Φυτοφαγία και Πάρκινσον: Πώς η διατροφή βοηθά

Η ασθένεια του Πάρκινσον αποτελεί τη 2η πιο συχνή νευροεκφυλιστική ασθένεια παγκοσμίως, μετά τη νόσο Αλτσχάιμερ, που σημαίνει ότι ταλαιπωρεί εκατομμύρια κόσμου και τις οικογένειές τους, με δεκάδες χιλιάδες συμπολίτες μας στην Ελλάδα να νοσούν, σε πρώιμα ή τελικά στάδια. Είναι, μάλιστα, από τις ασθένειες που έχω συναντήσει κι εγώ ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και την κλινική διατροφή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, πολλές φορές σε ασθενείς μου και που έχουμε καταφέρει να σημειώσουμε σημαντικά αποτελέσματα στη μείωση των συμπτωμάτων μέσω της διατροφής και της αλλαγής του τρόπου ζωής. Νέα μελέτη, λοιπόν, έρχεται να δώσει ελπίδα και να επιβεβαιώσει αυτό που έχω δει κι εγώ σε μεμονωμένα περιστατικά.

Αρχικά να πούμε ότι τα βασικά συμπτώματα του Πάρκινσον είναι η βραδύτητα στις κινήσεις, ο τρόμος, η σπαστικότητα όπου οι μύες γίνονται σφιχτοί και δύσκαμπτοι και η δυσκολία στην ισορροπία και το περπάτημα. Μπορεί, επίσης, να προκαλέσει διάφορα συμπτώματα που δεν είναι εμφανή στους άλλους, όπως απώλεια όσφρησης, δυσκοιλιότητα, διαταραχές ύπνου και κατάθλιψη. Ο επιπολασμός της νόσου του Πάρκινσον αυξάνεται συνεχώς, καθώς 1 στους 37 ανθρώπους είναι πιθανό να διαγνωστεί κατά τη διάρκεια της ζωής του.

Όσον αφορά το τι το προκαλεί, υπάρχουν ορισμένες γνωστές αιτίες, με ποσοστό έως 5% να προκαλείται από γενετικούς παράγοντες κινδύνου. Ωστόσο, η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι βιομηχανικές χημικές ουσίες και τα συνθετικά φυτοφάρμακα έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη της νόσου.

Νέα ανάλυση που δημοσιεύτηκε στο International Parkinson and Movement Disorder Society εξέτασε την επίδραση μιας φυτοφαγικής διατροφής στον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον, σε συμμετέχοντες της μελέτης UK Biobank. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τον δείκτη φυτοφαγίας για να καθορίσουν τη συνολικά φυτοφαγική διατροφή, την υγιεινή φυτοφαγική διατροφή και την ανθυγιεινή φυτοφαγική διατροφή. Η μελέτη περιελάμβανε 126.283 συμμετέχοντες που παρακολουθήθηκαν για σχεδόν 12 χρόνια και κατά τη διάρκεια αυτού του χρονικού διαστήματος, καταγράφηκαν 577 περιπτώσεις Πάρκινσον.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μια συνολικά ισορροπημένη φυτοφαγική διατροφή σχετίζονταν με χαμηλότερο κίνδυνο (18% και 22% αντίστοιχα) εμφάνισης της νόσου. Αξίζει να σημειώσουμε, όμως, ότι μια ανθυγιεινή φυτοφαγική διατροφή με επεξεργασμένες τροφές σχετιζόταν με 38% υψηλότερο κίνδυνο. Κατά την εξέταση μεμονωμένων τροφίμων, η υψηλότερη πρόσληψη λαχανικών (ιδίως ντομάτας, σαλάτας, σταυρανθών λαχανικών, καρότων), ξηρών καρπών και τσαγιού συσχετίστηκε με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Πάρκινσον.

Δεν πρόκειται για την πρώτη μελέτη που καταδεικνύει τη συσχέτιση μεταξύ της υψηλότερης ποιότητας διατροφής και του χαμηλότερου κινδύνου εμφάνισης Πάρκινσον. Γενικότερα, έχει αποδειχθεί ότι η διατροφή με υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές τροφές και χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κρέας και κορεσμένα λιπαρά, όπως η μεσογειακή δίαιτα, δρουν προστατευτικά.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει μια σταθερή συσχέτιση μεταξύ της κατανάλωσης καφέ και του μειωμένου κινδύνου, όπως επίσης και της κατανάλωσης αγελαδινού γάλακτος και του αυξημένου κινδύνου για Πάρκινσον. Πιθανοί μηχανισμοί με τους οποίους οι φυτικές τροφές είναι προστατευτικές περιλαμβάνουν τη συσχέτιση μεταξύ δυσβίωσης του εντερικού μικροβιώματος και Πάρκινσον –έχει φανεί βάσει ερευνών ότι η δυσβίωση στο εντερικό μικροβίωμα σχετίζεται με την παθογένεση της νόσου- και αντίστοιχα την ευεργετική επίδραση των φυτικών ινών και των πολυφαινολών στο μικροβίωμα.

Επιπλέον, η φυτοφαγία μείωσε τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, τα οποία εμπλέκονται στην παθογένεια της νόσου. Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, μια κατά βάση φυτοφαγική διατροφή χωρίς επεξεργασμένες τροφές, μπορεί να δράσει ως μέτρο πρόληψης, τόσο του Πάρκινσον, όσο και άλλων παθήσεων.

Πηγές
https://movementdisorders.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/mds.29580

Mediterranean diet adherence, gut microbiota, and Alzheimer’s or Parkinson’s disease risk: A systematic review – PubMed (nih.gov)

https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-plant-based-nutrition-news-september-2023-c2044d4d998d