Αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα και διατροφή

Η θυρεοειδίτιδα Hashimoto αποτελεί μια πάθηση του θυρεοειδούς που ανήκει στα αυτοάνοσα νοσήματα και είναι η πιο συχνή αιτία υποθυρεοειδισμού και βρογχοκήλης. Προσβάλει εννέα φορές περισσότερο τις γυναίκες σε όλες τις ηλικίες, με μεγαλύτερη όμως συχνότητα σε γυναίκες μέσης ηλικίας και ουσιαστικά (όπως σε όλα τα αυτοάνοσα) ο οργανισμός παράγει αντισώματα που επιτίθενται στον υγιή ιστό του σώματος.

Τα αντισώματα κηρύσσουν πόλεμο ενάντια στον θυρεοειδή καταστρέφοντάς τον και διαρρέοντας μεγάλες ποσότητες ορμόνης στο αίμα. Οι ασθενείς αρχικά ίσως έχουν συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού (ξαφνική απώλεια βάρους, ταχυκαρδίες, άγχος, υψηλή πίεση, εξάψεις κ.λπ) κι όταν τα επίπεδα των ορμονών φύγουν από το αίμα και πέσουν, αισθάνονται συμπτώματα υποθυρεοειδισμού (κούραση, κατάθλιψη, αύξηση βάρους, δυσκοιλιότητα και εναλλαγές στη διάθεση). Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι η θυρεοειδική ορμόνη να μειωθεί και οι ασθενείς τότε διαγιγνώσκονται με υποθυρεοειδισμό.

Με τον θυρεοειδή μου είχα κι εγώ πρόβλημα αυτοάνοσης προέλευσης για χρόνια, μέχρι που αναγκάστηκα να τον αφαιρέσω. Η ιδιότητά μου, όμως, όπως και η πάθησή μου, με έκαναν να ερευνήσω το θέμα, ειδικά όσον αφορά το ρόλο της διατροφής σε τέτοιες περιπτώσεις.

Πώς αναπτύσσεται η θυρεοειδίτιδα Hashimoto

-Βρίσκεται στα γονίδια: συγκεκριμένα γονίδια στον οργανισμό αυξάνουν τις πιθανότητες για αυτοάνοσα νοσήματα.

–Από παράγοντες όπως φτωχή διατροφή, στρες, τοξίνες και ασθένειες που μπορεί να δημιουργήσουν αρνητικές αλλαγές στο μικροβίωμα. Τα φιλικά βακτήρια, που φυσιολογικά διατηρούν την υγεία μας, καταστέλλονται και τα «κακά» βακτήρια παίρνουν τον κεντρικό ρόλο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυτοάνοσες καταστάσεις. Τα χημικά και οι τοξίνες, επίσης, πάνε πάνω σε κύτταρα προκαλώντας τη δημιουργία αντισωμάτων. Το ανοσοποιητικό τότε επιτίθεται στις τοξίνες και στα κύτταρα που αυτές έχουν σχετιστεί. Ακόμα, η υπερβολική λήψη ιωδίου, μεταξύ άλλων, μπορεί να πυροδοτήσει τέτοιες καταστάσεις.

-Λόγω κοιλιοκάκης: Η κοιλιοκάκη αποτελεί ένα αυτοάνοσο νόσημα που επηρεάζει το λεπτό έντερο και τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν πόνο στην κοιλιά και διάρροια. Οι εκδηλώσεις αυτές οφείλονται σε ένα συστατικό της γλουτένης, μιας πρωτεΐνης που λέγεται γλιαδίνη και περιέχεται στα δημητριακά, όπως σιτάρι, τη βρώμη, το κριθάρι και τη σίκαλη. Κατά την έκθεση του οργανισμού στη συγκεκριμένη πρωτεΐνη το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά προκαλώντας μία φλεγμονώδη αντίδραση, η οποία οδηγεί σε ερεθισμό του λεπτού εντέρου. Στην περίπτωση που έχετε διαγνωστεί με κοιλιοκάκη, η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα, ενώ συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης της νόσου του Hashimotoκαι της νόσου του Graves.

