Πτεροστιλβένη: τι είναι και πώς μας ωφελεί;

Γνωρίζουμε όλοι πόσο σημαντικά είναι τα αντιοξειδωτικά για τον οργανισμό και το ανοσοποιητικό μας, αφού αποτελούν ουσίες που λαμβάνουμε κυρίως από φρούτα και λαχανικά στη διατροφή μας και βοηθούν στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών, προστατεύουν το ανοσοποιητικό, καταστρέφουν τα βακτηρίδια και τους ιούς, καθυστερούν τη φθορά και τη γήρανση του οργανισμού και βοηθούν στην καταπολέμηση των ασθενειών.

Η βιταμίνη C, E, A, η ρεσβερατρόλη, η κουρκουμίνη, είναι μερικά γνωστά αντιοξειδωτικά. Ένα λιγότερο γνωστό, που όμως αξίζει την προσοχή μας, είναι η πτεροστιλβένη. Πρόκειται για μια εξαιρετικά αντιοξειδωτική πολυφαινόλη που βρίσκουμε στα μύρτιλα, τα βατόμουρα και τα μούρα εν γένει, η οποία συνδέεται στενά με τη ρεσβερατρόλη που συναντάμε στα σταφύλια και φαίνεται να έχει παρόμοια οφέλη –αν και οι μελέτες στην πτεροστιλβένη είναι σαφώς λιγότερες. Και οι δύο ουσίες είναι γνωστές ως στιλβένια, αλλά οι έρευνες δείχνουν ότι η πτεροστιλβένη έχει πολύ καλύτερη βιοδιαθεσιμότητα (περίπου 80% σε σχέση με το 20% της ρεσβερατρόλης), που σημαίνει ότι ο οργανισμός μας μπορεί να την αξιοποιήσει πιο αποτελεσματικά. Η ρεσβερατρόλη και η πτεροστιλβένη, όταν καταναλώνονται μαζί έχουν καλύτερα αποτελέσματα στην προώθηση της υγείας και στην καταπολέμηση ασθενειών, γι’ αυτό κιόλας φιγουράρουν μαζί σε διάφορα συμπληρώματα.

Ποια είναι, όμως, τα οφέλη της πτεροστιλβένης, η οποία εδώ και χιλιάδες χρόνια παίζει σημαντικό ρόλο στην παραδοσιακή κινέζικη ιατρική και την Αγιουρβέδα;

Επιβραδύνει τη γήρανση
Το οξειδωτικό στρες δείχνει μια ανισορροπία ανάμεσα στα αντιοξειδωτικά και τις ελεύθερες ρίζες στον οργανισμό μας και προκύπτει από κακή διατροφή, μόλυνση του περιβάλλοντος, τσιγάρο, χημικές ουσίες, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή και διάφορες χρόνιες παθήσεις. Γενικότερα, το οξειδωτικό στρες επιταχύνει τη διαδικασία γήρανσης, αλλά υπάρχουν καλά νέα. Η πτεροστιλβένη μπορεί να καταπολεμήσει τις ελεύθερες ρίζες που οδηγούν στο οξειδωτικό στρες, ενώ φαίνεται πως αυξάνει τα επίπεδα γλουταθειόνης, ενός άλλου αντιοξειδωτικού που σχετίζεται με αποτοξίνωση και μειωμένο οξειδωτικό στρες στα μιτοχόνδρια που ρυθμίζουν την παραγωγή ενέργειας του οργανισμού. Υπάρχουν μάλιστα και κάποιες αναφορές σχετικά με το ότι η πτεροστιλβένη και η ρεσβερατρόλη μιμούνται τις επιδράσεις της μείωσης θερμίδων, κάτι που φαίνεται να μας προσθέτει χρόνια και να εμποδίζει διαταραχές που συνδέονται με την ηλικία.

Μπορεί να προλάβει ή να αντιμετωπίσει τον καρκίνο
Όπως και η ρεβσερατρόλη, έτσι και η πτεροστιλβένη δρα κατά του καρκίνου, καθώς έχει αντινεοπλασματικές ιδιότητες, σύμφωνα με ανασκόπηση ερευνών, δηλαδή μπορεί να προλάβει, να εμποδίσει ή να σταματήσει την ανάπτυξη ενός όγκου. Αυτό το καταφέρνει με διάφορους τρόπους, όπως μεταβάλλοντας τον κύκλο των κυττάρων, προκαλώντας απόπτωση (κυτταρικό θάνατο) και εμποδίζοντας τη μετάσταση. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει επίσης ότι η πτεροστιλβένη μπορεί να προσφέρει προστασία από τον καρκίνο του μαστού, του παχέος εντέρου, του παγκρέατος, του προστάτη και άλλων μορφών καρκίνου. Φροντίστε, όμως, να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν αρχίσετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα, ειδικά αν έχετε κάποια χρόνια κατάσταση ή σοβαρό πρόβλημα υγείας.

