Έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και καρδιά: τι λένε οι έρευνες

Το ελαιόλαδο σίγουρα είναι ένα από τα βασικά υλικά της ελληνικής και της μεσογειακής κουζίνας και συμφωνούμε όλοι ότι δίνει νοστιμιά στο φαγητό. Ταυτόχρονα, ωστόσο, αποτελεί και μια τροφή η οποία έχει διχάσει όσο καμία, ειδικά την plant-based κοινότητα, στο πλαίσιο του αν πρέπει να προσθέτουμε λάδι οποιουδήποτε τύπου στο φαγητό ή όχι. Είχαμε μιλήσει στο παρελθόν για τα διάφορα λάδια στο φαγητό. Έρχεται, όμως, και νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Cardiology, να ρίξει φως σε αυτό το αιώνιο debate. Η εν λόγω μελέτη ξεκαθαρίζει αν το ελαιόλαδο επηρεάζει την ενδοθηλιακή λειτουργία, τουλάχιστον έπειτα από μια δόση και όπως ήταν αναμενόμενο, όλα εξαρτώνται από την ποιότητα του ελαιολάδου. Να σημειώσουμε ότι το ενδοθήλιο είναι ο εσωτερικός εκ των 3 χιτώνων που συναντάμε στα τοιχώματα των αγγείων και η ενδοθηλιακή λειτουργία παίζει σημαντικό ρόλο στην καρδιοαγγειακή ομοιόσταση, ενώ σε ενδεχόμενη δυσλειτουργία μπορεί να οδηγήσει σε αθηροσκλήρυνση, υπέρταση, υπερπλασία αγγείων, καρδιακή ανεπάρκεια.

Στο πλαίσιο της τυχαιοποιημένης μελέτης εξετάστηκε η επίδραση μια μονής δόσης είτε έξτρα παρθένου ελαιολάδου πλούσιου σε πολυφαινόλες είτε ενός επεξεργασμένου ελαιολάδου σε 20 συμμετέχοντες, στους οποίους δόθηκε τυχαία ένα λάδι κι έπειτα έγινε αλλαγή με το άλλο, ύστερα από περίοδο μίας εβδομάδας, σε τυφλό μοντέλο. Οι συμμετέχοντες θεωρούνταν υψηλού κινδύνου για να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2, που φυσικά σχετίζεται με ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Το ελαιόλαδο που θα κατανάλωνε ο κάθε συμμετέχων προστέθηκε σε smoothie μαζί με 1 φλιτζάνι κατεψυγμένα μύρτιλα, 1 φλιτζάνι γιαούρτι χαμηλών λιπαρών και 50ml ελαιολάδου, όλα αναμεμειγμένα μαζί. Η ενδοθηλιακή λειτουργία καθοριζόταν από ροή αγγειοδιαστολής (FMD) της βραχιόνιας αρτηρίας, με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έπειτα από μια δόση ελαιολάδου.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο με υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες οδήγησε σε απόλυτη βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας κατά 4,8%. Το ποσοστό αυτό προήλθε από το γεγονός ότι το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο βελτίωσε τη ροή αγγειοδιαστολής κατά 1,2%, ενώ το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο τη μείωσε κατά 3,6%.

Η εν λόγω μελέτη δεν μπορεί φυσικά να καθορίσει την επίδραση μιας μακροπρόθεσμης κατανάλωσης, τα δεδομένα αυτά ωστόσο έχουν συνάφεια με μια πρότερη μετα-ανάλυση που έχει δείξει ότι συνολικά οι ελιές βελτιώνουν την ενδοθηλιακή λειτουργία.

Όσο για τις αρνητικές επιδράσεις του, υπήρξαν 3 αναφορές για ανακατωσούρα στο στομάχι και/ή καούρα μετά την πέψη του smoothie: δύο μετά την κατανάλωση smoothie με έξτρα παρθένο ελαιόλαδο και μία με το smoothie με το ραφιναρισμένο λάδι.

Υπάρχουν 3 είδη ελαιολάδου: το έξτρα παρθένο, το παρθένο και το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο εξάγεται με φυσικές μεθόδους και περιέχει υψηλότερα επίπεδα κάποιων πολυφαινολών, μετάλλων και βιταμινών που βρίσκουμε φυσικά στις ελιές.

Οι υψηλές πολυφαινόλες του μπορεί, μάλιστα, να έχουν και άλλα οφέλη όπως βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας σε σχέση με τη μια μεσογειακή διατροφή που δεν χρησιμοποιεί ποιοτικό λάδι, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία όσον αφορά την 100% plant-based διατροφή.

Όταν μιλάμε για μια ισορροπημένη φυτοφαγική διατροφή με ολόκληρες φυσικές τροφές, τότε οι επιλογές είναι υγιεινές με ή χωρίς λάδι. Μπορείτε αν θέλετε να επιλέγετε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ή να ξοδεύετε περισσότερα χρήματα σε φρέσκα, βιολογικά φρούτα και λαχανικά, αναλόγως τις προτιμήσεις σας ή σε τροφές πλούσιες σε πολυφαινόλες, όπως τα μούρα, το ακτινίδιο, τα κεράσια, ο καφές, το μαύρο σταφύλι κ.ο.κ.

Πηγές
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33548380/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26378571/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33044178/