Κόκκινο κρέας και αδυναμία: τι λένε οι έρευνες

Ξέρουμε ότι ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες, η σύσταση είναι η αύξηση της κατανάλωσης πρωτεΐνης, ειδικά όταν υπάρχει αδυναμία και κίνδυνος σαρκοπενίας (χαλάρωση και απώλεια μυϊκής μάζας και απώλεια μυϊκής λειτουργίας). Οι ευρωπαϊκές συστάσεις είναι 1-1,2 γραμμάρια ανά κιλό για τους ενήλικες άνω των 65 ετών και συνήθως θεωρείται ότι η καλύτερη πηγή είναι η ζωική πρωτεΐνη. Υπάρχουν, ωστόσο, πλέον πολλές μελέτες που υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση φυτικής πρωτεΐνης αντί για ζωική είναι μια καλύτερη επιλογή για υγεία με το πέρας της ηλικίας.

Η νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο Journal of Cachexia, Sarcopenia and Muscle ουσιαστικά επαναλαμβάνει την αρνητική επίδραση που έχει η κατανάλωση κόκκινου κρέατος και μάλιστα συγκεκριμένα στον κίνδυνο αδυναμίας, δηλαδή στον λόγο για τον οποίο πολλοί γιατροί συστήνουν την κατανάλωσή του.

Η μελέτη περιλάμβανε 85.871 γυναίκες από τη Nurses’ Health Study, οι οποίες ήταν άνω των 60 ετών. Η αδυναμία στο πλαίσιο της μελέτης ορίστηκε ως το να παρουσιάζουν τουλάχιστον 3 από τα παρακάτω 5 κριτήρια από την εγκεκριμένη κλίμακα FRAIL: κόπωση, μειωμένη δύναμη, μειωμένη αερόβια χωρητικότητα, περισσότερες από 5 χρόνιες παθήσεις και μη ηθελημένη απώλεια βάρους άνω του 5%. Η εκτίμηση αδυναμίας αξιολογούνταν κάθε 4 χρόνια, από το 1992 έως το 2014 και σχετιζόταν με την κατανάλωση μη επεξεργασμένου και επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος.

Κατά τα 14 ενδιάμεσα χρόνια της follow-up μελέτης, υπήρχαν 13.279 περιστατικά αδυναμίας που αναγνωρίστηκαν, με την υψηλότερη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος να σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο αδυναμίας. Κάθε αύξηση μιας μερίδας στη συνολική κατανάλωση κόκκινου κρέατος, επεξεργασμένου και ανεπεξέργαστου, σχετιζόταν με 13%, 8% και 36% αύξηση στον κίνδυνο αδυναμίας αντίστοιχα.

Όταν οι ξεχωριστοί παράγοντες αδυναμίας αξιολογήθηκαν, παρατηρήθηκε ότι η αύξηση μιας μερίδας στη συνολική πρόσληψη κόκκινου κρέατος, ανεπεξέργαστου και/ή επεξεργασμένου σχετιζόταν με 5-9% αύξηση στον κίνδυνο κούρασης, 8-19% αύξηση στον κίνδυνο μειωμένης δύναμης, 8-22% αύξηση στον κίνδυνο μειωμένης αερόβιας χωρητικότητας, 12-20% αύξηση στον κίνδυνο 5 ή περισσότερων χρόνιων ασθενειών, ενώ δεν υπήρχε καμία σύνδεση με την απώλεια βάρους. Οι συσχετισμοί με την κατανάλωση κρέατος ήταν γραμμική, δείχνοντας μια πιο ισχυρή διασύνδεση και τα ευρήματα ήταν ανεξάρτητα από τα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας.

Αντικαθιστώντας μια μερίδα την ημέρα ανεπεξέργαστου κρέατος με άλλες πηγές πρωτεΐνης, παρουσιαζόταν σημαντικά χαμηλότερος κίνδυνο αδυναμίας. Οι εκτιμήσεις μείωσης του κινδύνου ήταν 22% για το ψάρι και 14% για τους ξηρούς καρπούς, ενώ για την αντικατάσταση  του επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος με άλλες πηγές πρωτεΐνης, τα ποσοστά έφταναν το 33% για το ψάρι, το 26% για τους ξηρούς καρπούς, το 13% για όσπρια και το 16% για γαλακτοκομικά χαμηλά σε λιπαρά. Αντικαθιστώντας το κόκκινο κρέας με πουλερικά, δεν φάνηκε να υπάρχει κάποιο όφελος, ενώ η αντικατάσταση του επεξεργασμένου κόκκινου κρέατος με ανεπεξέργαστο κόκκινο κρέας παρουσίαζε και πάλι υψηλότερο κίνδυνο αδυναμίας.

Οι επικεφαλής της μελέτης αναφέρουν ότι παρά τα υποτιθέμενα οφέλη των υψηλών επιπέδων λευκίνης στο κρέας, τα οποία απατούνται για τη σύνθεση της πρωτεΐνης στους μυς, η πρωτεΐνη στο κρέας φαίνεται να αντισταθμίζεται από τις μεγάλες ποσότητες των κορεσμένων λιπαρών με μικρές ποσότητες λινολεϊκού οξέος, τον αιμικό σίδηρο, το νάτριο και τα νιτρώδη άλατα που βρίσκονται στο επεξεργασμένο κόκκινο κρέας. Συν τοις άλλοις, η αρνητική επίδραση της κατανάλωσης κόκκινου κρέατος στη χοληστερόλη του αίματος και τη φλεγμονή φαίνεται να αποτελούν παράγοντες που επηρεάζουν.  Οι επικεφαλής της μελέτης, λοιπόν, συμπεραίνουν ότι η συνήθης κατανάλωση οποιουδήποτε είδους κόκκινου κρέατος σχετιζόταν με μεγαλύτερο κίνδυνο αδυναμίας. Τα ευρήματα αυτά ευθυγραμμίζονται με τις διατροφικές οδηγίες ειδών διατροφής που δίνουν έμφαση σε φυτικές πηγές πρωτεΐνης.

Πρότερες αναλύσεις από την Nurses’ Health Study αναφέρουν διαιτητικούς παράγοντες που προβλέπουν αυξημένο κίνδυνο αδυναμίας σε μεγαλύτερες γυναίκες. Η μελέτη αυτή συμπεριλάμβανε 71.941 γυναίκες ηλικίας άνω των 60 ετών και χρησιμοποίησε την ίδια κλίμακα. Κατά τη διάρκεια της περισσοτέρων από 22 χρόνια follow-up υπήρξαν 11.564 περιστατικά αδυναμίας, αλλά η υιοθέτηση υγιεινών προτύπων διατροφής οδήγησε σε σημαντική μείωση του κινδύνου της τάξης 18-25% με τα οφέλη να είναι μεγαλύτερα για όσους ακολουθούσαν πιστά τις οδηγίες υγιεινής διατροφής. Οι κοινοί παράγοντες που φάνηκε να είναι ωφέλιμοι σε αυτά τα διατροφικά πρότυπα ήταν η χαμηλότερη κατανάλωση κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος, η μειωμένη πρόσληψη νατρίου, η υψηλότερη αναλογία μονοακόρεστων και κορεσμένων λιπαρών, τα λαχανικά και πιθανόν ή μέτρια πρόσληψη αλκοόλ.

Πηγή
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/jcsm.12852?fbclid=IwAR1VnNhh2yQNXe7zXtb2bYdprYntpWsx9bP7jQGsL6xF7uayxy7Co6UYX3M
https://shireenkassam.medium.com/review-of-the-weeks-plant-based-nutrition-news-14th-november-2021-e071d956b166