Εμμηνόπαυση: θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ή φυτοφαγία;

Η εμμηνόπαυση είναι μια πολύ ευαίσθητη φάση στη ζωή μιας γυναίκας με πολλαπλά συμπτώματα που μπορεί να είναι από λίγο έως πολύ δυσάρεστα, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες, με καθοδήγηση από τον γιατρό τους, να στρέφονται προς τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης ουσιαστικά είναι αυτό που λέει και η φράση, μια θεραπεία όπου οι ορμόνες που βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα κατά τη φάση που φτάνουμε στην εμμηνόπαυση (οιστρογόνα, προγεστερόνη) υποκαθίστανται, ούτως ώστε να ανακουφιστούν τα συμπτώματα που προκαλεί η διακοπή της περιόδου. Δεν είναι λίγες οι γυναίκες που έχουν απευθυνθεί και σε εμένα, ως διαιτολόγο-διατροφολόγο, για να βρούμε μια λύση μέσω της διατροφής και της φυτοφαγίας για συμπτώματα όπως εξάψεις, νυχτερινή εφίδρωση, αλλαγές διάθεσης, κολπική ξηρότητα, μειωμένη διάθεση για σεξ. Τα περισσότερα από τα συμπτώματα εξαλείφονται με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο σίγουρα δυσκολεύουν την καθημερινότητα για αρκετές γυναίκες.

Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα αποτέλεσε για πολλές γυναίκες θεραπεία εκλογής, όμως, υπάρχουν δεδομένα και έρευνες που δείχνουν ότι το όφελος που προκύπτει από τη χρήση ορμονών δεν αφορά όλες τις γυναίκες, ενώ υπάρχουν κάποιοι περιορισμοί. Συγκεκριμένα, παλιότερη μελέτη του 2004 έδειξε ότι η θεραπεία με οιστρογόνα ενδέχεται να έχει όφελος σε νέες γυναίκες που βρίσκονται μέχρι 5 χρόνια από τη διακοπή της περιόδου κι όχι σε όλες τις γυναίκες και για μακρά χρονικά διαστήματα, καθώς ενέχει κινδύνους. Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης όταν αυτή χορηγείται ανεξέλεγκτα σχετίζονται με μικρή αύξηση της πιθανότητας για καρκίνο του μαστού, θρόμβους, καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό.

Σύμφωνα, μάλιστα, με νέες οδηγίες που έχουν δημοσιευτεί στο JAMA, η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης φαίνεται να μην έχει κανένα όφελος στην πρόληψη χρόνιων παθήσεων. Η δήλωση από την U.S. Preventive Services Task Force αναφέρει ότι η χρήση του συνδυασμού προγεστερόνης και οιστρογόνων σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο επιθετικού καρκίνου του μαστού, εγκεφαλικού, φλεβική θρομβοεμβολική νόσο, άνοια, πρόβλημα στη χολή και ακράτεια ούρων.

Ο ρόλος της φυτοφαγίας
Ποια είναι, λοιπόν, η καλύτερη μέθοδος για τον έλεγχο των συμπτωμάτων στην εμμηνόπαυση; Νέα μελέτη από την Physicians Committee έδειξε ότι μια φυτοφαγική διατροφή πλούσια σε σόγια είναι κατά 88% εξίσου αποτελεσματική με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης (70%-90%) όσον αφορά τη μείωση των εξάψεων που παρουσιάζονται στην εμμηνόπαυση, χωρίς τους παρελκόμενους κινδύνους στην υγεία.

Στο πλαίσιο της μελέτης, οι εξάψεις στην ομάδα παρέμβασης –η οποία ακολούθησε για 12 εβδομάδες vegan διατροφή με χαμηλά λιπαρά και μαγειρεμένα φασόλια σόγιας (1/2 φλιτζάνι 86 γραμμαρίων καθημερινά)- μειώθηκαν κατά 88% σε σχέση με το 34% της ομάδας ελέγχου, η οποία δεν άλλαξε διατροφικές συνήθειες. Οι εξάψεις καταγράφονταν με συσκευή ως προς την συχνότητα και τη σοβαρότητα, ενώ τα ψυχολογικά, σεξουαλικά, φυσικά και αγγειοκινητικά συμπτώματα αξιολογήθηκαν με ερωτηματολόγιο. Στη διάρκεια αυτή, μάλιστα, το 50% της ομάδας δεν ανέφερε καθόλου εξάψεις μέτριας ή σοβαρής έντασης, ενώ μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρήθηκαν και στα υπόλοιπα συμπτώματα μέσω του ερωτηματολογίου.

Δείτε περισσότερα για τη διατροφή στην εμμηνόπαυση εδώ και μιλήστε με ειδικό, ώστε να σας βοηθήσει εξατομικευμένα προκειμένου να αντιμετωπίσετε φυσικά αυτά τα συμπτώματα μιας δύσκολης, αλλά και μοναδικής περιόδου της ζωής μιας γυναίκας.

Πηγές

US Preventive Services Task Force, Mangione CM, Barry MJ, Nicholson WK, et al. Hormone therapy for the primary prevention of chronic conditions in postmenopausal persons: US Preventive Services Task Force Recommendation Statement. JAMA. 2022;328(17):1740-1746. doi:10.1001/jama.2022.18625

Barnard ND, Kahleova H, Holtz DN, et al. A dietary intervention for vasomotor symptoms of menopause: a randomized, controlled trial. Menopause. Published online October 18, 2022. doi:10.1097/GME.0000000000002080