Τελικά μπορεί η διατροφή να αντιστρέψει ασθένειες;

Μια ερώτηση που προκύπτει συχνά μεταξύ ασθενών και επιστημόνων είναι αν το DNA μας είναι κάτι σαν προδιαγεγραμμένη μοίρα ή αν μπορούμε να προλάβουμε ή ακόμη και να αντιστρέψουμε ασθένειες, με μια σωστά σχεδιασμένη, εξατομικευμένη διατροφή, που μπορεί να ενισχύσει το μικροβίωμα του εντέρου, το ανοσοποιητικό και γενικότερα να προσφέρει αυτά που χρειάζεται ο οργανισμός, για να καταπολεμήσει μια ασθένεια. Με την εμπειρία μου με ασθενείς εδώ και πολλά χρόνια, έχω ζήσει αρκετές σοβαρές παθήσεις, από διαβήτη μέχρι καρκίνο και από αυτοάνοσα μέχρι Πάρκινσον που έχουν περάσει από όλα τα στάδια: είτε βοηθήθηκαν στα συμπτώματα, είτε έμειναν σταθεροί για μεγάλο διάστημα, είτε μπόρεσαν ακόμη και να αντιστρέψουν καταστάσεις, ακολουθώντας διατροφικά πλάνα με στόχο τη μείωση της φλεγμονής. Υπάρχουν, μάλιστα, κάποιοι ασθενείς μου που θέλουν να μοιραστούν την εμπειρία τους και κυρίως την επιτυχία τους με την υιοθέτηση της εξατομικευμένης διατροφής που τους σχεδίασα, οπότε θα έχουμε κάποια στιγμή μελλοντικά εδώ στο μπλογκ τις προσωπικές ιστορίες/επιτυχίες τους, που σίγουρα θα ενθαρρύνουν πολύ κόσμο και το κυριότερο, ίσως τον ωθήσουν να βοηθήσει τον εαυτό του όσο πιο φυσικά μπορεί, παράλληλα με την αγωγή του.

Μέχρι τότε, όμως, δανείζομαι μια πολύ όμορφη απάντηση στην παραπάνω ερώτηση, αν είμαστε έρμαια ή όχι του DNA μας, μέσα από το βιβλίο του Eric Adams “Healthy at Last: A Plant-Based Approach to Preventing and Reversing Diabetes and Other Chronic Illnesses”, ο οποίος καταγράφει τη δική του ιστορία, που έχει δημοσιευτεί και στο nutritionstudies.org του T. Colin Campbell. Σήμερα θα ρίξουμε μια ματιά σε αποσπάσματα από το βιβλίο του και την εμπειρία του, που θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πολλά πράγματα.

Ο συγγραφέας, λοιπόν, αναφέρει ότι ξαφνικά έπαθε διαβήτη, κάτι που όριζε από εκείνη τη στιγμή κι έπειτα τη ζωή του κάθε στιγμή, αφού σε κάθε περίσταση αναρωτιόταν αν είναι ασφαλής.

Αρχικά υπάκουσε τις οδηγίες του γιατρού του, ο οποίος του έδωσε φάρμακα για το υπόλοιπο της ζωής του κι έμαθε να ζει με εξασθενημένη όραση. Έπειτα, όμως, ήρθαν οι παρενέργειες των φαρμάκων, δηλαδή μια γενικευμένη κόπωση και αίσθημα ναυτίας στο στομάχι. Συν τοις άλλοις, τα χάπια δεν βοηθούσαν σε πόνους που ξεκίνησαν μετά την ηλικία των 40 και ο συγγραφέας ένιωθε ότι σταδιακά η ζωή του φθίνει.

Αναφέρει, μάλιστα, ότι ο διαβήτης υπήρχε στην οικογένειά του, όπως συμβαίνει με πολλούς Αφροαμερικανούς, με τη θεία του να πεθαίνει στα 57 από επιπλοκές και τη μητέρα του να κάνει ενέσεις ινσουλίνης. Ως παιδί, αναφέρει ότι μεγάλωσε σε μια οικογένεια, όπου υπήρχε ένα φάρμακο για κάθε πάθηση: για την αρτηριακή πίεση, για το σάκχαρο, για τη χοληστερίνη κ.ο.κ. και πλέον, στην ηλικία των 56 φαινόταν ότι είχε έρθει και η δική του σειρά. Ο ίδιος, όμως, ο οποίος από σπουδές και αστυνομικός περιπολίας έγινε αρχηγός της Αστυνομίας και είχε στόχο κάποια μέρα να γίνει δήμαρχος της Νέας Υόρκης, αποφάσισε κάποια στιγμή ότι δεν θα ζούσε τη ζωή του με ένα κουτάκι φάρμακα. Σίγουρα θα υπήρχε καλύτερος τρόπος. Πιο υγιεινός.

