Φυτική και ζωική πρωτεΐνη: τι λέει νέα μελέτη

Ως Διαιτολόγος-Διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία και τη vegan διατροφή, ψάχνω και αξιολογώ συνεχώς νέες έρευνες που ρίχνουν φως στην πιο αγνή διατροφή και την αποφυγή ζωικών, πολλές εκ των οποίων μοιράζομαι μαζί σας. Κι επειδή η πρωτεΐνη, όπως έχουμε ξαναπεί πολλές φορές και από κοντά και μέσω της αρθρογραφίας μου, απασχολεί πολλούς όσον αφορά τη vegan διατροφή, μια ακόμη έρευνα έρχεται να συγκρίνει τη ζωική και τη φυτική πρωτεΐνη και να μας δείξει τι προσφέρει ή προκαλεί το κάθε είδος στον οργανισμό μας. Με αφορμή, λοιπόν, και ανάλογη ανάρτηση των UK Plant-based Professionals με τους οποίους συνεργάζομαι, ας δούμε μαζί τι αναφέρει πρόσφατη μελέτη, μεγάλης κλίμακας.

Καταρχάς να πούμε ότι η μελέτη αυτή χρησιμοποίησε στατιστικά δεδομένα με βάση πληθυσμό της Ολλανδίας (7.768 συμμετέχοντες οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 13 χρόνια), τα οποία επιβεβαιώθηκαν σε μετα-ανάλυση 11 μελετών με συνολικά 350.452 συμμετέχοντες. Απαρτίζεται από δύο στάδια, όπου στο πρώτο αναλύθηκαν οι συσχετισμοί της πρόσληψης πρωτεΐνης με θνητότητα από όλες τις αιτίες και συγκεκριμένες αιτίες, στην μελέτη του Ρότερνταμ (με συμμετέχοντες 45 και άνω ετών) και στο δεύτερο πραγματοποιήθηκε μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση, συνδυάζοντας τα νέα δεδομένα από τη μελέτη του Ρότερνταμ με ευρήματα και αποτελέσματα προηγούμενων μελετών.

Τι προκύπτει, λοιπόν, με λίγα λόγια από αυτή την ανάλυση; Αυτό που ίσως φαντάζεστε: Η πρωτεΐνη από το κρέας και τα γαλακτοκομικά συνδέθηκε με σημαντικά μεγαλύτερο κίνδυνο θνητότητας από κάθε αιτία και θνητότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις πιο συγκεκριμένα. Στην αντίπερα όχθη, η φυτική πρωτεΐνη από φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και όσπρια συνδέθηκε με χαμηλότερο κίνδυνο θνητότητας από όλα τα αίτια, αλλά και από καρδιαγγειακές παθήσεις.

Οι πιθανοί μηχανισμοί πίσω από την αρνητική αυτή επίδραση της κατανάλωσης κρέατος στην υγεία μας, εντοπίζονται σε δύο βασικά σημεία. Το πρώτο είναι τα αμινοξέα της ζωικής πρωτεΐνης, στα οποία συμπεριλαμβάνονται μεγαλύτερες ποσότητες αμινοξέων διακλαδιζόμενης αλυσίδας και τα αρωματικά αμινοξέα που σχετίζονται με αντίσταση στην ινσουλίνη και υψηλότερο βάρος σώματος. Το δεύτερο είναι τα κορεσμένα λιπαρά και το αλάτι που πάει πάντα μαζί με τη ζωική πρωτεΐνη, τα οποία σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης αναλύεται μεγάλος όγκος δεδομένων και ευρημάτων που υποστηρίζει την κατανάλωση φυτικής πρωτεΐνης σε σχέση με την πρωτεΐνη που προέρχεται από ζώα, όπως γαλακτοκομικά, κρέας, αυγά. Να σημειώσουμε, βέβαια, πως εν προκειμένω, η αρνητική επίδραση της ζωικής πρωτεΐνης στην υγεία αποδείχτηκε για την πρωτεΐνη από το κρέας και τα γαλακτοκομικά, αλλά όχι για την πρωτεΐνη που προέρχεται από τα ψάρια και τα αυγά. Όσον αφορά τα αυγά στη μελέτη του Ρότερνταμ, δεν παρουσιάστηκε μεγάλη διαφορά, ώστε να επηρεάσει η κατανάλωσή της τα αποτελέσματα.

Από την άλλη, η φυτική πρωτεΐνη, σε αντίθεση με τα κορεσμένα λιπαρά και το νάτριο της ζωικής, πάει «πακέτο» με φυτικές ίνες, φυτοθρεπτικά στοιχεία και καλά λιπαρά που όχι μόνο προωθούν την υγεία του οργανισμού μας, αλλά μειώνουν και την πιθανότητα θνητότητας από διάφορα αίτια και από καρδιαγγειακές παθήσεις.

Τα αποτελέσματα της μετα-ανάλυσης προσαρμόστηκαν ανά γεωγραφική περιοχή και όπως παρατηρήθηκε, οι βλαβεροί συσχετισμοί με τη ζωική πρωτεΐνη πραγματοποιήθηκαν κυρίως σε πληθυσμούς της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης, εκεί δηλαδή όπου η δυτικού τύπου διατροφή θριαμβεύει. Οι συσχετισμοί της φυτικής πρωτεΐνης παρατηρήθηκαν κυρίως μεταξύ πληθυσμών της Βόρειας Αμερικής και της Ιαπωνίας. Σε αντίθεση με την Αμερική και την Ευρώπη, όπου η κυρίαρχη πηγή ζωικής πρωτεΐνης είναι το κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, στην Ιαπωνία, η κατανάλωση κρέατος είναι πολύ χαμηλότερη και η βασική πηγή πρωτεΐνης είναι τα ψάρι, κάτι που εξηγεί και τη διαφορά.

Σίγουρα χρειάζονται περισσότερες μελέτες σε άλλους πληθυσμούς και με διαφορετικές ποσότητες και πηγές πρωτεΐνης ή με διαφορετικές απαιτήσεις πρωτεΐνης για να βελτιωθούν οι παγκόσμιες διατροφικές οδηγίες και να καθοριστούν οι καλύτερες πηγές πρωτεΐνης για διαφορετικούς πληθυσμούς. Στο μεταξύ, όμως, δώστε περισσότερη βαρύτητα στα φρούτα, τα λαχανικά, τα όσπρια και τους ξηρούς καρπούς ως πηγές πρωτεΐνης, στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής για να παραμείνετε στην ασφαλή πλευρά και ταυτόχρονα να κάνετε καλό στον πλανήτη και τα ζώα.

Πηγή
https://link.springer.com/article/10.1007/s10654-020-00607-6?fbclid=IwAR0peUTStw6GShLeqpWf8HdY4WNAeGNjie-HG_NyvNF0agaLylD4rIzCKUM