Το μεγάλο μπέρδεμα
Συχνά έρχονται να με δουν ασθενείς με θυρεοειδίτιδα Hashimoto, οι οποίοι είτε παρουσιάζουν αντισώματα και δεν έχουν λάβει θεραπεία, είτε έχουν συμπτώματα, αλλά δεν έχουν ποτέ εξεταστεί για αντισώματα, είτε γνωρίζουν ότι έχουν Hashimoto και λαμβάνουν θεραπεία με θυρεοειδική ορμόνη, αλλά η κατάσταση δεν έχει ακόμη διευθετηθεί.Τα αντισώματα αποτελούν σημάδι υπερδραστηριότητας του ανοσοποιητικού που χρειάζεται να ηρεμήσει κι αν το αφήνουμε να συνεχίζει, θα οδηγήσει σε περισσότερη καταστροφή των ιστών. Οι γιατροί πιστεύουν, συνήθως, ότι τα αντισώματα δεν μπορούν εύκολα να θεραπευτούν, αλλά η αλήθεια είναι ότι έχουμε δει πολλές φορές να ομαλοποιούνται. Η τυπική θεραπεία προτείνει θυρεοειδική ορμόνη μόνο αν η TSH ή η Τ4 είναι χαμηλά, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που ασθενείς με φυσιολογικές ορμονικές τιμές ανταποκρίνονται καλά με κάποιου είδους θεραπεία με ορμόνη και συχνά υπάρχει μείωση των συμπτωμάτων, όταν το σύστημα αρχίζει να ρυθμίζεται. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι η θυρεοειδίτιδα Hashimoto δεν είναι πάθηση του θυρεοειδούς, αλλά ένα αυτοάνοσο νόσημα που επηρεάζει το θυρεοειδή.

Πώς μπορεί να ρυθμιστεί και με τη βοήθεια της διατροφής
Είναι σημαντικό να συνεργαστείτε με έναν γιατρό που κατανοεί τις αιτίες. Πρέπει αρχικά να ξεκινήσετε με την καθοδήγησή του με τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος (επίπεδα TSH, FT3, FT4, ολική Τ3 και Τ4, RT3 και TPOκαι Tgαντισώματα, αλλά ενδεχομένως και TRHπου είναι η ορμόνη απελευθέρωσης της θυρεοτροπίνης και ρυθμίζει την TSHκι ακόμη κι όταν όλα είναι φυσιολογικά, αυτή θα δείξει τον υποθυρεοειδισμό).

Στο πλαίσιο της θεραπείας, όλα ξεκινούν από την εντερική υγεία, γι’ αυτό και χρειάζεται να φύγει οτιδήποτε την επηρεάζει αρνητικά, όπως η γλουτένη ή άλλες φλεγμονώδεις τροφές, τοξίνες, φάρμακα, μολύνσεις, παράσιτα, ιοί και κακά βακτήρια. Αρκετές μελέτες δείχνουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ αυτοάνοσης θυρεοειδίτιδας (Hashimoto και Graves) και της δυσανεξίας στη γλουτένη. Η σύνδεση αυτή είναι τόσο ισχυρή ώστε οι ερευνητές συνιστούν σε όλους όσοι έχουν αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα να ελέγχονται για δυσανεξία στη γλουτένη και το αντίστροφο. Έρευνες, μάλιστα, δείχνουν ότι είναι σημαντική η διάγνωση της κοιλιοκάκης ή της ευαισθησίας στη γλουτένη σε άτομα με αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα να γίνεται έγκαιρα, επειδή η κατάλληλη αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης με δίαιτα ελεύθερη γλουτένης, συμβάλλει στην πρόληψη σοβαρών επιπλοκών (π.χ. εξελκώσεις του εντέρου). Επιπλέον είναι πιθανό να βοηθάει και στη βελτίωση των συμπτωμάτων της θυρεοειδίτιδας. Η ευαισθησία στη γλουτένη και η κοιλιοκάκη, μπορούν να βελτιωθούν μόνο αν αποκλείσετε όλες τις πηγές γλουτένης από τη διατροφή σας. Οι πιο γνωστές πηγές γλουτένης είναι δημητριακά όπως το σιτάρι, το κριθάρι, η σίκαλη και η βρώμη. Ωστόσο, θα πρέπει να έχετε κατά νου ότι η γλουτένη «κρύβεται» και σε πολλά επεξεργασμένα τρόφιμα, όπως πίτσες, μπισκότα, έτοιμες σάλτσες, dressing κ.ά..

