Καρκίνος του μαστού: η καλύτερη διατροφή για πρόληψη

Έχω συναντήσει πολλές γυναίκες στην επαγγελματική μου πορεία που είτε έχουν περάσει καρκίνο του μαστού, είτε έχουν βεβαρημένο ιστορικό και αναζητούν κάθε τρόπο πρόληψης, συμπεριλαμβάνοντας και τη διατροφή στην προσπάθειά τους, με καθοδήγηση διαιτολόγου-διατροφολόγου. Σε όλες τις παθήσεις και σε όλες τις προσπάθειες πρόληψης και διατήρησης της καλής μας υγείας, να θυμάστε πάντα ότι η διατροφή αποτελεί σημαντικό κομμάτι με τις περισσότερες περιπτώσεις να ωφελούνται από επιλογές που κινούνται στο πλαίσιο της χορτοφαγίας. Ο κυρίαρχος λόγος, στο κομμάτι του καρκίνου του μαστού, είναι τα φυτοθρεπτικά συστατικά που συναντάμε σε φυτικές τροφές και μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια.

Τι είναι τα φυτοθρεπτικά συστατικά
Τα φυτοθρεπτικά συστατικά είναι συστατικά που συναντάμε σε φυτά που δεν είναι ούτε βιταμίνες, ούτε μέταλλα, αλλά είναι πολύ σημαντικά για εμάς. Τα φυτά δημιουργούν φυτοθρεπτικά στοιχεία για να βοηθήσουν την άμυνά τους ενάντια στα ζωύφια του περιβάλλοντος και φαίνεται ότι καταναλώνοντας φυτά και φυτοθρεπτικά συστατικά βελτιώνουμε την άμυνά μας ενάντια σε μόρια που μπορούν να βλάψουν το DNA μας. Αν, για παράδειγμα, εκτίθεστε σε μια καρκινογόνα ουσία ή χημικό που μπορεί να βλάψει το DNA σας, τα φυτοθρεπτικά συστατικά συμβάλλουν στη μείωση της ζημιάς.

Κάτι που ακόμη πρέπει να ξέρετε είναι ότι αν ένα φυτό βρίσκεται σε πιεστικές από το περιβάλλον του συνθήκες, παράγει περισσότερα φυτοθρεπτικά στοιχεία. Αυτό σημαίνει ότι τα φρούτα και λαχανικά βιολογικής καλλιέργειας που έχουν να αντιμετωπίσουν περισσότερες απειλές, είναι πιο πλούσια σε φυτοθρεπτικά συστατικά, με μεγαλύτερο όφελος.

Τα φυτοθρεπτικά συστατικά τα βρίσκουμε σε λαχανικά, φρούτα, τσάι, βότανα και μπαχαρικά και στόχος είναι να λαμβάνουμε 8 με 10 μερίδες του μισού φλιτζανιού φρούτων και λαχανικών την ημέρα. Αν παρουσιάζετε σημάδια μεταβολικού συνδρόμου, τα φρούτα σας πρέπει να είναι περίπου 3 μερίδες από τις 8 με 10 της ημέρας κι όχι παραπάνω. Σημαντικό είναι, επίσης, να έχετε ποικιλία στο χρώμα στα φρούτα και τα λαχανικά σας, καθώς τότε θα εξασφαλίσετε ότι λαμβάνετε τα φυτοθρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε. Κόκκινα, πορτοκαλί, κίτρινα, πράσινα, μπλε/μοβ, άσπρα, όλα τα παραπάνω χρώματα θα ήταν ιδανικό να τα καταναλώνατε καθημερινά.

