Βιταμίνη Β12: Αρκεί να είναι τα επίπεδα μέσα στα όρια;

Έχουμε μιλήσει πολλές φορές για τη σημασία της βιταμίνης Β12 στον οργανισμό και για το πώς η έλλειψή της μπορεί να οδηγήσει σε νευρολογικές διαταραχές, ακόμη και συμπτώματα ψύχωσης ή εγκεφαλικού, λόγω της αύξησης της ομοκυστεΐνης, η οποία μπορεί να επιτεθεί στις αρτηρίες μας. Έχουμε επίσης δει τα τελευταία χρόνια ότι η έλλειψή της δεν αποτελεί αποκλειστικά πρόβλημα των χορτοφάγων και vegan, αλλά πλέον και των παμφάγων. Σύμφωνα, ωστόσο, με τον Dr. Michael Greger M.D. FACLM, πολλοί γιατροί βασίζονται λανθασμένα στα επίπεδα του ορού Β12 στο αίμα για να εξετάσουν την ανεπάρκεια βιταμίνης Β12.

Τι συμβαίνει στους χορτοφάγους
Υπήρχαν δύο περιπτώσεις νέων, αυστηρά χορτοφάγων ατόμων χωρίς γνωστούς παράγοντες αγγειακού κινδύνου. O ένας υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο και ο άλλος πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια. Πιθανότατα δεν έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης Β12 κι αυτό οδήγησε σε υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης, η οποία μπορεί να… επιτεθεί στις αρτηρίες μας. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που παρ’ όλο που οι χορτοφάγοι έχουν τόσα πολλά οφέλη από τους παράγοντες κινδύνου καρδιακής νόσου, βρέθηκαν να έχουν περισσότερα εγκεφαλικά επεισόδια. Αυτή η ανισότητα θα εξαφανιζόταν πιθανώς με την επαρκή χορήγηση συμπληρώματος Β12 και το όφελος του χαμηλότερου κινδύνου καρδιακής νόσου θα γινόταν ακόμη μεγαλύτερο.

Σε σχέση με τους μη χορτοφάγους, οι χορτοφάγοι απολαμβάνουν πλήθος πλεονεκτημάτων στην υγεία τους όσον αφορά τη χοληστερόλη, την αρτηριακή πίεση, το σάκχαρο στο αίμα και τα ποσοστά παχυσαρκίας. Τι συμβαίνει, όμως, με τη μελέτη για το εγκεφαλικό επεισόδιο; Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και μεταξύ των μελετών που έδειξαν οφέλη στην υγεία των χορτοφάγων, τα αποτελέσματα δεν ήταν όσο ισχυρά όσο αναμενόταν, γεγονός που μπορεί να είναι αποτέλεσμα της κακής κατάστασης της βιταμίνης Β12 λόγω της χορτοφαγικής διατροφής. Η έλλειψη βιταμίνης Β12 μπορεί να αναιρεί τα οφέλη της χορτοφαγικής διατροφής για την πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων. Για να μειωθεί λοιπόν περαιτέρω ο κίνδυνος καρδιαγγειακής νόσου, οι χορτοφάγοι πρέπει να λαμβάνουν βιταμίνη Β12.