Ρωτώντας τον γιατρό του, η απάντηση που πήρε ήταν πως αν έχανε βάρος και έπαιρνε τα φάρμακά του, θα μπορούσε να ελέγξει τον διαβήτη του ώστε να μην χειροτερέψει. Αυτό ήταν το καλύτερο που θα μπορούσε να περιμένει. Ο ίδιος, όμως, δεν το δέχτηκε, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι υπάρχουν κάποια πράγματα, που απλώς δεν μπορείς να τα δεχτείς. Όπως η κακή υγεία.

Η οικογένειά του και ο γιατρός του πίστευαν ότι ο διαβήτης είναι γραμμένος στο DNA κάποιων ανθρώπων, συνήθως με οικογενειακό ιστορικό και συμβαίνει συχνά, ειδικά σε Αφροαμερικανούς. Ήταν, όμως, πράγματι μια χρόνια ασθένεια καταγεγραμμένη στο DNA του;

Ο ρόλος της διατροφής
Ο συγγραφέας αναφέρει ότι λόγω των βαρδιών της δουλειάς του, δεν έκανε ποιοτικές διατροφικές επιλογές, με τα fast food να πρωταγωνιστούν στη διατροφή του και μάλιστα σε καθημερινή βάση. Εύκολα, φθηνά, γρήγορα και comfort γεύματα, τα οποία προτίμησε ως μέρος της διατροφής του για χρόνια, με τα φρούτα και τα λαχανικά να μην είναι προτεραιότητά του. Λόγω και της φύσης της δουλειάς του ως αστυνομικός, χρειαζόταν φαγητό που θα τον χαλάρωνε και όπως αναφέρει και ο ίδιος, θα τον έκανε να νιώσει καλά, θα τον βοηθούσε να διαχειριστεί όλα αυτά που βίωνε καθημερινά εν ώρα εργασίας. Περιγράφει χαρακτηριστικά την εμπειρία του με την 11η Σεπτεμβρίου ως φύλακας των εργατών που αναζητούσαν και έσωζαν ανθρώπους, όπου η συναισθηματική φόρτιση δεν έδινε περιθώρια να σκεφτεί τη διατροφή του και θεωρούσε το φαγητό ως μηχανισμό υποστήριξης. Ακόμη και αργότερα στη ζωή, όταν υπηρέτησε στη Γερουσία της Νέας Υόρκης, βασιζόταν στο ίδιο comfort food.

Αυτό το comfort food, όμως, όσο κι αν του παρείχε συναισθηματική στήριξη, είχε αρχίσει να κυριεύει τον οργανισμό του. Ο ίδιος περιγράφει πως πρώτα άρχισε να παίρνει κιλά, έπειτα να αισθάνεται πόνους, αρχικά ήπιους έπειτα πιο έντονους. Ένιωθε πόνο στη μέση όποτε σηκωνόταν από το κρεβάτι, τα πόδια του πονούσαν καθώς κατέβαινε στο μετρό κι ένα αίσθημα κόπωσης τον ταλαιπωρούσε συνεχώς. Θεωρούσε πως όλα αυτά αποτελούν φυσιολογικό κομμάτι της γήρανσης και έπεισε τον εαυτό του ότι όλα αυτά ήταν «μέσα στο παιχνίδι». Μέχρι την ημέρα που ξύπνησε χωρίς να βλέπει καλά και το στομάχι του να είναι σαν να έχει καταπιεί οξύ. Ο στομαχόπονος αποδείχτηκε ότι ήταν έλκος, αλλά η όρασή του θα παρέμενε πιθανότατα επιβαρυμένη για το υπόλοιπο της ζωής του, με τις εξετάσεις του να δείχνουν διαβήτη, με την γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη του να φτάνει 17% όταν οι φυσιολογικές τιμές είναι από 4 έως 5,6%. Το υψηλό του σάκχαρο είχε βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία πίσω από τα μάτια κι έτσι προκλήθηκε η μερική απώλεια όρασης. Ο γιατρός του, μάλιστα, του είπε πως με τέτοια τιμή είναι θαύμα που δεν είναι σε κώμα. Τότε ήρθε η συνταγογράφηση της ινσουλίνης και πλήθος άλλων φαρμάκων, με τον γιατρό να του δηλώνει πως ο διαβήτης είναι πολύ συνηθισμένος στους Αφροαμερικανούς και θα πρέπει να συνηθίσει τα φάρμακα.