Αυτά είναι τα πιο σημαντικά φυτοθρεπτικά συστατικά
Χλωροφύλλη: βρίσκεται σε πράσινα λαχανικά.
Γλυκοσινολάτες: βρίσκονται στα σταυρανθή λαχανικά και τους δίνουν πικρή γεύση, ενώ έχουν προαποπτωτική δράση (η απόπτωση είναι ο προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος και είναι απαραίτητη ώστε να «ξεφορτωνόμαστε» τα κύτταρα που έχουν βλάβη. Αν δεν συμβαίνει απόπτωση σε επάρκεια, τότε τα κύτταρα αυξάνονται ανεξέλεγκτα, κάτι που συμβαίνει στον καρκίνο).
Ξανθοφύλλη: ανήκει στα καροτενοειδή και βρίσκεται στις γλυκοπατάτες, στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στο νεροκάρδαμο, στον αρακά, στις πιπεριές, στο παντζάρι.
Ισοφλαβόνες: τις συναντάμε στη σόγια και έχουν παρόμοια δομή με τα οιστρογόνα και μιμούνται τη δράση τους. Αν καταναλώνετε σόγια στην φυσική της μορφή (ενταμάμε, τόφου) και εξασφαλίζετε ότι δεν είναι μεταλλαγμένη, μπορεί να είναι βοηθητική για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού, ακόμη και για πολλές γυναίκες που έχουν περάσει καρκίνο. Υπάρχει μια ανησυχία για τις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση με καρκίνο του μαστού με θετικούς υποδοχείς οιστρογόνων ότι η σόγια μπορεί να αυξήσει τα οιστρογόνα στον οργανισμό, αλλά πολλές μελέτες αναφέρουν ότι δεν χρειάζεται να την αποβάλλουν από τη διατροφή τους. Σύμφωνα, μάλιστα, με μια από τις μεγαλύτερες έρευνες μέχρι σήμερα επί του θέματος, την  Shanghai Breast Cancer Survival Study, η κατανάλωση σόγιας φαίνεται να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου και μετάστασης, ανάμεσα σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού. Σε γενικές γραμμές, η μέτρια κατανάλωση σόγιας από τα παραδοσιακά της προϊόντα είναι ασφαλής και δυνητικά ωφέλιμη. Σημειώστε ότι η σόγια που προστίθεται σε προϊόντα του εμπορίου για αύξηση της πρωτεΐνης τους με τη μορφή υδρολυμένης πρωτεΐνης σόγιας δεν έχει μελετηθεί ακόμη επαρκώς.
Πολυφαινόλες: είναι αντιοξειδωτικά όπως η κερσετίνη, οι λιγνάνες, τα φλαβονοειδή.
Φλαβονοειδή: Περιλαμβάνουν τις κατεχίνες και τις επιγαλοκατεχίνες (ECGC) που βρίσκουμε στο πράσινο τσάι, τις ανθοκυανίνες από τα μούρα, τις φλαβονόλες στα κρεμμύδια και τη λαχανίδα. Τα φλαβονοειδή αποτρέπουν τον καρκίνο, αποτρέποντας την αγγειογέννεση, κατά την οποία δημιουργούνται νέα αιμοφόρα αγγεία από τα υπάρχοντα, ευνοώντας την ανάπτυξη του καρκίνου. Η πολλή αγγειογέννεση στον οργανισμό δεν είναι κάτι καλό και το πράσινο τσάι, τα σμέουρα, οι φράουλες και τα μύρτιλα περιέχουν φλαβονοειδή που δρουν κατά της.
Καροτενοειδή: τα βρίσκουμε σε κίτρινα/πορτοκαλί λαχανικά.

Οι κορυφαίες τροφές για την υγεία του στήθους
Ασιατικά μανιτάρια: τονώνουν το ανοσοποιητικό και αυξάνουν τα κύτταρα που καταπολεμούν λοιμώξεις.
Μπρόκολο και λαχανίδα: φροντίστε να τρώτε λίγο καθημερινά.
Ρόδι: Εμποδίζει την αγγειογέννεση και τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων.
Λιπαρά ψάρια: Οι σαρδέλες και ο σολομός είναι πλούσια σε ωμέγα-3 που μειώνουν τη φλεγμονή στον οργανισμό.
Λιναρόσπορος: είναι πλούσιος σε ωμέγα-3 και φυτικές ίνες.
Πράσινο τσάι: έχει αντιαγγειογενετικές ιδιότητες. Προτιμήστε το βιολογικό.
Φασόλια και φακές: είναι πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης και φυτικών ινών και εξαιρετικό υποκατάστατο του κρέατος.
Σκόρδα και κρεμμύδια: έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτοθρεπτικά στοιχεία.
Μούρα: είναι πλούσια σε φλαβονοειδή.
Φύκια (Nori): είναι τροφή πλούσια σε ιώδιο, εξαιρετική για την υγεία του στήθους.

