Η διατροφή-ασπίδα κατά του καρκίνου του δέρματος

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας τύπος καρκίνου ο οποίος αναπτύσσεται στο δέρμα και οφείλεται σε ανάπτυξη ανώμαλων κυττάρων, που έχουν την ικανότητα να εισβάλουν ή να εξαπλώνονται σε άλλα μέρη του σώματος. Περισσότερο από 90% των περιπτώσεων εμφάνισης αυτού του καρκίνου προκαλούνται από την έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου και από το 2010 ευθύνεται για 80.000 θανάτους το χρόνο, με το κακοήθες μελάνωμα να είναι υπεύθυνο για το 75% όλων των θανάτων σχετιζόμενων με το καρκίνο του δέρματος. Το ευχάριστο είναι ότι ενώ πριν από 30 χρόνια η θνησιμότητα των ατόμων με μελάνωμα έφτανε το 80%, τώρα έχει πέσει αρκετά.

Όπως είναι γνωστό, το αντηλιακό όταν βρισκόμαστε στον ήλιο είναι απαραίτητο για την προστασία μας, όπως και η αποφυγή του τις μεσημεριανές ώρες, που σημαίνει ότι δεν πρέπει να ξεχνιόμαστε στην ηλιοθεραπεία το καλοκαίρι.

Εκτός, όμως, από τις παραπάνω γνωστές οδηγίες, έχετε κι άλλον ένα σύμμαχο με το μέρος σας: τη διατροφή. Αν και οι έρευνες βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο, είναι ελπιδοφόρες και μαζί με τη μείωση της έκθεσης στον ήλιο, μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου.

Μεγάλο κομμάτι της έρευνας βασίζεται στους μεσογειακούς λαούς, οι οποίοι παρά τον ήλιο και την έκθεσή τους σε αυτόν, παρουσιάζουν μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης μελανώματος π.χ. από τους Αμερικάνους. Οι Έλληνες, μαζί με τους Ιταλούς και τους Ισπανούς παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά εκδήλωσης και ο λόγος είναι το πιο σκουρόχρωμο δέρμα τους και ότι δεν εκτίθενται απότομα στον ήλιο, λόγω της συνεχούς ηλιοφάνειας της χώρας.

Ερευνώνται, όμως, ταυτόχρονα και οι διατροφικές επιλογές των λαών αυτών και κατά πόσο μπορεί να παίζουν ρόλο στην προστασία τους από τον καρκίνο του δέρματος. Τα φρούτα, τα λαχανικά, το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα φρέσκα βότανα βρέθηκε ότι μπορεί να μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος κατά 50% σε μια ιταλική μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο International Journal of Epidemiology.

Οι ερευνητές αναφέρονται στα αντιοξειδωτικά της διατροφής, ουσίες που βοηθούν ενάντια στις κυτταρικές βλάβες που δημιουργούνται από την υπεριώδη ακτινοβολία του ήλιου. Όταν οι UV ακτίνες βλάπτουν τα κύτταρα του δέρματος, αυτά απελευθερώνουν μόρια οξυγόνου που ονομάζονται ελεύθερες ρίζες. Αν οι ελεύθερες ρίζες προκαλέσουν βλάβη στο DNA, μπορούν να το μεταβάλλουν και τα κύτταρα του δέρματος να γίνουν καρκινικά και να πολλαπλασιαστούν. Τα καλά νέα είναι ότι αν φροντίσουμε να έχουμε μεγάλη ποσότητα αντιοξειδωτικών στον οργανισμό μας, οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να εξουδετερωθούν κι έτσι να εμποδίσουν ή έστω να καθυστερήσουν την ανάπτυξη καρκίνου.

