Φυτοφαγία, κάλιο και νεφρική νόσος

Παραδοσιακά, η διατροφή που συστηνόταν σε ανθρώπους με νεφρική νόσο ήταν χαμηλή σε κάλιο. Αυτή η αντίληψη βασιζόταν σε παλιότερες έρευνες και συχνά οδηγούσε σε λανθασμένες υποθέσεις που δεν φαίνεται να ανταποκρίνονται στα νέα ευρήματα. Στην πραγματικότητα, νέες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο, συμπεριλαμβανομένης και της νεφρικής ανεπάρκειας, δεν ωφελούνται καθόλου από τον περιορισμό των φυτικών τροφών με στόχο τη μείωση του καλίου στη διατροφή, ενώ γενικότερα το κάλιο που λαμβάνουμε από τις τροφές δεν σχετίζεται με το κάλιο του ορού, κάτι που οφείλεται στην επίδραση των φυτικών ινών στην απορρόφηση καλίου στο παχύ έντερο, στην αλκαλική επίδραση των φρούτων και λαχανικών στη μεταβολική οξέωση (όταν μειώνεται το pH του σώματος λόγω της κατακράτησης οξέων ή της απώλειας ρυθμιστικών διττανθρακικών) και στη βιοδιαθεσιμότητα του καλίου από φυτικές τροφές.

Όλα αυτά προκύπτουν από μια εξαιρετική αναφορά του Dr Shivam Joshi, νεφρολόγου, και των συνεργατών του, οι οποίοι πρωτοστατούν στο θέμα της φυτοφαγίας και της νεφρικής νόσου –δημοσίευση υπάρχει και από την Shireen Kassam των UK Plant-based Health Professionals με τους οποίους συνεργάζομαι.

Όπως φαίνεται, λοιπόν, η κλασική συμβουλή της αποφυγής ή μείωσης του καλίου μέσα από τη διατροφή και τις φυτικές τροφές σε περιπτώσεις υπερκαλιαιμίας δεν είναι πια βάσιμη, καθώς υπάρχει πολύ μικρή διασύνδεση μεταξύ του καλίου σε φυτικές τροφές και του κινδύνου υπερκαλιαιμίας σε άτομα με νεφρική νόσο. Αντιθέτως, υπάρχουν πολλαπλά οφέλη στην κατανάλωση πλήθους και ποικιλίας φυτικών τροφών.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που δείχνουν γιατί το κάλιο στις φυτικές τροφές δεν αλλάζει σημαντικά τα επίπεδα στο αίμα. Η υψηλή περιεκτικότητα των τροφών σε φυτικές ίνες σημαίνει ότι τελικά απορροφάται λιγότερο κάλιο και αποβάλλεται περισσότερο με τα κόπρανα, ενώ ταυτόχρονα η μεταφορά μέσω του εντέρου είναι πιο γρήγορη, μειώνοντας την απορρόφηση του καλίου. Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι γενικότερα περισσότερο αλκαλικές τροφές από τα ζωικά παράγωγα, τα οποία είναι πιο όξινα κι αυτό μπορεί επίσης να βελτιώσει τη μεταβολική οξέωση, κρατώντας για παράδειγμα το pH του αίματος μέσα σε φυσιολογικό πλαίσιο. Η πρόληψη της μεταβολικής οξέωσης βοηθά στη διατήρηση των επιπέδων καλίου σε φυσιολογικό πλαίσιο και επιπρόσθετα η βιοδιαθεσιμότητα του καλίου σε φυτικές τροφές είναι γενικά χαμηλότερη σε σχέση με τις ζωικές τροφές, φτάνοντας περίπου το 60-70%.

Τα οφέλη της κατανάλωσης περισσότερων φυτικών τροφών σε άτομα με νεφρική νόσο περιλαμβάνουν λιγότερη δυσκοιλιότητα, χαμηλότερη αρτηριακή πίεση, καλύτερη έλεγχο της γλυκόζης, περισσότερη ισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου, χαμηλότερα επίπεδα φωσφορικού άλατος, μειωμένη ανάγκη για φάρμακα και μείωση της θνητότητας. Τα οφέλη, μάλιστα, έχουν διαπιστωθεί ακόμη και σε αυτούς που κάνουν αιμοκάθαρση.

Οι επικεφαλής της μελέτης, λοιπόν, συμπεραίνουν ότι θα πρέπει να επανεξεταστούν οι οδηγίες για χαμηλή πρόσληψη καλίου από φυτικές τροφές, που μειώνουν τα φρούτα και τα λαχανικά από τη διατροφή των ασθενών, συστήνοντας μια διατροφή ισορροπημένη και πιο πράσινη.

Πηγές
https://www.jrnjournal.org/article/S1051-2276(22)00013-9/pdf
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-20th-february-2022-13ac84fdef8d