Ο συγγραφέας, όμως, άρχισε να το ψάχνει. Βρήκε μια έρευνα του Dr. Caldwell Esselstyn Jr. της Cleveland Clinic, ο οποίος 30 χρόνια πίσω είχε εφαρμόσει plant-based διατροφή με ανεπεξέργαστες τροφές σε 21 ασθενείς με σοβαρή καρδιοπάθεια, με αποτέλεσμα να καταφέρει να ανατρέψει την ασθένεια σχεδόν σε όλους, ώστε να αποφευχθούν εμφράγματα και τις αρτηρίες τους να επανέρχονται. Τότε ήταν και η πρώτη φορά που έμαθε γι’ αυτού του είδους τη διατροφή: μια διατροφή που αποτελείται από φυσικές, φυτικές τροφές, χωρίς πρόσθετα χημικά και επεξεργασία. Τρόφιμα ολόκληρα και βιολογικά, όπως μας τα δίνει η φύση: φρούτα, λαχανικά, όσπρια, ξηροί καρποί, σπόροι. Χωρίς τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Δηλαδή τίποτα από όλα αυτά που είχε συνηθίσει να τρώει όλα τα προηγούμενα χρόνια.

Ψάχνοντας βρήκε κι άλλες έρευνες, όπως αυτή του Dr. Neal Barnard της Physicians Committee for Responsible Medicine. Η ομάδα του πήρε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και τους έδωσε διατροφή μόνο με φυσικές, ανεπεξέργαστες τροφές, χωρίς ζωικά. Εντός μερικών εβδομάδων, οι συμμετέχοντες είδαν πολύ σημαντικές βελτιώσεις στην υγεία τους, με απώλεια βάρους, βελτίωση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη και πτώση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης. Σε ορισμένες περιπτώσεις δεν υπήρχε ίχνος της ασθένειας. Δεν χρειάστηκε κάτι παραπάνω. Η απόφαση είχε παρθεί, έχοντας στο μυαλό του πέρα από τη δική του υγεία, της μητέρας του, αλλά και της αδερφής του που είχε προδιαβήτη, όπως και της συντρόφου του.

Μίλησε με τον Dr. Esselstyn στο τηλέφωνο, ο οποίος του εξήγησε τη φιλοσοφία της Plant-based διατροφής και του ανέλυσε πόσο ευπροσάρμοστος είναι ο ανθρώπινος οργανισμός, αν του το επιτρέψουμε. Του εξήγησε ότι ο διαβήτης τύπου 2 είναι μια ασθένεια που προκύπτει από τον τρόπο ζωής, καθώς παίρνοντας βάρος από μια κακή διατροφή, το λίπος συσσωρεύεται στα κύτταρά μας, μπλοκάροντας την ινσουλίνη από το να μεταφέρει γλυκόζη στα κύτταρα. Τα πράγματα χειροτερεύουν όταν ακολουθεί κάποιος μια διατροφή με πολλά λιπαρά, με πολύ κρέας και γαλακτοκομικά. Τα λιπαρά από τις τροφές περνούν στο αίμα, φράζοντας τα μυϊκά κύτταρα και αποτρέποντας την ινσουλίνη από το να κάνει τη δουλειά της. Ο Dr. Esselstyn του είπε πως αν μπορέσει να αφαιρέσει το λίπος από τον οργανισμό του και τα ζωικά λιπαρά από τη διατροφή του, θα μπορούσε να αντιστρέψει πλήρως τον διαβήτη.

Ο δρόμος προς την υγεία
Λίγες εβδομάδες αργότερα, βρέθηκε σε σεμινάριο στο Cleveland, ανάμεσα σε εκατοντάδες ανθρώπους που υπέφεραν από χρόνιες παθήσεις και έψαχναν απεγνωσμένα τον τρόπο να γίνουν καλύτερα. Κι ενώ στην αρχή υπήρχε σκεπτικισμός για το πώς θα μπορεί ο ίδιος και η σύντροφός του να περάσει από το αγαπημένο του fast food στη φυτοφαγία, όλα ανατράπηκαν πολύ σύντομα, ειδικά όταν ανακάλυψαν ότι υπάρχουν πολύ περισσότερες επιλογές από μερικά χόρτα και λαχανικά που είχαν στο μυαλό τους μέχρι τότε.