Ακόμη, υπάρχουν έρευνες που κοιτούν τις «αντι-αγγειογενείς» ιδιότητες των τροφών. Τι σημαίνει αυτό; Η βλάβη που προκαλεί ο ήλιος στο δέρμα οδηγεί στην αύξηση νέων αιμοφόρων αγγείων, με μια διαδικασία που ονομάζεται αγγειογένεση, που αποτελεούν τροφή για τα καρκινικά κύτταρα. Οι «αντι-αγγειογενείς» ουσίες σε τροφές, όμως, αφήνουν τα καρκινικά κύτταρα να πεινάσουν, εμποδίζοντάς τα από το να μεγαλώσουν και να γίνουν επικίνδυνα. Ορισμένες τροφές, συμπεριλαμβανομένων των ψαριών που είναι πλούσια σε ωμέγα-3, περιέχουν αυτές τις ουσίες, ενώ κάποιες αντιοξειδωτικές τροφές παρουσιάζουν επίσης τέτοια δραστηριότητα.

Ας δούμε, όμως, πιο αναλυτικά μερικές τροφές που μας εξασφαλίζουν τα παραπάνω, έτσι ώστε να θωρακίσουμε τον εαυτό μας απέναντι στον καρκίνο του δέρματος, όσο το δυνατόν πιο ισχυρά, ακολουθώντας πάντα τις συμβουλές προστασίας από τις υπεριώδεις ακτίνες.

Τι να τρώτε για να αποφύγετε τον καρκίνο του δέρματος

Λαχανικά

Οι 5 μερίδες φρούτων και λαχανικών καθημερινά είναι απαραίτητες σε μια διατροφή κατά του καρκίνου και είναι σημαντικό να προσπαθείτε να τις φτάνετε, εξασφαλίζοντας ότι στις επιλογές σας υπάρχουν πολλά σκουρόχρωμα λαχανικά και εσπεριδοειδή. Φροντίστε εβδομαδιαίως να καταναλώνετε 3 μερίδες με σταυρανθή λαχανικά, όπως μπρόκολο, κουνουπίδι και λαχανίδα, περίπου 4-6 μερίδες πράσινα σκουρόχρωμα λαχανικά, όπως σπανάκι, φύλλα παντζαριού και άλλα λαχανικά και περίπου 7 μερίδες εσπεριδοειδών, τα οποία έχουν αποδείξει την αντικαρκινική τους δράση. Όλα τα παραπάνω περιέχουν ισχυρά αντιοξειδωτικά, όπως πολυφαινόλες και καροτενοειδή, που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μελανώματος.

Βότανα

Προσθέστε λίγα βότανα στη σαλάτα σας, τη σούπα, το ψάρι, το κοτόπουλο ή ό,τι άλλο σας αρέσει, όχι μόνο για να χαρίσετε άρωμα και γεύση στο φαγητό σας, αλλά για να ενισχύσετε το δέρμα σας. Τα βότανα έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, αφού ποσότητα μιας κουταλιάς της σούπας μπορεί να φτάσει την αντιοξειδωτική δράση ενός φρούτου, και συνεπώς μας προστατεύουν από το μελάνωμα. Καλές επιλογές είναι το φασκόμηλο, το δεντρολίβανο, ο βασιλικός και ο μαϊντανός.

Τσάι

Τώρα που καλοκαιριάζει μπορείτε να το απολαύσετε σπιτικό και παγωμένο και να το προτιμήσετε στις εξορμήσεις σας στις παραλίες, αντί για καφέ ή μπίρα. Οι πολυφαινόλες στο πράσινο και μαύρο τσάι φαίνεται πως εμποδίζουν τις πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη του καρκίνου του δέρματος, ενώ ταυτόχρονα μειώνουν την ανάπτυξή του, μειώνοντας την ανάπτυξη αιμοφόρων αγγείων γύρω από τους όγκους. Ένα φλιτζάνι τσάι καθημερινά μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της πιθανότητας εμφάνισης μελανώματος, ενώ σύμφωνα με ερευνητές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Dartmouth, όσοι κατανάλωναν 2 ή περισσότερα φλιτζάνια τσάι την ημέρα παρουσίαζαν 35% μικρότερη πιθανότητα εμφάνισης διηθητικού καρκινώματος από όσους δεν έπιναν καθόλου.

