Φυτοφαγία και λιπώδες ήπαρ

Πιθανόν σε κάποια εξέταση άνω κοιλίας να έχει ανευρεθεί τυχαία σε πολλούς από εσάς λιπώδης διήθηση στο συκώτι, την οποία ο γιατρός σας εξήγησε ότι είναι κάτι συνηθισμένο και σας ζήτησε να περπατάτε περισσότερο και να προσέξετε τη διατροφή σας. Η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος είναι μια από τις πιο συνηθισμένες ηπατικές διαταραχές σήμερα και στην Ελλάδα υπολογίζεται στο 15-20% και ουσιαστικά είναι η συσσώρευση λίπους στα ηπατοκύτταρα, κάτι που συνδέεται με την αύξηση των περιπτώσεων μεταβολικού συνδρόμου και των σχετικών ασθενειών, όπως διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία κ.ο.κ. Κι ομολογώ ότι αν και είναι ένα συχνό εύρημα, λίγοι με επισκέπτονται ως διαιτολόγο-διατροφολόγο με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, για να τους βοηθήσω με τη διατροφή τους για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Το γεγονός, όμως, ότι το συκώτι είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματός μας μετά το δέρμα και βοηθά στην αποθήκευση ενέργειας, στην πέψη της τροφής και στην απομάκρυνση των τοξινών από τον οργανισμό σημαίνει ότι πρέπει να του δίνουμε ιδιαίτερη προσοχή.

Τα καλά νέα είναι ότι η διατροφή μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. Πιο συγκεκριμένα, η επίδραση της χορτοφαγίας εξετάστηκε από την Tzu Chi Health Study στην Ταϊβάν, η οποία περιλάμβανε 2127 μη χορτοφάγους και 1273 χορτοφάγους που δεν κάπνιζαν, δεν έπιναν αλκοόλ και δεν παρουσίαζαν λοίμωξη με ηπατίτιδα Α ή Β.

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι χορτοφάγοι είχαν 21% μικρότερο κίνδυνο να αναπτύξουν μη αλκοολική λιπώδη διήθηση στο ήπαρ και μάλιστα φάνηκε ότι αντικαθιστώντας μια μερίδα σόγια με μια μερίδα κρέας ή ψάρι σχετιζόταν με 12-13% αυξημένο κίνδυνο, ενώ η αντικατάσταση μιας μερίδας ολικής άλεσης με μια μερίδα επεξεργασμένων δημητριακών, φρούτων και χυμών έδειξε αύξηση του κινδύνου 3-12%.

Σε μελέτη που περιλάμβανε 18.345 ενήλικες από τις ΗΠΑ, από το 2005 έως το 2010 (National Health and Nutrition Examination Survey) παρατηρήθηκε ότι ένα υψηλό σκορ στη φυτοφαγία σχετιζόταν με 21% μείωση του κινδύνου για μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος. Να σημειώσω εδώ, όμως, ότι στην ίδια έρευνα, ένα μη ισορροπημένο φυτοφαγικό μοντέλο διατροφής με πολλές επεξεργασμένες τροφές, τηγανητά και επεξεργασμένους υδατάνθρακες, όχι μόνο δεν παρείχε προστασία, αλλά αντιθέτως αύξανε τον κίνδυνο.

Μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Οκτώβριο του 2022 στο Nutrients και που αποτελεί την τελευταία που εξετάζει την επίδραση μιας ισορροπημένης φυτοφαγικής διατροφής έδειξε και πάλι ενδιαφέροντα στοιχεία. Οι ερευνητές ανέλυσαν δεδομένα από μια διεθνή μελέτη με 3900 ενήλικες συμμετέχοντες από τις ΗΠΑ και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μια ισορροπημένη plant-based διατροφή σχετιζόταν με 36% μείωση του κινδύνου μη αλκοολικής λιπώδους νόσου του ήπατος με ορισμένα οφέλη –αλλά όχι όλα- να συνδέονται με ένα πιο υγιές βάρος του σώματος.

Οποιαδήποτε, λοιπόν, αλλαγή προς μια κατά βάση φυτοφαγική διατροφή μπορεί να έχει όφελος, ενώ ταυτόχρονα οφέλη φαίνονται και όταν οι ερευνητές προσπαθούν να αναβαθμίσουν τη μεσογειακή διατροφή σε πιο «πράσινη» με περισσότερες φυτικές τροφές, λιγότερο κρέας, περισσότερους ξηρούς καρπούς και πράσινο τσάι.

Λιπώδες ήπαρ και καφές: μπορεί να προστατέψει;
Κάτι ακόμη που μπορεί να παίξει ρόλο στη μείωση του κινδύνου λιπώδους διήθησης και άλλων διαταραχών του ήπατος είναι και η κατανάλωση καφέ. Σε πρόσφατη μετα-ανάλυση, 7 μελέτες με 71.787 συμμετέχοντες 20-70 ετών αναλύθηκαν και φάνηκε ότι η τακτική κατανάλωση καφέ μείωνε τον κίνδυνο κατά 23%, ενώ στο πλαίσιο 4 μελετών με 1338 συμμετέχοντες 20-70 ετών, υπήρξε 32% μείωση κινδύνου ηπατικής ίνωσης σε άτομα που είχαν ήδη διαγνωστεί με μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος. Η κατανάλωση καφέ, επίσης, έχει φανεί στο παρελθόν ότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ηπατικού καρκίνου, με την ποσότητα να εντοπίζεται περίπου στα 3 φλιτζάνια την ημέρα.

Φυσικά, να πούμε ότι η κατανάλωση καφέ δεν είναι απαραίτητη για καλή υγεία, αλλά αν ωστόσο τον απολαμβάνετε, έχετε αυτό το πιθανό όφελος.

Tips για υγιές συκώτι
-Περιορίστε τις θερμίδες σας. Μείωση 500-1000 θερμίδων την ημέρα μπορεί να έχει εξαιρετικό αποτέλεσμα στην πρόληψη, αλλά και τη βελτίωση της νόσου. Ο στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη μείωσης θερμίδων να οδηγήσει σε τουλάχιστον 10% απώλειας σωματικού βάρους.

-Μειώστε ή αποφύγετε την πρόσληψη κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος

-Μειώστε τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες και ειδικά τη φρουκτόζη

-Αυξήστε τις φυτικές ίνες μέσω της κατανάλωσης φρούτων, λαχανικών, ολικής άλεσης και οσπρίων

-Αντικαταστήστε τα κορεσμένα λιπαρά οξέα με μονοακόρεστα και πολυακόρεστα

-Αποφύγετε τη μέτρια και μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ σε περιπτώσεις παχυσαρκίας, ύπαρξης λιπώδους διήθησης και άλλων μεταβολικών παραγόντων. Η αποχή συστήνεται σε ασθενείς με προχωρημένη ίνωση.

-Ο καφές μπορεί να έχει προστατευτικό ρόλο στην ανάπτυξη μη αλκοολικής λιπώδους διήθησης

Διαβάστε περισσότερα κι εδώ.

Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36235752/
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-15th-january-2023-32b59fb755d5
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32920163/