Διατροφή και παιδί: Πώς θα πείσετε τα παιδιά να τρώνε υγιεινά φαγητά;

Παρακολουθώ με το γιο μου ένα φοβερό επεισόδιο «Τσάρλι και Λόλα» όπου η μικρή Λόλα δεν τρώει με τίποτα… σχεδόν τίποτα! Το μότο της μικρής ηρωίδας είναι «ποτέ, μα ποτέ, δεν θα φάω ντομάτες!». Ο αδελφός της όμως ο Τσάρλι είχε τη φαεινή ιδέα να «βαφτίσει» όλα τα λαχανικά, όπως τον αρακά ως «πράσινες σταγόνες βροχής» ή τα καρότα ως «πορτοκαλί ραβδιά από τον Δία» ή τον πουρέ πατάτας ως «αφράτα σύννεφα». Και η Λόλα ξεκίνησε να τα τρώει γιατί όλα της φαίνοταν νόστιμα!

Τελικά κάθε παιδί έχει το κουμπί του και υπάρχει τρόπος να μάθει να τρώει υγιεινά φαγητά, αρκεί εμείς οι γονείς να είμαστε υπομονετικοί και εφευρετικοί. Τα παιδιά που καταναλώνουν υγιεινά τρόφιμα μπορεί να αντιμετωπίσουν λιγότερα προβλήματα βάρους στο μέλλον. Το ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας έχει υπερδιπλασιαστεί σε παιδιά και τριπλασιαστεί σε εφήβους κατά τα τελευταία 30 χρόνια, έτσι ώστε από το 2010, περισσότερο από το ένα τρίτο των παιδιών και των εφήβων είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Γι΄αυτό και το να τρέφονται υγιεινά μπορεί να τα βοηθήσει. Όμως γιατί τα παιδιά απεχθάνονται ορισμένα τρόφιμα και πώς μπορούμε οι γονείς να τα παρακινήσουμε να τρώνε όχι μόνο την ντομάτα, αλλά κι όλα τα λαχανικά και τις υγιεινές τροφές; Σας έχω μερικές ιδέες!

Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τις προτιμήσεις των παιδιών;

Τα παιδιά προτιμούν τις γλυκές και αλμυρές γεύσεις καθώς και την umami, η οποία είναι κάτι περισσότερο από μια πικάντικη γεύση. Πιστεύεται ότι αυτές οι γεύσεις έχουν εξελιχθεί για να βοηθήσουν τα παιδιά να προσανατολίζονται σε τροφές που περιέχουν ενέργεια. Κατά τη γέννησή τους τα βρέφη έχουν την τάση να απορρίπτουν το ξινό και το πικρό, προστατεύοντας ενστικτωδώς έτσι τον οργανισμό τους από κάτι τοξικό ή δηλητηριώδες. Ενώ η γεύση διαφέρει από παιδί σε παιδί, οι προτιμήσεις για αυτές τις βασικές γεύσεις είναι ίδιες:  Στην κορυφή είναι τα γλυκά και τα λιπαρά τρόφιμα και στο τέλος τα λαχανικά. Αυτό επαληθεύεται και από διάφορες μελέτες.

Με ποιον τρόπο μπορούν να μάθουν τα παιδιά να αγαπούν τα υγιεινά τρόφιμα;

1 Δώστε τους ξανά και ξανά το ίδιο: Τα νήπια και τα παιδιά προσχολικής ηλικίας φοβούνται να δοκιμάσουν νέες τροφές, μάλιστα κάποια παιδιά περισσότερο από κάποια άλλα. Για να τα αποδεχτούν χρειάζεται να τα εκθέτετε συνεχώς στο τραπέζι (βάζετε πάντα σαλάτα, έχετε λαχανικά συνοδευτικά στο πιάτο σας). Χρειάζεται να το βλέπουν και να συνηθίζουν στη θέα των χορταρικών και των πράσινων λαχανικών.

2 Μην τα δωροδοκείτε: Δεν χρειάζεται να πείσετε το παιδί να φάει το μπρόκολο με το να το δωροδοκήσετε μετά με την αγαπημένη του καραμέλα. Το παιδί δεν συνδέει την υγιεινή διατροφή με κάτι υγιεινό αλλά το αντιμετωπίζει ως μια ανταμοιβή για την πρόσπαθειά του να φάει, όχι επειδή ήθελε πραγματικά να το φάει αλλά επειδή ήθελε να σας κάνει το χατήρι. Κάτι τέτοιο μπορεί μακροπρόθεσμα να οδηγήσει τα παιδιά να μισήσουν τα λαχανικά.

3 Μη βάζετε δίπλα στο αγαπημένο του φαγητό το μπρόκολο! Αν το παιδί βλέπει στα ζυμαρικά και το μπρόκολο αυτό που θα φάει θα είναι μόνον τα ζυμαρικά αγνοώντας ή γκρινιάζοντας για το λαχανικό που βρέθηκε στο πιάτο του. Όταν εισάγετε νέες τροφές κάντε το με λιγότερο «ανταγωνιστικό» τρόπο. Δοκιμάστε να κόψετε λαχανικά και φτιάξτε ένα νόστιμο ντιπ και προσφέρετέ τα ως σνακ πριν από το δείπνο, όταν δηλαδή τα παιδιά είναι αρκετά πεινασμένα.

4 Απολαύστε τα δικά σας λαχανικά μπροστά στο παιδί σας. Να είστε ενθουσιασμένοι με το φαγητό σας. Το παράδειγμα είναι πάντα πολύ δυνατό στα μικρά παιδιά. Μην ξεχνάτε, είστε το πρότυπό τους!

5 Πάρτε τα μαζί σας στη λαική ή στο σούπερ μάρκετ: Αφήστε το να διαλέξει εκείνο κάποια λαχανικά και να συμμετέχει στη διαδικασία επιλογής και στην αγορά.

6 Μαγειρέψτε μαζί υγιεινές τροφές: Υπάρχει έρευνα που επιβεβαιώνει ότι όταν τα παιδιά αναλαμβάνουν έναν πιο ενεργό ρόλο βοηθώντας στην προετοιμασία των γευμάτων, οι υγιεινές τροφές είναι πιο ελκυστικές και λιγότερο τρομακτικές στα μάτια τους.

7 Κάντε υπομονή: Το βασικό μυστικό είναι αυτό! Μην περιμένετε μέσα σε μια μέρα να φάει όλα τα λαχανικά, τα φρούτα και το κινόα που αγοράσατε. Η αποδοχή των τροφίμων δεν είναι άμεση από το παιδί. Οι δοκιμές πρέπει να γίνονται και να ξαναγίνονται. Μία μία κάθε φορά. Τα παιδιά μάλιστα μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 10 φορές να δοκιμάσουν την ίδια τροφή ώστε να την προτιμήσουν. Οπότε χωρίς φωνές, απειλές, γκρίνιες, παρακάλια ή δωροδοκίες βάζετε την υγιεινή τροφή στο πιάτο και περιμένετε. Κάποια στιγμή, στο απότερο μέλλον, θα το φάει, να είστε σίγουροι!