Πώς θα ξέρουμε την κατάσταση της Β12 στον οργανισμό μας;
Το σημαντικό που πρέπει να θυμάστε είναι πως αν εκδηλώσετε συμπτώματα ανεπάρκειας Β12, είναι πολύ αργά. Αρχικά, τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο ανεπαίσθητα που μπορεί ακόμη και να μην τα αντιληφθείτε. Επιπλέον, η μεταβολική ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 αναπτύσσεται πολύ πριν την κλινική ανεπάρκεια, οπότε υπάρχει μια χαμένη ευκαιρία για την πρόληψη της άνοιας και του εγκεφαλικού επεισοδίου όταν έχετε αρκετή Β12 για να αποφύγετε τα συμπτώματα ανεπάρκειας, αλλά όχι αρκετή για να διατηρήσετε την ομοκυστεΐνη σας υπό έλεγχο. Το ότι πολλές φορές η κατάσταση αυτή δεν διαγιγνώσκεται, προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από την αδυναμία κατανόησης του γεγονότος ότι φυσιολογικά επίπεδα Β12 στο αίμα μπορεί να μην αντανακλούν μια επαρκή λειτουργική κατάσταση Β12. Τα επίπεδα Β12 στο αίμα μας δεν αντιπροσωπεύουν πάντα τα επίπεδα Β12 στα κύτταρά μας. Μπορεί να έχουμε σοβαρή λειτουργική έλλειψη Β12, ακόμη και αν τα επίπεδα στο αίμα μας είναι φυσιολογικά ή ακόμη και υψηλά. Οι περισσότεροι γιατροί υποθέτουν ότι αν η Β12 στο αίμα είναι φυσιολογική, δεν υπάρχει πρόβλημα, αλλά, εντός του κατώτερου εύρους του φυσιολογικού, το 30% των ασθενών θα μπορούσε να έχει μεταβολική ανεπάρκεια Β12, με υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης.

Η άμεση μέτρηση των επιπέδων του μεθυλομαλονικού οξέος (MMA) ή της ομοκυστεΐνης είναι μια πιο ακριβής αντανάκλαση της λειτουργικής κατάστασης της βιταμίνης Β12. Το μεθυλομαλονικό οξύ μπορεί να ελεγχθεί με μια απλή εξέταση ούρων- αναζητάτε τιμή μικρότερη από 4 μικρογραμμάρια ανά χιλιοστόγραμμο κρεατινίνης. Το αυξημένο ΜΜΑ αποτελεί ειδικό δείκτη ανεπάρκειας βιταμίνης Β12, ενώ η Hcy [ομοκυστεΐνη] αυξάνεται τόσο σε ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 όσο και σε ανεπάρκεια φυλλικού οξέος. Έτσι, η μεταβολική ανεπάρκεια της Β12 ορίζεται αυστηρά από την αύξηση των επιπέδων της ΜΜΑ ή από την αύξηση της ομοκυστεΐνης σε άτομα που έχουν καλά επίπεδα φυλλικού οξέος. Κι επειδή το φυλλικό οξύ βρίσκεται σε πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια και άλλες φυτικές τροφές, τα υψηλά επίπεδα ομοκυστεΐνης μπορεί να είναι κυρίως πρόβλημα Β12. Ιδανικά, αναζητάτε ένα επίπεδο ομοκυστεΐνης στο αίμα σας σε μονοψήφια επίπεδα.

Εφόσον οι μετρήσεις γίνουν με αυτό τον τρόπο, ο επιπολασμός της υποκλινικής λειτουργικής ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 μπορεί να είναι δραματικά υψηλότερος και φτάνουμε να μιλάμε για ελλείψεις για το 10 έως 40% του γενικού πληθυσμού, για περισσότερο από το 40% των χορτοφάγων και για την πλειονότητα των χορτοφάγων που δεν είναι σχολαστικοί στη λήψη της Β12.

Αν, ωστόσο, ακολουθείτε φυτοφαγική διατροφή και παίρνετε επαρκώς συμπλήρωμα Β12, δεν θα χρειαστεί να ανησυχείτε. Υπάρχουν σπάνιες περιπτώσεις ανεπάρκειας της βιταμίνης Β12 που δεν μπορούν να εντοπιστούν σε κανένα τεστ, οπότε είναι προτιμότερο να βεβαιώνεστε ότι λαμβάνετε αρκετή ποσότητα, με την καθοδήγηση πάντα ειδικού.

Πηγή

https://nutritionfacts.org/blog/testing-for-vitamin-b12-deficiency/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22266560/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31484644/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25998928/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30884883/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26279228/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27916823/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12417096/