Νέα έρευνα: φυτοφαγία ή μεσογειακή διατροφή για απώλεια βάρους;

Κόντρα στην τάση που επιβάλει ψητό κοτόπουλο με σαλάτα σχεδόν καθημερινά για απώλεια βάρους, κάτι που δεν ανήκει καν στα πρότυπα της μεσογειακής διατροφής που θέλει ποικιλία φρούτων, λαχανικών, ξηρών καρπών κ.ο.κ., άλλη μια έρευνα έρχεται να επιβεβαιώσει ότι δεν χρειάζεται να τρώτε κοτόπουλο κάθε μέρα για να χάσετε βάρος και ότι το μικροβίωμα του εντέρου παίζει για ακόμη μια φορά σημαντικό ρόλο. Ως διαιτολόγος-διατροφολόγος θεωρώ πάρα πολύ σημαντικό να εξηγώ στους ανθρώπους γιατί πρέπει να τρώνε ή να μην τρώνε κάτι, πώς τους επηρεάζει, ώστε να έχουν επίγνωση για τις επιλογές τους, είτε πρόκειται για απώλεια βάρους, είτε για προβλήματα υγείας, αυτοάνοσα νοσήματα κ.ο.κ. Κι αυτή εδώ η μελέτη είναι μια καλή ευκαιρία να δούμε τα πράγματα αναλυτικά.

Στην εν λόγω έρευνα, λοιπόν, που δημοσιεύτηκε στο Journal of Obesity and Weight Loss, πραγματοποιήθηκε περαιτέρω ανάλυση σε προηγούμενη έρευνα δημοσιευμένη στο Journal of the American College of Nutrition από την Physicians Committee for Responsible Medicine, που αφορούσε τη vegan και τη μεσογειακή διατροφή για απώλεια βάρους και καρδιομεταβολικούς παράγοντες κινδύνου.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, 62 υπέρβαροι συμμετέχοντες ακολούθησαν vegan ή μεσογειακή διατροφή για 16 εβδομάδες, όπου έπειτα από την πρώτη περίοδο 4 εβδομάδων, άλλαξαν τη διατροφή από το ένα είδος στο άλλο. Να σημειώσω εδώ ότι η μεσογειακή διατροφή προέκυπτε από τη μελέτη PREDIMED και περιλάμβανε 50 γραμμάρια ελαιόλαδο καθημερινά. Η vegan διατροφή περιλάμβανε κατά μέσο όρο 75% υδατάνθρακες, 15% πρωτεΐνη και 10% λιπαρά από φυτικές πηγές, χωρίς πρόσθετο λάδι, με τη συμπλήρωση βιταμίνης Β12. Το βάρος του σώματος, η αρτηριακή πίεση, η σύνθεση του σώματος, η αντίσταση στην ινσουλίνη και η ανοχή στη γλυκόζη μετρούνταν πριν και μετά την κάθε φάση, ώστε να υπάρχει αξιολόγηση με βάση τη διατροφή.

Στην πρώτη ανάλυση της μελέτης, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η πρόσληψη λιπαρών στην ομάδα της μεσογειακής διατροφής ήταν το 43% των θερμίδων, ενώ στη vegan ομάδα το 17%. Παρ’ όλο που οι συμμετέχοντες μπορούσαν να τρώνε όσο ήθελαν, η vegan ομάδα κατανάλωνε περίπου 500 θερμίδες λιγότερες την ημέρα, παρουσίαζε μεγαλύτερη πρόσληψη φυτικών ινών και χαμηλότερη κορεσμένων λιπαρών και χοληστερίνης. Η vegan ομάδα έχασε 6 κιλά κατά μέσο όρο, ενώ η ομάδα που ακολουθούσε τη μεσογειακή διατροφή δεν έχασε καθόλου κιλά. Ακόμη, η vegan ομάδα παρουσίασε σημαντική μείωση στο λίπος του σώματος και το σπλαχνικό λίπος και σημαντική βελτίωση στην ολική και LDL χοληστερίνη στο αίμα και στην ευαισθησία στην ινσουλίνη. Αυτές οι μετρήσεις δεν μεταβλήθηκαν στην ομάδα που ακολούθησε μεσογειακή διατροφή. Και οι δύο ομάδες, ωστόσο, παρουσίασαν μείωση στην αρτηριακή πίεση, με μεγαλύτερη επίδραση της διατροφής στην ομάδα της μεσογειακής διατροφής.

Η τρέχουσα δευτερεύουσα ανάλυση εξέτασε την απώλεια βάρους και τις αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου στους συμμετέχοντες. Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες σε vegan διατροφή έχασαν κατά μέσο όρο 6 κιλά, τα οποία ήταν κυρίως λίπος, σε σχέση με τη μη σημαντική απώλεια βάρους που προέκυψε στην ομάδα που ακολουθούσε μεσογειακή διατροφή. Διακριτές αλλαγές παρατηρήθηκαν και στο μικροβίωμα του εντέρου σε συμμετέχοντες στην ομάδα vegan και μεσογειακής διατροφής. Ορισμένες από αυτές τις αλλαγές συνδέθηκαν με την απώλεια βάρους, ωστόσο, δεν προβλέπονταν απαραίτητα από την πρότερη βιβλιογραφία. Μειωμένη αναλογία βακτηρίων Bacteroidetes και Firmicutes, για παράδειγμα, παρατηρείται συχνά σε υπέρβαρους ανθρώπους, με αύξηση στα Bacteroidetes να σχετίζεται με πιο υγιές βάρος.

Και στις δύο ομάδες, ωστόσο, τα Bacteroidetes μειώθηκαν σημαντικά, ενώ αυξήθηκε η αναλογία Firmicutes προς Bacteroidetes. Τα βακτήρια Prevotella, που συνδέονται με την υψηλή κατανάλωση φυτικών ινών αυξήθηκαν και στις δύο ομάδες, αλλά όχι σημαντικά. Υπήρχε, επίσης, μια όχι σημαντική αύξηση στην επάρκεια του Faecalibacterium prausnitzii στη vegan διατροφή, η οποία αντικατοπτρίζει την υψηλότερη πρόσληψη ανθεκτικού άμυλου. Τα Proteobacteria μειώθηκαν στη vegan διατροφή, κάτι που συνάδει με προηγούμενα δεδομένα που συνδέουν τη μείωση αυτή με απώλεια βάρους.

Συνολικά, η vegan διατροφή οδήγησε σε μεγαλύτερη απώλεια βάρους, εν μέρει λόγω της χαμηλότερης πρόσληψης θερμίδων, παρά την απουσία περιορισμών στο όριο των θερμίδων ή τις μερίδες, αλλά και λόγω της μεγαλύτερης απώλειας λιπώδους μάζας.

Η απώλεια βάρους συνδέθηκε με αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου και παρ’ όλο που δεν ήταν όλες οι αλλαγές προβλεπόμενες από τη βιβλιογραφία, συνολικά όμως εξέφρασαν μια μετάβαση σε μια πιο πλούσια σε φυτικές ίνες plant-based διατροφή με βακτήρια που σχετίζονταν με την παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσου, τα οποία παρουσιάζουν πλήθος οφελών για την υγεία.

Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33544066/
https://www.omicsonline.org/open-access/weight-loss-is-associated-with-changes-in-gut-microbiome-a-randomized-crossover-trial-comparing-a-mediterranean-and-a-lowfat-vegan-115941.html
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-17th-october-2021-9beee0e3e7bd