Το επόμενο βήμα ήταν να καθαρίσουν την κουζίνα τους από κάθε επιβαρυντικό τρόφιμο, επεξεργασμένο και ζωικής προέλευσης κι έπειτα να πάνε για ψώνια: φρέσκα φρούτα, λαχανικά, καστανό ρύζι και άλλες φυσικές τροφές. Ο στόχος ήταν αφού γινόταν ο ίδιος πιο υγιής μέσω της διατροφής, να έκανε και το Μπρούκλιν πιο ασφαλές από άποψη υγείας.

Η πρώτη εβδομάδα ήταν εξαιρετική δύσκολη και με μεγάλη δύναμη ψυχής κατάφερε με τη σύντροφό του να μην ενδώσει στα αγαπημένα του fast food. Σαλάτες με μαύρα φασόλια, τόφου, ντομάτες, μπρόκολο και σάλτσα ταχίνι ήταν πλέον μια από τις επιλογές. Καρότα με χούμους για τη συνέχεια και ενταμάμε ή trail mix για σνακ. Μήλα, μπανάνες και όλων των ειδών τα φρούτα μπήκαν στη διατροφή του κι όποτε ένιωθε πείνα, απλώς έτρωγε κάτι φυτικό. Ο Dr. Esselstyn άλλωστε του είχε τονίσει ότι η φυτοφαγία δεν σημαίνει πείνα –απεναντίας! Μπορούσε να φάει όσο ήθελε και πάλι να χάσει βάρος και να αντιστρέψει τον διαβήτη.

Με τη σύντροφό του επαναπροσδιόρισαν τη μαγειρική τους φιλοσοφία, παίρνοντας συνταγές και μετατρέποντάς τες σε φυτοφαγικές. Σχεδόν άμεσα, το έξτρα λίπος στο σώμα του άρχισε να μειώνεται. Έπειτα από μια εβδομάδα αναφέρει ότι άλλαξε θέση στη ζώνη του και σε δύο εβδομάδες τα ρούχα του άρχισαν να σακουλιάζουν επάνω του. Η διαφορά άρχισε να γίνεται αισθητή στον κόσμο, με πολλούς να πιστεύουν ότι έχει κάποια αρρώστια και αδυνατίζει. Λόγω του ότι έχανε πολύ βάρος, το σώμα του δεν προλάβαινε να προσαρμοστεί κι έτσι το δέρμα του χαλάρωνε γύρω από τους μυς. Όλα, όμως, ήταν προσωρινά και ο ίδιος ένιωθε πολύ πιο υγιής, με περισσότερη ενέργεια, ενώ η όρασή του επανήλθε πλήρως τις επόμενες εβδομάδες. Μέσα σε δυο μήνες φυτοφαγίας έχασε 16 κιλά.

Επιστρέφοντας στον γιατρό του για εξετάσεις, έτριβε τα μάτια του. Η γλυκοζυλιωμένη του ήταν κάτω από 6 και ο γιατρός του είπε ότι δεν έχει ξαναδεί τόσο καλή ανταπόκριση στα φάρμακα. Ο συγγραφέας, όμως, είχε ήδη σταματήσει να παίρνει φάρμακα εδώ κι ένα μήνα. Το ίδιο συνέβαινε και στη σύντροφό του, η οποία έχασε 15 κιλά και έριξε την γλυκοζυλιωμένη της σε σημείο που δεν ήταν πλέον σε προδιαβήτη. Η χοληστερίνη της έπεσε σε φυσιολογικά επίπεδα και η ενέργειά της είχε επανέλθει.

Και οι δυο τους ήταν πλέον υγιείς, έχοντας αντιστρέψει μια ασθένεια που ο γιατρός τους είχε πει ότι δεν αντιστρέφεται. Και κάπως έτσι, ο Eric Adams αφιέρωσε τη ζωή του στο να βοηθήσει και τους υπόλοιπους να βρουν την υγεία τους, μέσα από τη θέση του ως πρόεδρος του Μπρούκλιν, ενθαρρύνοντας γιατρούς να δίνουν διατροφικές οδηγίες στους ασθενείς τους, λανσάροντας προγράμματα για  Plant-based διατροφή και ιατρική, προωθώντας την ιδέα για πιο υγιεινά σχολικά γεύματα και το μοντέλο διατροφής που βοήθησε τον ίδιο και την οικογένειά του. Μπήκε στη λίστα με αυτούς που τα κατάφεραν και απέδειξαν ότι οι διατροφικές μας επιλογές μπορούν ακόμη και να αντιστρέψουν ασθένειες, γεμίζοντας ελπίδα και τους υπόλοιπους.