Ψάρια

Η τακτική κατανάλωση ψαριών μπορεί να βοηθήσει στην υγεία του δέρματος, χάρη στην αντιφλεγμονώδη δράση των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, που βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια και οστρακοειδή. Φροντίστε να καταναλώνετε τουλάχιστον μια μερίδα εβδομαδιαίως, ούτως ώστε να αυξήσετε την προστασία σας από το μελάνωμα, η οποία μπορεί ακόμη και να διπλασιαστεί. Σύμφωνα με έρευνες, η τακτική κατανάλωση ψαριών μπορεί να προστατέψει και από άλλα είδη καρκίνου του δέρματος, λιγότερο επικίνδυνα, αλλά συχνά, ενώ Αυστραλοί ερευνητές βρήκαν ότι όσοι καταναλώνουν κατά μέσο όρο μια μερίδα τροφών πλούσιων σε ωμέγα-3, αναπτύσσουν κατά 28% λιγότερες προκαρκινικές κηλίδες στο δέρμα (υπερκεράτωση), οι οποίες προκαλούνται από τον ήλιο και μπορεί να μετατραπούν σε καρκινώματα.

Κόκκινο κρασί

Οι ευεργετικές του ιδιότητες είναι ήδη γνωστές όσον αφορά την καρδιά, αλλά το κόκκινο κρασί, πάντα με ελεγχόμενη κατανάλωση, μπορεί να αποτελέσει και όπλο κατά του καρκίνου. Αν και κάποιες μελέτες δεν έχουν δείξει διαφορά σε όσους καταναλώνουν κρασί σε σχέση με την προστασία από το μελάνωμα, άλλες δείχνουν ότι ένα ποτήρι κρασί κάθε 1-2 μέρες, κατά μέσο όρο μπορεί να συμβάλλει στη μείωση υπερκεράτωσης κατά 27%. Συστατικά του κρασιού, όπως οι κατεχίνες και η ρεσβερατρόλη φαίνεται ότι μπορεί να έχουν προστατευτική δράση, εν μέρει λόγω των αντιοξειδωτικών ιδιοτήτων τους, σύμφωνα με Αυστραλούς ερευνητές του Ινστιτούτου Queensland Ιατρικής Έρευνας.

Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά

Δεν είναι όλα τα αντιοξειδωτικά ίδια, όπως επίσης καλό είναι να μην στηρίζεστε σε συμπληρώματα. Πολλές φορές τα αντιοξειδωτικά λειτουργούν συνεργατικά και το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να καταναλώνετε τακτικά ποικιλία αντιοξειδωτικών τροφών στα γεύματά σας. Δείτε παρακάτω πού θα βρείτε συγκεκριμένες αντιοξειδωτικές ουσίες, έτσι ώστε να δημιουργήσετε την ποικιλία σας.

Βήτα καροτίνη: καρότα, μάνγκο, σπανάκι, λαχανίδα, γλυκοπατάτα, κολοκύθα

Λουτεΐνη: σπανάκι, λαχανίδα, μπρόκολο

Λυκοπένιο: ντομάτα, καρπούζι, βερίκοκο, πεπόνι

Σελήνιο: βραζιλιάνικα καρύδια, οστρακοειδή, όσπρια, αβγά

Βιταμίνη Α: γλυκοπατάτα, κρόκος αβγού, καρότα, γάλα, σκουμπρί

Βιταμίνη C: εσπεριδοειδή, μούρα, πιπεριές, ακτινίδιο, μπρόκολο, κουνουπίδι, λαχανίδα

Βιταμίνη Ε: αμύγδαλα και άλλοι ξηροί καρποί με κέλυφος (φιστίκια, φουντούκια κ.λπ), φυτικά έλαια, σπόροι, σπανάκι, μπρόκολο