Ποια συμπληρώματα κάνουν καλό (πάντα με τη συμβουλή ειδικού)
Βιταμίνη D: Περίπου 2000IU βιταμίνης D την ημέρα είναι μια καλή και ασφαλής δόση για τους περισσότερους ανθρώπους. Εξεταστείτε προτού ξεκινήσετε τα συμπληρώματα.
Προβιοτικά: Επιλέξτε ένα σκεύασμα που έχει ποικιλία καλών βακτηρίων. Πολλοί χρειάζονται τουλάχιστον 25-50 δισεκατομμύρια ενεργών μικροοργανισμών την ημέρα. Ξεκινήστε τα σταδιακά και αν έχετε δυσανεξία στα γαλακτοκομικά, επιλέξτε ένα που δεν παράγεται από αυτά.
Διινδολυμεθάνιο (DIM) και σουλφοραφάνη: είναι τα ενεργά συστατικά των σταυρανθών λαχανικών σε μορφή συμπληρώματος, για όσους δεν τα καταναλώνουν καθημερινά στη φυσική τους μορφή.
Ασβέστιο D-Glucarate: βοηθά τον οργανισμό να αποτοξινώσει τα οιστρογόνα. Μια τυπική δόση είναι στα 1000mg δυο φορές ημερησίως.
Ιχθυέλαιο: για την απαραίτητη λήψη ωμέγα-3 (EPA-DHA). Βεβαιωθείτε ότι λαμβάνετε τουλάχιστον 1000mg την ημέρα.
Βιταμίνες του συμπλέγματος Β: Επιλέξτε τις μεθυλιωμένες, γιατί κάποιοι άνθρωποι δεν μπορούν να επεξεργαστούν τις μη μεθυλιωμένες βιταμίνες Β και επίσης γιατί το μη μεθυλιωμένο συνθετικό φυλλικό οξύ μπορεί να συσσωρευτεί σε κάποιους οργανισμούς, δημιουργώντας  πιθανό κίνδυνο για καρκίνο. Αποφύγετε τις πολυβιταμίνες και τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β με συνθετικό φυλλικό οξύ (folic acid)  και προτιμήστε αυτές που έχουν μεθυλιωμένο φολικό οξύ ή σκέτο φολικό οξύ (folate).

Να θυμάστε ότι:
-Η ζάχαρη είναι μια επιβαρυντική τροφή σε περιπτώσεις καρκίνου και η αποφυγή της είναι η καλύτερη λύση. Σύμφωνα με έρευνες, τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζουν αυξημένες ανάγκες σε γλυκόζη και πολλαπλασιάζονται ανάλογα με τη συσσώρευσή της στον οργανισμό, γι’ αυτό φροντίστε να την κρατάτε υπό έλεγχο στη διατροφή σας.
-Τα γαλακτοκομικά είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, τα οποία έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης του συγκεκριμένου καρκίνου και γι’ αυτό η κατανάλωσή τους θα πρέπει να είναι προσεκτική. Όσον αφορά την ύπαρξη αντιβιοτικών και ορμονών στο γάλα, κάποιες μελέτες δείχνουν επίσης σύνδεση με αυξημένο κίνδυνο, γι’ αυτό προτιμήστε το βιολογικό ή φυτικό.
-Το φιλτραρισμένο νερό της βρύσης μας προστατεύει από διάφορα χημικά και τοξίνες που μπορεί να ανευρίσκονται σε αυτό, επικίνδυνες για την υγεία και εν δυνάμει καρκινογόνες. Αποφύγετε, τα πλαστικά μπουκάλια που περιέχουν επίσης χημικές ουσίες, όπως BPA, και προτιμήστε να γεμίζετε με φιλτραρισμένο νερό γυάλινα ή μεταλλικά μπουκάλια.