Έπειτα χρειάζεται να αντικατασταθεί το υδροχλωρικό οξύ (από το οποίο αποτελείται κυρίως το γαστρικό υγρό) και τα πεπτικά ένζυμα, προκειμένου να βοηθηθεί η πέψη. Στη συνέχεια πρέπει να εισαχθούν στο έντερο υγιείς μικροοργανισμοί που μπορούν να βοηθήσουν στη ρύθμιση του ανοσοποιητικού και να ενισχύσουν το εντερικό τοίχωμα. Τέλος, η γλουταμίνη (που βρίσκεται εκτός κρέατος σε γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά και στα όσπρια), η DGL γλυκόριζα, η αλόη και ο ψευδάργυρος (από τροφές όπως θαλασσινά, γαλακτοκομικά, αβγά, ολική άλεση) αποτελούν σημαντικές ουσίες για την επιδιόρθωση και την ενεργοποίηση των κυττάρων του εντέρου.Φυσικά το μεγάλο ερώτημα παραμένει ακόμα για πολλούς ερευνητές:διατροφή με ζωικά παράγωγα ή φυτοφαγική διατροφή?Η επιστημονική κοινότητα είνια διχασμένη αλλά η μοναδική πιστοποιήση είναι ότι μια διατροφή υψηλή σε ζωικά παράγωγα αυξάνει τη φλεγμονή

Η βιταμίνη D, επίσης, συνδέεται κατά πολύ με την ανοσία και φαίνεται να ενισχύει το εντερικό τοίχωμα, ενώ τα υψηλά της επίπεδα αυξάνουν έναν αντιμικροβιακό παράγοντα που συνθέτει ο οργανισμός. Δυστυχώς, όμως, η έλλειψή της είναι πολύ έντονη στους περισσότερους, λόγω της μη έκθεσης στον ήλιο. Εκτός από τον ήλιο και από συμπληρώματα, βιταμίνη Dμπορείτε να λάβετε και από τον κρόκο του αβγού, από τις σαρδέλες όπως επίσης και από τα μανιτάρια.

Σημαντικό ρόλο παίζει και το σελήνιο, το οποίο φαίνεται πως μειώνει τα αντισώματα του θυρεοειδούς σε δοσολογία 200-400mcgκαθημερινά και μπορείτε να το λαμβάνετε είτε σε συμπλήρωμα, είτε από βραζιλιάνικα καρύδια, οστρακοειδή, ηλιόσπορο κ.ά.

Η γλουταθειόνη είναι σημαντικό αντιοξειδωτικό στον οργανισμό και μπορεί να βοηθήσει περαιτέρω στην εξουδετέρωση της φλεγμονής και των ελεύθερων ριζών.

Γενικότερα, η ζωή με κάποιο αυτοάνοσο νόσημα, όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, μπορεί να βελτιωθεί και να διατηρήσει την ποιότητά της, αρκεί να βρείτε τον κατάλληλο ειδικό και να μην ξεχνάτε ποτέ ότι η διατροφή είναι πάντα το βασικό φάρμακό σας!