Περιορισμός θερμίδων: πώς ωφελεί ακόμη και τους αδύνατους

Η περικοπή θερμίδων ακούγεται σε πολλούς ως ο χειρότερος εφιάλτης ή ως μια διαδικασία στην οποία μπαίνουν μόνο όσοι θέλουν να χάσουν βάρος και να αποκτήσουν μια πιο λεπτή σιλουέτα. Τα πράγματα, όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι…

Ανεξαρτήτως βάρους, ο περιορισμός των θερμίδων από την καθημερινή μας διατροφή μπορεί να φέρει σημαντικά αποτελέσματα βελτιώνοντας τους δείκτες της καρδιομεταβολικής υγείας μας και διατηρώντας την καλή κατάσταση του οργανισμού μας και του σώματός μας. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζει τυχαιοποιημένη μελέτη που διήρκησε 2 χρόνια και συμπεριέλαβε 218 ανθρώπους ηλικιών 21 έως 50, οι οποίοι δεν παρουσίαζαν παχυσαρκία. Τα αποτελέσματα της μελέτης έχουν δημοσιευτεί στο journal The Lancet Diabetes & Endocrinology, ενώ επικεφαλής της μελέτης ήταν ο Dr. William E. Kraus, καρδιολόγος και διακεκριμένος καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Duke στο Durham της Βόρειας Καρολίνας.

Ο επικεφαλής και η ομάδα του εξηγούν στη μελέτη τους ότι κάποιοι καρδιομεταβολικοί δείκτες όπως η χοληστερόλη, η αρτηριακή πίεση και το σάκχαρο του αίματος αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και θανάτου από αυτές, ακόμη κι αν σε ορισμένες περιπτώσεις βρίσκονται εντός των φυσιολογικών ορίων.

Από την άλλη, όμως, πολλαπλές μελέτες έχουν δείξει ότι ο περιορισμός των θερμίδων μπορεί να ωφελήσει την υγεία. Οφείλονται, όμως, αυτά τα οφέλη στην απώλεια βάρους;

Οι ερευνητές ξεκίνησαν τη μελέτη τους από την υπόθεση ότι δεν είναι μόνο η απώλεια βάρους που συμβάλλει στην καλύτερη υγεία, αλλά κάποιοι άλλοι πιο σύνθετοι μοριακοί μηχανισμοί.

Πώς η μείωση των θερμίδων, όμως, βοηθά τη μεταβολική υγεία;

Στο πλαίσιο της μελέτης, όλοι οι συμμετέχοντες είχαν μέσο όρο δείκτη μάζας σώματος ανάμεσα στο 22 και το 27,9. Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες τυχαία σε δύο ομάδες, με τη μία να μειώνει την πρόσληψη θερμίδων κατά 25% (ομάδα παρέμβασης) και την άλλη να μην κάνει καμία αλλαγή στην κατανάλωση θερμίδων (ομάδα ελέγχου).

Οι συμμετέχοντες στην ομάδα παρέμβασης κατανάλωναν τρία γεύματα την ημέρα και ήταν ελεύθεροι να διαλέξουν από 6 διαφορετικά πλάνα γευμάτων, ενώ παρακολουθούσαν ομαδικές και ατομικές συμβουλευτικές συνεδρίες για τους πρώτους 6 μήνες της μελέτης (η μελέτη ξεκίνησε τον Μάιο του 2007 και ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο του 2010). Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εναπομείναντες συμμετέχοντες (ομάδα ελέγχου) συνέχισαν την καθιερωμένη τους διατροφή.

Να σημειώσω ότι δεν κατάφεραν όλοι οι συμμετέχοντες της ομάδας παρέμβασης να διατηρήσουν τη μείωση 25% καθ’ όλη τη διάρκεια της μελέτης, αλλά κατάφεραν να μειώσουν κατά μέσο όρο σχεδόν 12% τις θερμίδες τους.

Μετά την παρέμβαση, οι συμμετέχοντες σε αυτή την ομάδα έχασαν και διατήρησαν την απώλεια του 10% του βάρους τους, 71% του οποίου ήταν λίπος. Αυτός ο περιορισμός θερμίδων, λοιπόν, οδήγησε σε σημαντικά καρδιομεταβολικά οφέλη.

Πιο συγκεκριμένα, ο περιορισμός των θερμίδων προκάλεσε μόνιμη και σημαντική πτώση όλων των μετρήσιμων συμβατικών καρδιομεταβολικών παραγόντων κινδύνου, συμπεριλαμβανομένης της κακής LDL χοληστερίνης, της καλής HDL χοληστερίνης και της συστολικής και διαστολικής αρτηριακής πίεσης.

Ακόμα, ο περιορισμός των θερμίδων οδήγησε σε σημαντική βελτίωση στα δύο χρόνια της C-αντιδρώσας πρωτεΐνης, που αποτελεί δείκτη φλεγμονής τον οποίο οι επιστήμονες έχουν συνδέσει με καρδιακές παθήσεις, καρκίνο και γνωστική φθορά -να σημειώσω εδώ ότι η ευαισθησία στην ινσουλίνη και οι δείκτες του μεταβολικού συνδρόμου επίσης βελτιώθηκαν.

Τα οφέλη παρέμειναν έντονα αφού ο επικεφαλής και η ομάδα του διεξήγαγαν ανάλυση ευαισθησίας που προσάρμοζε τα αποτελέσματα για σχετική απώλεια βάρους. Αυτό δείχνει ότι ακόμη και μια μετατροπή που δεν είναι τόσο σημαντική όπως αυτή που εφαρμόστηκε στη μελέτη, θα μπορούσε να μειώσει το βάρος του διαβήτη και των καρδιαγγειακών παθήσεων.

Ελέγχοντας και μειώνοντας, λοιπόν, τις μικρές σας ατασθαλίες, όπως π.χ. το γλυκό μετά το φαγητό ή τη ζάχαρη στον καφέ σας, μπορείτε να έχετε αποτελέσματα στην υγεία σας πρώτα απ’ όλα και στη σιλουέτα σας.

Υπάρχει κάποιος μηχανισμός πίσω από αυτό τον περιορισμό θερμίδων που αν και δεν είναι απολύτως κατανοητός ακόμη, οδηγεί σε αυτά τα οφέλη. Οι ερευνητές έχουν συλλέξει αίμα, μυϊκό ιστό και άλλα δείγματα από τους συμμετέχοντες και θα συνεχίσουν να μελετούν τι μπορεί να είναι το μεταβολικό αυτό σήμα ή το μαγικό μόριο.

Οι ερευνητές πάντως εντυπωσιάστηκαν από τα αποτελέσματα που είχε ο περιορισμός των θερμίδων στην περίμετρο μέσης, τα τριγλυκερίδια, την HDL χοληστερόλη, τον έλεγχο γλυκόζης και την αρτηριακή πίεση, ενώ ο επικεφαλής τόνισε ότι ήταν η πρώτη μακροπρόθεσμη μελέτη πάνω στα οφέλη του περιορισμού των θερμίδων σε ανθρώπους.