Σόγια, φυτοοιστρογόνα και μακροζωία: τι ισχύει

Επικρατεί μια σύγχυση όσον αφορά τα φυτοοιστρογόνα στη διατροφή, τα οποία πολλοί διαπιστώνω ότι τα φοβούνται, τα αποφεύγουν και τα συνδέουν με καρκίνο, χωρίς, όμως, στην ουσία να γνωρίζουν περί τίνος πρόκειται. Ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στην κλινική διατροφή, τα αυτοάνοσα και τη φλεγμονή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, έχω βρεθεί συχνά με ασθενείς που μου θέτουν αυτό το ερώτημα και ειδικά από γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.

Τα φυτοοιστρογόνα, λοιπόν, αποτελούν φυτικές ενώσεις που παρουσιάζουν ομοιότητα σε μοριακό επίπεδο με τα οιστρογόνα (μια ορμόνη που παρατηρείται σε σημαντικά μεγαλύτερη ποσότητα στο γυναίκειο φύλο σε σχέση με το αντρικό) και εμφανίζουν κάποιου βαθμού οιστρογονική δραστηριότητα. Εντοπίζονται σε διάφορες φυτικές τροφές, με κυρίαρχη τη σόγια και τα προϊόντα της, αλλά και σε τροφές όπως η ολική άλεση, τα ρεβίθια, το σκόρδο και ο λιναρόσπορος και παρ’ όλο που πολλοί τα αντιμετωπίζουν με φόβο, συνδέοντάς τα με «ορμόνες», στην πραγματικότητα, η κατανάλωσή τους έχει σχετιστεί με πολλά οφέλη για την υγεία, με κυρίαρχα τον έλεγχο των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης, τη βελτίωση της αρτηριακής πίεσης, την πρόληψη της οστεοπόρωσης, με ρόλο και στη σεξουαλική υγεία.

Νέα αναφορά της Nurses’s Health Study και της follow-up Health Professionals Study, η οποία περιλάμβανε 200.000 άντρες και γυναίκες που παρακολουθούνταν για 34 χρόνια, επιβεβαίωσε για ακόμη μια φορά τα οφέλη της κατανάλωσης τέτοιων τροφών. Τα αποτελέσματα έδειξαν, συγκεκριμένα, ότι η υψηλότερη πρόσληψη φυτοοιστροφόνων, όπως ισοφλαβόνες, λιγνάνες και κουμαρίνες που συναντάμε στις παραπάνω τροφές, συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνητότητας από όλες τις αιτίες, καρδιαγγειακές και άλλες παθήσεις, με λιγότερο ξεκάθαρο συσχετισμό με θνητότητα από καρκίνο. Η κατανάλωση τόφου, γάλακτος σόγιας, ολικής άλεσης και τσαγιού σχετίστηκαν με μικρότερο κίνδυνο θνητότητας από όλες τις αιτίες -καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο και άλλα αίτια. Η κατανάλωση λιναρόσπορου και του ελαίου του σχετίστηκαν επίσης με μικρότερο κίνδυνο θνητότητας από όλα τα αίτια, ενώ γενικότερα υπήρξε συσχετισμός δοσολογίας-απόκρισης, με τη μεγαλύτερη πρόσληψη να φέρνει και μεγαλύτερο όφελος.

Υπάρχουν διάφοροι πιθανοί μηχανισμοί που εξηγούν τα ευρήματα σχετικά με τα οφέλη, όπως η ικανότητα των φυτοοιστρογόνων να μειώνουν τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, να βελτιώνουν την ενδοθηλιακή λειτουργία, να υποστηρίζουν την επιδιόρθωση του DNA, να βελτιώνουν τα επίπεδα των λιπιδίων και του μεταβολισμού και να ωφελούν το μικροβίωμα του εντέρου.

Αντί, λοιπόν, να φοβάστε τα φυτοοιστρογόνα, ίσως είναι μια καλή στιγμή να τα γνωρίσετε καλύτερα, μέσα από τις παραπάνω φυτικές τροφές.

Πηγές
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-22nd-january-2023-e9a17dc4085d

https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0002916522105332