Μπορεί να προωθήσει την υγεία του εγκεφάλου και να προλάβει το Αλτσχάιμερ
Η πτεροστιλβένη φαίνεται να παρουσιάζει νευροπροστατευτικά οφέλη χάρη στην αντιοξειδωτική του δραστηριότητα, η οποία βοηθά στην πρόληψη του οξειδωτικού στρες στον εγκέφαλο. Σε μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί σε ποντίκια από το Τμήμα Νευροεπιστήμης του Case Western Reserve University στο Κλήβελαντ, οι ερευνητές κατέληξαν ότι η πτεροστιλβένη μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας και να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ, εν μέρει μειώνοντας τη φλεγμονή. Η τακτική κατανάλωση μύρτιλων, που αποτελούν την πιο φυσική πηγή της, έχει σχετιστεί με χαμηλότερο δείκτη γνωστικής φθοράς, ενώ τα μούρα εν γένει περιέχουν φλαβονοειδή (ανθοκυανίνες) που παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου, αλλά και τη συνολική υγεία.

Συμβάλλει στη μείωση κινδύνου καρδιακών παθήσεων
Σε κλινική μελέτη σε 80 ασθενείς με υψηλή χοληστερόλη, όσοι λάμβαναν 125mg πτεροστιλβένης δυο φορές την ημέρα, είδαν σημαντική μείωση στην αρτηριακή πίεση, σε σχέση με όσους ανήκαν στην ομάδα που λάμβανε πλασματικό φάρμακο. Οι συμμετέχοντες που δεν λάμβαναν φάρμακα για τη χοληστερίνη, επίσης σημείωσαν μικρή απώλεια βάρους. Η πτεροστιλβένη μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης, εμποδίζοντας τη συσσώρευση κακής χοληστερόλης, σύμφωνα με τεστ σε ανθρώπινα κύτταρα και ποντίκια.

Μπορεί να ρυθμίσει το σάκχαρο και τον διαβήτη
Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει ότι το συμπλήρωμα πτεροστιλβένης μειώνει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, που σημαίνει ότι μπορεί να προστατεύσει από τον διαβήτη και να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Σε μελέτη του Τμήματος Ιατρικής Χημείας, του Banaras Hindu University της Ινδίας, μια δόση των 20mg/kg πτεροστιλβένης μείωσε τα επίπεδα σακχάρου του αίματος κατά 42% και το βάρος κατά 20% σε ποντίκια. Κάποιοι ερευνητές, μάλιστα υποθέτουν ότι δρα με παρόμοιο τρόπο με το αντιδιαβητικό φάρμακο μετφορμίνη, ενώ μειώνει το οξειδωτικό στρες στο συκώτι και τα νεφρά.

Ποιες είναι οι φυσικές πηγές της
Την πτεροστιλβένη θα τη βρείτε στα μύρτιλα, αλλά και σε όλα τα μούρα που έχουν βαθύ χρώμα, όπως τα κράνμπερι, τα βατόμουρα, αλλά και τα κόκκινα σταφύλια. Αν και οι τροφές αυτές περιέχουν πολύ λιγότερη πτεροστιλβένη από την ποσότητα που μελετήθηκε στις έρευνες, μια διατροφή που περιλαμβάνει ακόμη και μισό φλιτζάνι μούρων την ημέρα, μπορεί να βοηθήσει στη νοητική φθορά και να προωθήσει την υγεία της καρδιάς, λόγω των αντιοξειδωτικών που δρουν συνεργατικά. Συν τοις άλλοις, τα μούρα είναι καλή πηγή φυτικών ινών, που χρειάζονται για ισορροπία στο σάκχαρο, την υγεία της καρδιάς και του εντέρου.

Όσον αφορά τη λήψη συμπληρώματος, οι μελέτες δεν έχουν ακόμη εκτιμήσει σε βάθος το πόσο ασφαλές είναι να λαμβάνει κάποιος πτεροστιλβένη μακροπρόθεσμα, αν και με τις μέχρι τώρα μελέτες σε ανθρώπους, μοιάζουν ασφαλή. Τα συμπληρώματα συνήθως περιέχουν 50mg πτεροστιλβένης και η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι ανάμεσα σε 50mg και 150mg. Η ποσότητα πτεροστιλβένης που συστήνεται για τους ανθρώπους, όμως, είναι πολύ μικρότερη από την ποσότητα που δόθηκε σε ζώα στο πλαίσιο έρευνας, κάτι που δυσκολεύει τη σιγουριά για το κατά πόσο το συμπλήρωμα μπορεί να βοηθήσει, μέχρι να γίνουν περισσότερες έρευνες. Σε κάθε περίπτωση, συμβουλευτείτε ειδικό που θα σας καθοδηγήσει καταλλήλως, αναλόγως και με τα προβλήματα υγείας που μπορεί να έχετε και προτιμήστε τις φυσικές πηγές, που περιέχουν και πλήθος άλλων αντιοξειδωτικών.