Καρκίνοι του πεπτικού: προστατεύει η φυτοφαγία;

Όπως ίσως φαντάζεστε, μια διατροφή πλούσια σε φυτικές τροφές όπως φρούτα, λαχανικά και όσπρια, κι όχι πολύ επεξεργασμένες, όπως ακριβώς συστήνω κι εγώ ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, παρουσιάζει μειωμένο κίνδυνο για καρκίνους του γαστρεντερικού συστήματος και οι λόγοι είναι πολλοί. Η θετική επίδραση στο μικροβίωμα του εντέρου, η μείωση της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες, η υψηλότερη έκθεση σε αντικαρκινογόνες ουσίες που βρίσκουμε στα φυτά και η χαμηλότερη έκθεση στα λιπαρά και τις βλαβερές ουσίες του κρέατος είναι τα βασικά σημεία που βοηθούν.

Το κλειδί, ωστόσο, φαίνεται να είναι η αποφυγή ή η σημαντική μείωση της κατανάλωσης κρέατος, κάτι που συμβαδίζει και με τις τρέχουσες οδηγίες του World Cancer Research Fund για την πρόληψη του καρκίνου, σύμφωνα με τις οποίες η κατανάλωση κρέατος δεν πρέπει να ξεπερνά τις 3 μερίδες την εβδομάδα.

Η μετα-ανάλυση που θα δούμε σήμερα και που έχει δημοσιεύσει πολύ επεξηγηματικά και η αιματολόγος, ιδρύτρια και διευθύντρια των UK Plant-based Health Professionals, Shireen Kassam, στο shireenkassam.medium.com, είναι άκρως σημαντική και εξετάζει την επίδραση της φυτοφαγίας στους καρκίνους του πεπτικού, με πολύ δυνατά ευρήματα που θα έπρεπε να χτίσουν τη βάση για τις συστάσεις στην πρόληψη του καρκίνου.

Η μετα-ανάλυση αφορά 49 μελέτες, τόσο κοορτής (18), όσο και case-control (31) με περισσότερους από 3 εκατομμύρια συμμετέχοντες από την Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ασία και στην ουσία αξιολόγησε την επίδραση της φυτοφαγίας στον κίνδυνο για καρκίνους του γαστρεντερικού. Να σημειώσουμε εδώ, ότι με τον όρο plant-based διατροφή, εννοούμε την έμφαση στην κατανάλωση φυτικών, φυσικών τροφών και τη μείωση και αποφυγή των επεξεργασμένων τροφών, ειδικά ζωικής προέλευσης. Η μελέτη περιλάμβανε συμμετέχοντες vegan, ημι-χορτοφάγους που κατανάλωναν αυγά, γαλακτοκομικά και λίγο κόκκινο κρέας, πουλερικά και ψάρι λιγότερο από 1 φορά την εβδομάδα και περίπου 1 φορά τον μήνα, άτομα με υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, νουντλς, πατάτας, σόγιας και προϊόντων της, μανιταριών και φυκιών, χορτοφάγους, άτομα που ακολουθούσαν μεσογειακή διατροφή και άτομα που ακολουθούν τη χορτοφαγία, αλλά καταναλώνουν αυγά, ψάρια, γαλακτοκομικά.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι η φυτοφαγική διατροφή ήταν προστατευτική ενάντια στην ανάπτυξη καρκίνων του γαστρεντερικού με μείωση του κινδύνου κατά 20-30%, ενώ ταυτόχρονα αυτού του είδους η διατροφή μείωσε τον κίνδυνο παγκρεατικού καρκίνου κατά 29%, του ορθοκολικού κατά 24%, του ορθού κατά 16%, του παχέος εντέρου κατά 12%, του στομάχου κατά 19% και του ήπατος κατά 39%. Η μείωση του κινδύνου ήταν παρόμοια σε άντρες και γυναίκες, αλλά και σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Η επίδραση της vegan διατροφής, μάλιστα, αξιολογήθηκε ξεχωριστά και βρέθηκε παρόμοια με άλλα διατροφικά πρότυπα που βασίζονται στη φυτοφαγία.

Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι αυτοί που ανέφερα στην αρχή, ενώ και πρόσφατη ανάλυση από τη μελέτη UK biobank ανέφερε ότι μια διατροφή χωρίς κρέας σχετίζεται με μικρότερο κίνδυνο συνολικά για καρκίνο, με τη μεγαλύτερη μείωση κινδύνου να παρατηρείται στον κίνδυνο καρκίνου του μαστού και του προστάτη.

Χρειάζεται, ωστόσο, ένας πιο ακριβής ορισμός για το τι εννοούμε όταν λέμε «φυτοφαγία» ή plant-based διατροφή. Για κάποιους είναι ταυτόσημη έννοια με τη vegan διατροφή, αλλά στην ιατρική βιβλιογραφία, τουλάχιστον το 50% των δημοσιεύσεων αναφέρονται σε δίαιτες που περιλαμβάνουν και ζωικές τροφές. Το ίδιο συμβαίνει και με αυτή τη μελέτη, η οποία χρησιμοποιεί τον όρο plant-based για να περιγράψει διαφορετικά μοντέλα διατροφής με βάση τις φυτικές τροφές που περιορίζουν ή αποκλείουν τις ζωικές τροφές σε διαφορετικό βαθμό η καθεμιά.

Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35719615/
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-26th-june-2022-8b38e946dfe6