφορες ουσίες στο αίμα, οι οποίες διατηρούν τη φλεγμονή, την οποία, όμως, στην πραγματικότητα δεν χρειαζόμαστε εν προκειμένω. Αυτή η υπερβολική αντίδραση του οργανισμού παίζει ρόλο σε πολλά προβλήματα υγείας.

Η δυσβίωση του εντέρου, που μπορεί να προκληθεί π.χ. σε άτομα που γεννήθηκαν με καισαρική και δεν θήλασαν, που ακολουθούν λάθος διατροφή που επηρεάζει το μικροβίωμα του εντέρου κ.ο.κ., τα κάνει πιο επιρρεπή σε φλεγμονές και μπορεί να οδηγήσει σε αυτοάνοσες παθήσεις του εντέρου, όπως κοιλιοκάκη και νόσο του Crohn.

Μπορεί η διατροφή να πυροδοτήσει ή να καταπραΰνει τη φλεγμονή; Τροφές «φίλοι» και «εχθροί»
Πολλοί ασθενείς με χρόνια φλεγμονή και αυτοάνοσα νοσήματα με επισκέπτονται λόγω της εξειδίκευσής μου πάνω στο κομμάτι διατροφή και αυτοανοσία, αλλά και στη χορτοφαγία. Η αλήθεια είναι ότι η διατροφή μπορεί να παίξει μεγάλο ρόλο σε όλο αυτό. Σύμφωνα με έρευνες, έχει φανεί ότι ορισμένες τροφές πυροδοτούν τα συμπτώματα αρθρίτιδας, πιθανόν πυροδοτώντας φλεγμονή των ιστών που καλύπτουν τις αρθρώσεις.

Οι πιο συνηθισμένες τροφές που πυροδοτούν φλεγμονές είναι τα γαλακτοκομικά, το καλαμπόκι, το κρέας, το σιτάρι (με τη βρόμη και τη σίκαλη πολλές φορές να εντάσσονται στη λίστα), τα αυγά, τα αλλαντικά, οι επεξεργασμένες τροφές, τα τηγανητά, τα εσπεριδοειδή, οι πατάτες, οι ντομάτες, οι ξηροί καρποί, ο καφές και η ζάχαρη. Ορισμένα λιπαρά και έλαια ενδέχεται να παίξουν αυτό το ρόλο, ενώ όσον αφορά το κρέας, πρέπει να ξέρετε ότι περιέχει αραχιδονικό οξύ, το οποίο στον οργανισμό μετατρέπεται σε προσταγλαδίνη Ε2, η οποία πυροδοτεί τη φλεγμονή. Οι τροφές φυτικής προέλευσης, όμως, δεν περιέχουν αραχιδονικό οξύ, αν και ορισμένα μαγειρικά λάδια, όπως το καλαμποκέλαιο και το ηλιέλαιο, μπορεί να παράγουν προσταγλαδίνη Ε2. Αυτό που πρέπει να θυμάστε, είναι ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μπορεί να εμποδίσει τη δημιουργία φλεγμονής, όταν αυτή παρουσιάζεται χωρίς να χρειάζεται. Σύμφωνα, μάλιστα, με μελέτη του Πανεπιστημίου της Μινεσότα σε 285 ενήλικες, οι ερευνητές βρήκαν ότι όσο περισσότερα φρούτα και λαχανικά κατανάλωναν, τόσο μικρότερη ήταν οι φλεγμονή που παρουσίαζαν, με πολλές μελέτες να επιβεβαιώνουν το ίδιο. Μην ξεχνάτε ότι η μαύρη σοκολάτα με περιεκτικότητα σε κακάο από 75% και πάνω είναι «σύμμαχός» σας, ενώ ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση έχουν και το μπρόκολο, το κουνουπίδι και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.

Ο ρόλος των συμπληρωμάτων
Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν. Το λιναρέλαιο, για παράδειγμα, είναι πλούσιο σε άλφα-λινολενικό οξύ (ALA), το οποίο ανήκει στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα κι έχει ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Το συναντάμε επίσης στον λιναρόσπορο, στα καρύδια, στο tempeh, στα φύτρα σίτου, ενώ κάποιες ποσότητες υπάρχουν και σε κάποια φρούτα, λαχανικά και όσπρια. Ένα ακόμη λιπαρό οξύ, το GLA (γάμμα λινολενικό οξύ) της σειράς ωμέγα-6, βρίσκεται στο έλαιο νυχτολούλουδου, μποράγκο, μαύρου φραγκοστάφυλου, κάνναβης κ.λπ. Όλα αυτά μπορείτε να τα βρείτε σε καταστήματα με φυσικά, βιολογικά προϊόντα και καλό θα ήταν σε περιπτώσεις φλεγμονής να καταναλώνετε καθημερινά 1 κουταλιά της σούπας λιναρέλαιο και κάποιο από τα παραπάνω έλαια. Η βιταμίνη Ε είναι επίσης πολύ βοηθητική, καθώς προστατεύει από την οξείδωση άλλων ελαίων, ενώ οι ερευνητές έχουν μιλήσει και για τις αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του τζίντζερ. Αν, λοιπόν, ακολουθείτε μια σωστή διατροφή με βάση τις οδηγίες διατροφολόγου, επικεντρώνεστε σε φρούτα και λαχανικά και, αν χρειάζεται, λαμβάνετε συμπληρώματα φυσικών ελαίων, θα βοηθηθείτε πολύ σε περιπτώσεις φλεγμονής.